quarta-feira, 10 de abril de 2019

Idai: Timor-Leste kontribui ho dolar millaun ida ba fundu solidáriu CPLP nian


Timor-Leste sei fó dolar millaun ida (euro rihun 890) ba fundu hosi Komunidade hosi Nasaun sira Lian Portugeza nian hodi ajuda vítima sira hosi siklone Idai, ne'ebé kompremete ona ho folin ida euro millaun 1,5.

Montante sira ne'e fó sai iha loron-tersa ne'e iha Lisboa, durante asinatura hosi memorandu entendimentu entre Komunidade hosi Nasaun sira ho Lian Portugeza (CPLP) no governu Mosambike nian, ne'ebé Institutu hosi Jestaun Kalamidade Natural nian maka sei sai hanesan benefisiáriu prinsipal hosi rekursu sira.

Osan sira ne'e sei haruka liuhosi rubrika foun ida hosi fundu espesial CPLP nian ne'ebé dedikadu ba "apoiu ba situasaun emerjénsia ne'ebé maka mosu hosi siklone Idai iha Mosambike".

Iha ona euro rihun 250 (estabelese hosi Portugal ba rubrika "mudansa klimátiku sira" iha ámbitu hosi fundu espesial CPLP nian) ne'ebé sei reforsa ho kontributu sira hosi Timor-Leste (euro rihun 890), Cabo Verde (euro rihun 200), Guiné-Bissau (euro rihun 100), Portugal (euro rihun 100), Asosiasaun Caboverdianu, hanesan observador konsultivu hosi CPLP (euro 250) ho Orden hosi Advogadu sira (euro 7.000).

"Bainhira CPLP desidi ona, iha semana ida ho balun liubá, hodi harii apoiu espesial ne'e iha ámbitu hosi fundu espesial CPLP nian, ami hanoin, la'ós de'it situasaun trájiku ne'ebé maka maun-alin sira iha Mosambike hasoru, maibé mós importánsia hodi iha asaun ida hosi CPLP iha oras ida ne'ebé susar tebes ba ita nia estadu-membru fundador ida", asinala hosi sekretáriu-ezekutivu CPLP nian, Francisco Ribeiro Telles, hafoin asina tiha protokolu.

Francisco Ribeiro Telles sente "konvensidu" katak fundu ne'e sei hetan adezaun maka'as iha futuru, hodi destaka katak "kontribuisaun ruma sei hanesan benvindu".

Embaixador Mosambike nian iha Lisboa ho reprezentante permanente nasaun nian iha organizasaun luzófonu, Joaquim Bule, rejista ona "ho apresu, jestu hosi CPLP" no garanti ona katak gastu sira sei hetan auditoria.

"Iha dalan sira ne'ebé maka hato'o ona hosi Governu Mosambike nian, hodi nune'e ajuda sira hotu ne'ebé haruka ba nasaun iha ámbitu hosi emerjénsia nian hetan auditoria esterna", hodi hametin katak fundu sira sei uza "ho transparénsia nesesáriu" no sei iha prestasaun ba konta sira, konsidera ona hosi diplomata.

"Ami baibain hatete katak iha momentu susar sira maka hatudu belun di'ak sira no ami fiar katak kontribuisaun ne'ebé halo hosi Estadu-membru sira CPLP nian sei kontribui ba esforsu tomak ne'ebé nasaun halo hela no ne'ebé maka komunidade internasional halo hela mós, hodi ajuda nasaun hasoru prejuízu sira, estraga sira, destruisaun ne'ebé makak mosu hosi siklone ne'e", Joaquim Bule hatete.

Siklone Idai atinji ona rejiaun sentru Mosambike nian, Maláui ho Zimbabué iha loron 14 Marsu.

Tuir balansu ikus hosi autoridade mosambikanu sira, siklone halo ona ema na'in 602 mate no na'in 1.641 kanek, afeta ona ema millaun 1,5 resin iha sentru Mosambike nian.

Lusa | Iha SAPO TL

Sem comentários: