terça-feira, 6 de fevereiro de 2018

Autoridade eleitoral timoroan sira hahú prepara votu maski seidauk iha loron markadu

Autoridade timoroan sira hahú ona preparativu ba eleisaun antesipadu sira, ne'ebé inklui resenseamentu nasional foun nasional no iha estranjeiru no kampaña ida hosi edukasaun síviku, maski seidauk iha loron markadu ba votu, hatete hosi fonte sira hosi instituisaun responsável sira.

Hodi hatene rekizitu tékniku sira no situasaun atual, Prezidente Repúblika, Francisco Guterres Lu-Olo, iha loron-segunda ne'e hasoru malu ho ministru Administrasaun Estatal, Vicente Ximenes no mós ho responsável importante sira hosi Komisaun Nasional Eleisaun nian (CNE) no hosi Sekretariadu Tékniku hosi Administrasaun Eleitoral (STAE).

Lu-Olo sei rona mós partidu sira, hodi bele fó sai loron ba votu antesipadu iha semana ne'e nia laran, nune'e, hodi hanoin iha lei eleitoral ne'ebé iha vigor - ne'ebé defini kalendáriu total hosi loron 80 - sei hanoin votu ba semana dahuluk fulan-Maiu nian.

CNE ho STAE la konkorda iha nia avaliasaun prazu nian, CNE hakarak votu ida iha fulan-Maiu no STAE hakarak iha liu tempu hodi halo preparasaun ne'ebé presiza.

Maski seidauk hatene loron, CNE ho STAE halo ona ativasaun ba mákina eleitoral sira ne'ebé maka uza ona hodi halo serbisu ba eleisaun prezidensial ho lejislativu sira iha tinan 2017, no ne'ebé maka aprezenta ona iha loron-segunda ne'e ba reprezentante sira hosi grupu diplomátiku.

Alcino Baris, prezidente CNE nian, hatete ona ba Lusa katak preparasaun sira hahú ona no proposta ne'ebé hato'o ba xefe Estadu maka hala'o eleisaun iha fulan-Maiu, hodi kumpri saida maka "defini iha lei".

"Lei ajuda ita nia entendimentu no ba ami fulan ne'ebé di'ak liu maka fulan-Maiu. Maibé prezidente maka desidi. Ami hein taka kalendáriu operasional no hafoin ne'e ajusta atividade tomak tuir ne'e", nia afirma.

"Ami bele hahú bainhira iha aprovasaun ba loron", nia esplika.

Acilino Manuel Branco, diretór jeral STAE nian, fó hanoin ba Lusa katak prazu ideal mínimu maka prepara asaun eleitoral ruma maka fulan neen no órgaun ne'e iha "besik 80%" hosi responsabilidade sira relasionadu ho organizasaun tékniku votu nian.

"STAE presiza liu tempu hodi halo preparasaun. Atu bele vota tenki halo asaun oioin, halo fali levantamentu hosi sentru sira votasaun nian, rekruta ofisial eleitoral sira no brigada sira, operador sira sistema nian ho fó liután tempu ba resenseamentu", nia esplika.

"Buat sira ne'e demora iha mínimu fulan neen, tanba ne'e agora ami husu liután tempu", nia hatutan no admiti katak STAE "sei preparadu hodi implementar desizaun ruma hosi señór Prezidente".

Kalendáriu eleitoral hanesan klaru "no labele inventa", Branco hatete no refere katak iha detalle iha lei 9/2017 ne'ebé defini "sekuénsia hosi atividade sira hosi prosesu tomak", hahú hosi aprezentasaun ba kandidatura sira no rekursu sira ba kampaña no mós aspetu sira seluk hosi votasaun.

Agora daudaun, no maski laiha loron markadu, STAE hala'o ona levantamentu hosi sentru sira votasaun nian - hodi verifika karik balun ne'ebé uza iha 22 Jullu 2017 afetadu ka la'e durante époka udan nian - hala'o hela rekrutamentu ba brigadista sira no operador sira.

"Ami fahe ona material sira iha munisípiu sira no iha loron-kinta ami lansa prosesu foun resenseamentu nian iha Gleno, iha súl Díli nian", nia esplika.

Prezidente Repúblika fó sai iha janeiru kona-ba sobu Parlamentu Nasional no sei konvoka eleisaun antesipadu hanesan solusaun hosi problema polítika ida.

SAPO TL ho Lusa

Sem comentários: