HNGV LANSA KLINIKA MORAS HEPATITIS

Diretur Jeral Minsiteriu Saude (MS) Jose Magno akompaña ho Diretora Hospital Nasional Guido Valadares no Dra. Virna oficialmente lansa klinika ba moras Hepatitis.

Direktor Jeral MS. Jose Magno iha nia intervensaun hatete hepatitis nudar moras iklamasaun ne’ebe afeita ba ema nia isin lolon ne’ebe mai husi faktor oi-oin mak hanesan infesaun respiratorio no seluk tan ne’ebe presiza halo intervensaun sedu.

“ohin loron Timor oan lubuk ida mak sofre ona moras ida ne’e, hanesan mos iha mundu tomak ita marka ona ohin loron dia 28 de Julho nudar loron mudial ba moras hepatitis , ida ne’e signifika katak ita haforsa ita nia resposta tuir ita nia relijioja iha ita nia rain,” Diretor jeral ne’e hatete iha intervensaun iha seremonia lansamentu klinika ba moras hepatitis ho tema Hamutuk Ita prevene Transmisaun Hepatitis Ho Nia Komplikasaun iha HNGV Bidau, Tersa (28/7).

Moras hepatitis nudar moras ida ne’ebe perigu ba saude ema nian tanba ne’e atu prevene moras refere presija hasae koñesementu publiku kona ba moras refere hodi ajuda prevene moras refere iha TL liu husi tratamentu ne’ebe diak.

Iha fatin hanesan Direktor Klinika Hospital Nasional Guido Valadares (HNGV), Dr. João Pedro hatete objetivu husi lansamentu ba klinika moras hepatitis ne’e atu oinsa bele hetan numeru ou dadus kona ba moras hepatitis iha TL nune’e bele fo tratamentu ne’ebe diak no efisiente.

“Iha futuru se ita atu halo planu ida ne’ebe diak hodi nune’e servisu ne’ebe diak mos husi klinika ida ne’e, hau (João Pedro) espera katak iha tempu oinsa mai fatin ida ne’e bele sai centro ba tratamentu ba hepatitis nian ne’ebe diak no susesu,”Dr. João Pedro espera.

Nia hatete atu klinika ida ne’e bele lao diak no susesu presija iha kolaborasaun entre entidades hotu iha HNGV partikularmente mediku sira hotu ne’ebe iha HNGV atu nune’e klinika refere bele kontinua lao ba oin.

Entertantu Danina Coelho nudar Dra Espesialista Doensas Inpesiosas konsidera moras Hepatitis iha TL mediu altu tanba desde inisiu bainhira nia halao knaar iha HNGV iha nia konsultasaun ba pasisnte hahu husi segunda too sesta pasisnte ne’ebe hetan moras hepatitis maioria ho idade joven menus husi idade 30 anos kada loron ema nain lima too nain sanaolu kada loron sempre halo tratamentu ne’ebe bele hatete barak liu.

“Ida ne’e ita bele hatete barak tanba se kada loron ida hau hetan ema nain lima ou dala ruma too nain sanolu siknifika katak kada fulan dia hau bele atende pasiente ho moras refere mais ou menus ema nain 30 ou liu ida ne’ebe barak liu,” Dra ne’e prekupa.

Nia esplika firus Hepatitis refere nia transmisaun liu husi ran, husi kaben inklui mos husi relasaun sexual inklui mos transmisaun husi inan ba oan ne’ebe hamosu privalensia barak liu.

Nia afirma transmisaun maior iha Asia husi inan ba oan ne’ebe mais de 50% husi inan ba oan bainhira durante isin rua la halo eskrining, la halo tratamentu durante partu konserteja hadaet moras refere ba oan.

Tuir dadus ne’ebe mak organizasaun mundial da saude (WHO) iha katak kuaje 50% moras hepatitis hadaet husi inan ba oan tanba ne’e mak importante liu atu prevene moras refere tenki lori oan sira ba halo vasaina saun ou tenki halo tratamentu ba inan sira ne’ebe mak isin rua.

“Prevensaun mak ne’e kaundu labarik sira mai tenkiser vasina kedas iha oras 12 too 24 oras ne’ebe ami hakarak iha HNGV iha Fulan Dezembro agora ami halao ona ida ne’e, ne’ebe ami sei buka orsamentu ruma ou ita iha ona duador balun ne’ebe hakarak suporta ita kona ba ida ne’e atu sosa ekipamanetus ba vasinasaun entaun ita iha disponivel atu halao aktiividade ida ne’e,” Dra ne’e hatete.

Kauja husi transmisaun refere bele liu husi likuidus biologikus (relasaun sexual) ezemplo esperma no seluk tan.

Sintomas husi moras refere hahu husi isin manas bai-bain, mear ne’ebe dala ruma halo ema lakohi liga tanba sente ida ne’e moras bai-bain maibe dala ruma bele akontese ne’ebe bolu dehan hepatitis Pulminante ne’ebe akontese kadaves.

Nia Esplika hepatitis iha oin lima ne’ebe mak kuinesidu mak hepatitis A ho E ne’ebe nia transmisaun husi oras signifika katak husi hahan ne’ebe kaer ho liman ne’ebe dala ruma ho liman foer, B Ho C nia transmisaun husi ran, tantu hepatitis B nia virus grasadu ne’ebe so akontese kuando pasiente refere iha ona hepatitis B.

Dadus ne’ebe MS liu husi HNGV iha hahu husi Tinan 2009-2014 iha ona 500 pasiente.

Tuir nia ho numeru refere ne’ebe konsidera bot liu tanba ne’e HNGV loke klinika refere hodi dr. espesialistas Doensas intesiosas inklui sira seluk ne’ebe iha relavante ho moras refere hodi fo tratamentu ba moras refere.

Ne’ebe iha ona planu atu iha tempo badak mos bele sosa ona aimoruk kona ba moras refere hodi fo dadauk ona tratamentu ba pasiente ho moras hepatitis iha TL.

“Virus ida ne’e hanesan mos ho HIV/SIDA ne’ebe ita labele kura maibe ita so kontrola deit ne’ebe se bainhira ita halo tratamentu mak nia kura ne’e ituan deit ne’ebe tanba ita konsege hapara hodi nia labele sirkula iha ita nia ran ona ne’ebe nia komplikasaun ba tumor no seluk tan laiha ona,”Dra ne’e esplika.Ola

Jornal Nacional