sexta-feira, 16 de outubro de 2015

Bolsa ba jornalistas timor-oan sira iha aniversáriu 40.º hosi "Cinco de Balibó" ninia mate


Asosiasaun sindikál jornalista prinsipál hosi Austrália, ohin fó sai katak kria ona bolsa foun ida ba jornalista timor-oan sira hanesan memória ba repórteres australiana sira ne’ebé mate iha Timor-Leste, tinan 1975. 

Bolsa “Cinco de Balibó - Roger East” fó sai hosi Media Entertainment Arts Alliance (MEAA) iha loron komemorasaun tina hat-nulu 40.º hosi asasinatu ne’ebé tropa indonézia halo hasoru jornalista australiana na’in lima iha vila Balibó, loron 16-outubru-1975.

Jornalista daneen, Roger East, mate durante invazaun indonézia mai Dili, iha 7-dezembru-1975.

Lahalo julgamentu ba ema sira ne’ebé oho jornalista sira ne’e no Governu australianu hetan krítika tanba nunka fó presaun ba Indonézia kona-ba asuntu ne’e.

Gary Cunningham, Malcolm Rennie, Tony Stewart, Brian Peters ho Greg Shackleton mai iha Timor-Leste bainhira mosu konflitu, entre partidu Fretilin ho UDT, nomós durante funu sivil, tanba de’it hakarak Indonézia maka ukun.

Jornalista na’in lima ne’e mate durante indonézia halo operasaun bá vila fronteirisa, hanesan maneira ida hodi antesipa ba invazaun totál mai Timor-Leste iha 7-dezembru.

Jornalista sira ne’e hakfodak ho forsa espesiál indonézia nian ida ne’ebé atravesa fronteira ho Timór Osidentál, hodi tama ba hamutuk ho sira iha uma ida, tiru mate sira no sunu sira-ninia isin-maten.

Hatene fatin refere tanba iha imajen ikus molok akontese asasinatu, Greg Shackelton pinta parede liur bandeira australiana no liafuan “Austrália”, ne’ebé to’o ohin loron sei hanoin hikas iha uma refere.

Iha setembru 2000, presaun kona-ba asuntu ne’e maka halo Kamberra haktuir katak governu australiana hatene katak Indonézia invade Timor-Leste iha tinan 1975.

Bainhira, ministru Negósiu Estranjeiru, Alexander Downer, dehan katak lahatene kona-ba ataje Balibó, iha fulan outubru 1975, hodi hamate jornalista sira ne’e.

Bolsa ne’ebé fó sai ohin, tuir Paul Paul Murphy, responsável MEAA, inklui selu viajen no kursu, inklui ajuda koloka laborál jornalista timor-oan nian ba iha redasaun nasaun refere.

"Programa prátiku hanesan ne’e, nu’udar dalan ida ne’ebé apropria liu hodi fó onra no komemora Cinco de Balibo ho Roger East", dehan Muprhy.

"Tinan ida hafoin Timor-Leste hetan independénsia, liberdade imprensa sei frájil no ladun iha estrutura formál barak hodi dezenvolve kualifikasaun jornalista nian", hatutan.

Tuir planu, sei hala’o serimónia oioin iha Austrália nomós Balibo, ohin, no sei hatudu longa-metrajen “Balibo” iha fatin barak, hodi fó hanoin hikas kona-ba jornalista na’in lima ninia mate.

SAPO TL ho Lusa 

Sem comentários: