Tensaun polítika hamate empreza nasionál

DILI - Situasaun polítika Timor-Leste nian ne’ebé la’o ohin loron la iha inserteja nia laran hahú fó ameasa sériu ba empreza nasionál sira tanba governu seidauk selu tusan emprezariu sira nian maske emprezariu sira gasta ona sira nia orsamentu hodi finalize projetu ne’ebé sira implementa.

Prezidente Camara Comersio Industria Timor Leste (CCI-TL) Oscar Lima lamenta ho situasaun ne’e tanba bele fo impaktu ba iha Ekonomia rai laran tanba empreza sira ne’ebé mak durante ne’e moris hanesan negósiu sira hasoru problema finanseiru no ikus mai tenke hasai funsionáriu sira ne’ebé durante ne’e empreza sira emprega.

“Nudár timoroan ha’u lamenta kuandu kona ba Orsamentu ratifikativu ne’ebé ita hare katak sumbadu tiha ona no serteja katak iha fulan Janeiru, Fevreiru no Abril laiha pagamentu,” lamenta Prezidente CCI-TL wainhira hasoru malu ho Jornalista sira iha knar Fatin Comoro Selebrasaun Natal ho Funsionariu sira foin lalais ne’e.

Nia mos preokupa ho membru parlamentu nasionál balun nia deklarasaun iha parlamentu Nasional wainhira diskute kona ba Orsamentu retifikativu halai ses husi panorama orsamentu nia. “Ita rona liafuan balun no ha’u lagosta, deskulpa no deputadu balun hateten ne’e la’os kréditu no la’os selu tusan entaun ida ne’e saida? Ami ajudikasaun direita husu governu tanba ami iha ona ajudikasaun mak ami halo servisu no ida ne’e la’os tusan ne’e saida, no dehan ida ne’e komprimisiu , isto não é komprimisiu” Lamenta Prezidente CCI-TL.

Nia afirma katak komprimisiu nomos dividas ne’e iha diferente no Parlementu nasionál tenke kolia ne’e klaramente nomos tenke ho lolos atu nune’e labele hamate fali emprezariu sira ne’ebé mak simu ona ajudikasaun hodi implementa projetu governu nian inklui impaktu mos ba traballadores sira.

Tan ne’e empreza ne’ebé simu ona ajudikasaun husi governu hodi implementa projetu sira governu iha direitu atu selu maibé to’o oras ne’e governu kria hela problema ba emprezariu sira hodi lori todan ne’ebé mak iha. “Estadu iha obrigasaun tenke selu atu nune’e labele hamate fali empreza sira ne’ebé foin moris tanba bainhira ida ne’e la iha mak governu oho karater sidadaun rai laran ne’ebé mak ho karater sai emprezariu tanba sira foin moris hakfodak nia lakohi sai ona emprezariu,” Oscar Kolia ho hirus.

Tan ne’e Prezidente CCI-TL husu ba Parlamentu nasionál liu-liu membru Parlamentu nasionál ne’ebé mak ko’alia katak tusan ne’ebé emprezariu sira nian iha la’os dividas atu bele fo esplikasaun hodi nune’e labele kria problema ba emprezariu sira tanba empreza sira katak Dividas ne’ebé iha hakarak ka lakohi governu tenke selu.

Nia mos klarifika tan katak bainhira kumprimisiu mos bainhira governu ida promete ka haruka halo servisu tenke selu no wainhira la selu mak empreza sira sei nabeen ka mate. Ho situasaun ne’ebé oras ne’e iha sai mós problema ida ba empreza sira hodi apela ba funsionáriu sira hodi para halo servisu tanba kompañia barak oras ne’e laiha finanseiru hodi selu traballadores sira ho rajaun to’o oras ne’e governu seidauk kumpre nia direitu liu liu selu kompañia sira.

“Ami apela ba traballadór no apela ne’e la’os ameasa maibé hakarak ka lakohi kompañia sei hapara traballadór sira ne’ebé kontratadu maske servisu ne’e la’o nafatin tanba sei iha benifisiariu sira maibé kompañia laiha ona forsa atu bele selu traballadór sira,” afirma Oscar Lima.

Nia mos dehan tan katak kompañia la’os hapara de’it traballadór sira ne’ebé kontratadu maibé sei hapara mós traballadór difinitivu sira balun inklui mós sei hapara mos osan difinitivu nian tanba kompañia barak oras ne’e hasoru problema. Nia informa katak nudár timoroan lakohi timoroan sira atu sai dezempregu maibé tanba situasaun polítika hakarak ka lakohi tenke hapara traballadór kontratadu sira inklui funsionáriu difinitivu nomos funsionáriu sira ne’ebé servisu sei hapara mos sira nia osan difinitivu.

Ho situasaun refere nia husu ba governu Timor Leste atu oinsá bele rejolve lalais dividas ne’ebé iha atu nune’e labele hamosu dezempregu iha rai laran tanba bainhira dezempregu aumenta mak sei kontinua kria instabilidade iha rai laran. (BT)

Pedro Ximenes | Business Timor