TR Notifika PN Tanba Pedidu Fiskalizasaun Abstrata LAP Hosi Opozisaun

DILI, (TATOLI) – Parlamentu Nasionál (PN) simu ona notifikasaun hosi Tribunál Rekursu (TR) kona-ba pedidu fiskalizasaun abstrata ba Lei Atividade Petrolíferu (LAP) ne’ebé hato’o hosi opozisaun parlamentár iha 30 Janeiru foin lais.

Prezidente PN, Arão Noé, dehan, hafoin TR fó notifikasaun mai parlamentu, horisehik, no ohin, Prezidente Parlamentu Nasionál (PPN), konvoka reuniaun ho asesór legál sira atu prepara resposta hodi hatán ba notifikasaun, dentru loron 10 nia laran.

“Ami simu ona notifikasaun hosi tribunál, ha’u hanesan Prezidente Parlamentu simu ona notifikasaun horisehik, no asesór legál sira prepara resposta hodi parlamentu hatán,” Arão Noe ba jornalista sira, PN, ohin.

Hatán kona ba pontu  fundamentál ida ne’ebé mak PN sei konfirma ba TR kona LAP,  “Tribunál notifika mai ita atu fó resposta, depois desizaun tribunál mak foti, legál ka lae. Parlamentu lakohi fó komentáriu órgaun seluk nia kompeténsia.”

Kona ba sosa asoens ConocoPhillips ho Shell, Arão esplika bele hola nafatin tanba prosesu sei la’o nafatin, kuandu tribunal deside mak foin hapara. Lei labele para tan ho prosesu reklamasaun ida, tenke ba oin nafatin, la’ós ba kotuk. Ita nia sistema mak nune’e, la iha ema ida hapara tanba lei iha ona vigor.

Hanesan informasaun, Timor-Leste halo ona kontratu fixu, katak to’o fulan ikus marsu ita tenke kumpre saida mak akordu hateten ho kampaña ConocoPhillips ho Shell. Nune’e ita presiza aselera prosesu ne’e, ida ne’e ba interese Estadu nian, la’ós interese parlamentu nian, nein interese Bankada Governu nian.

Entretantu, molok ida ne’e, iha 30 Janeiru 2019, deputadu opozisaun Frente Revolusionáriu Timor-Leste Independente (Fretilín) ho Partidu Demokrátiku hatama pedidu ba TR atu halo fiskalizasaun abstrata ba LAP, ne’ebé Prezidente Repúblika promulga ona, no publika ona iha Jornál Repúblika iha 18 Janeiru 2019.

Kestaun ne’e refere ba alterasaun Lei númeru 13/2005, ne’ebé promulgadu hafoin hetan uluk veta hosi Xefe Estadu, ne’ebé kestiona kona-ba legalidade no konsekuénsia hosi alterasaun ida ne’e ba ita nia nasaun, no ba ita nia úniku fundu soberanu, fundu petrolíferu.

Durante apresiasaun dahuluk ba proposta alterasaun LAP, deputadu sira hosi opozisaun levanta kestaun kona-ba relevánsia, legalidade no blokeiu hasoru sistema transparénsia Estadu nian.

Ho konsiderasaun ida ne’e, nune’e mós ho pontu sira seluk ne’ebé Prezidente Repúblika hato’o bainhira nia veta lei ida ne’e mak deputadu na’in 23 hosi partidu opozisaun hatama rekerimentu hodi tau iha kestaun.

Deputadu rekerente sira iha esperansa no fiar katak tribunál sei ezerse nia funsaun ho forma independente, la iha kualkér influénsia hosi li’ur, atu garante análize ho deliberasaun ida ho baze konstitusionál no lei sira ne’ebé vigor ona.

Jornalista: Zezito Silva | Editór: Manuel Pinto

Imajen: Prezidente Parlamentu Nasionál, Arão Noe. Foto Egas Cristovão