quinta-feira, 11 de janeiro de 2018

Alcino Baris: Timor-Leste iha kondisaun hodi hala'o votu antesipadu

Prezidente hosi Komisaun Nasional ba Eleisaun (CNE) timoroan, Alcino Baris, garanti iha loron-kuarta katak Timor-Leste iha kondisaun finanseiru no lejislativu sira, inklui ho lei ne'ebé hala'o daudaun, hodi hala'o eleisaun antesipadu sira bainhira xefe Estadu determina. 

"Bainhira señór Prezidente dekreta eleisaun antesipadu sira, sei hala'o nafatin lei ne'ebé halo daudaun, lei númeru 9/2017 kona-ba eleisaun parlamentu sira. Eleisaun antesipadu no eleisaun jeral sira hanesan naran ne'ebé la hanesan maibé prosedimentu sira hanesan", Alcino Baris hatete ba Lusa.

Iha semana hirak ikus ne'e, opozisaun maioritáriu ho partidu sira ne'ebé apoia koligasaun Governu nian debate nafatin eventual senáriu ne'e, posibilidade atu hatún Governu, ne'ebé sai hanesan objetivu hosi proposta sensura hosi opozisaun.

Bankada sira opozisaun nian defende nafatin katak presiza lei foun ida, bainhira Prezidente Repúblika, Francisco Guterres Lu-Olo, asina dekretu ida kona-ba eleisaun antesipadu.

Baris garanti katak ne'e la presiza no "tuir dalan jurídiku aplika nafatin prosedimentu ne'ebé defini tiha ona" iha lei ne'ebé ko'alia kona-ba eleisaun parlamentar iha loron 22 Jullu tinan liubá.

Iha parte orsamental nian, Baris rejeita mós argumentu sira katak konsidera laiha orsamentu disponível ba akontesimentu votu nain ka katak gastu ne'e sei aas tebes.
"CNE ho STAE [Sekretariadu Tékniku hosi Administrasaun Eleitoral] sei iha material balun nune'e sei laiha folin ne'ebé aas tebes. Presiza rekruta ema hodi apoia no asisténsia tékniku no imprimi boletin sira votu nian maibé despeza sei la aas tebes", nia afirma.

"Bainhira Prezidente Repúblika dekreta eleisaun antesipadu sira, ami iha kondisaun sira hodi hala'o. Eleisaun sira hanesan ezijénsia ida hosi Estadu no hanesan dalan ida hodi bele rezolve polítika ne'ebé sei laloos iha nasaun ne'e. Labele lamenta ka hatete katak sei laiha orsamentu", nia konsidera.

Timor-Leste, iha fulan barak nia laran, hasoru hela períudu polítika ne'ebé laloos ho opozisaun, maioria iha Parlamentu Nasional, xumba programa Governu nian no proposta ida hosi Orsamentu Retifikativu, no aprezenta ona proposta ida sensura nian ba ezekutivu no proposta ida hodi hatún prezidente parlamentu nian.

Nasaun, dezde 01 Janeiru, tama iha sistema duodésimu, lahó orsamentu Estadu nian no ho nasaun nia futuru iha Prezidente timoroan nia liman laran ne'ebé, karik iha fulan ne'e nia laran, desidi katak iha ka la'e eleisaun antesipadu hodi rezolve difikuldade ne'e.

SAPO TL ho Lusa

Sem comentários: