Bloku Koligasaun (BK) husi
FRETILIN no Partidu Demokratiku akuza Bloku Opozisaun Aliansa Maioria
Parlamentar (BOAMP), durante ne’e laiha kolaborasaun diak ho BK. Maibe
akuzasaun sira ne’e, BOAMP konsidera hanesan manobra polítika BK nian hodi
manan antena no simpatia povu nian, tamba realidade BK mak abandona plenaria
kuandu BOAMP husu hodi diskuti opsaun sira hotu kona ba interese nasaun nian.
Tuir Bankada Koligasaun ne’ebé
kompostu husi Partidu Demokratiku no FRETILIN katak BOAMP mak lakohi kolabora
ho partidu governasaun ba interese povu no nasaun.
“Rejeita programa VII Governu
konstitusional no Orsamentu Retifikativu ne’ebé atu sustenta Estadu no atu selu
tusan husi governu anterior nian,” haktuir deputada FRETILIN, Josefa Pereira,
liu hosi konferensia imprensa ne’ebé hala’o iha Parlamentu Nasionál (PN), Kuarta(17/01/2018).
Antes ne’e, bloku AMP
deklara razaun rejeita Orsamentu Retifikativu, tanba tusan hirak ne’ebé
mak Governu iha sei bele selu uza Orsamentu Jeral Estadu ba tinan 2018 nian, no
programa ba VII Governu, la konsege konvense deputadu opozisaun sira, tanba
konsidera ladun klaru.
Enkuantu, bankada koligasaun mós
hateten, funsionamentu Parlamentu Nasional la’o la normal, tanba bloku AMP
tenta blokeia funsionamentu komisaun temátikas sira iha Parlamentu Nasionál,
hafoin Parlamentu Nasionál fahe komisaun ne’ebé kuaze lidera husi deputadu
opozisaun.
“Opozisaun sira hatudu ona
sira-nia hahalok atu blokeia atividade komisaun nian, liu-liu iha tempu ne’ebé
VII Governu aprezenta Orsamentu Retifikativu no Prezidente Parlamentu Nasionál
(PPN) despaixa ba komisaun C, opozisaun sira partisipa waihira sira nia
interese iha hanesan rekursu ba PPN atu rezeita diskusaun OR,”hateten deputada
Josefa.
Maske bloku AMP hatama ona mosaun
sensura ba governu dahitu, tanba aprezenta programa ba daruak nian tarde.
Maibe bloku koligasaun konsidera
seidauk to’o tempu atu aprezenta, tanba tuir Bloku Koligasaun nia
interpretasaun konstituisaun RDTL artigu 111 katak, parlamentu nasionál sob ele
hato’o sensura ba Governu, bainhira implementa ona programa ne’eb’e passa
iha PN latuir dalan.
Entretantu, tuir konstituisaun
RDTL artigu 111, aliñea 1 hateten, Ho inisiativa baluk haat ida ¼ deputadu
ne’ebé sei hala’o hela knaar iha Parlamentu Nasionál bele halo votu sensura ida
ba Governu, konaba nia programa eh buat seluk ne’ebé relevante ba interesse
nasionál.
Alínea 2, Mosaun Sensura lahetan
apoiu karik, sira ne’ebé asina mosaun sensura ne’e labele aprezenta fali mosaun
seluk, iha sesaun ne’ebé la’o dadaun.
Nune’e mos iha konferensia ba
imprensa ne’ebé hala’o iha Parlamentu Nasional husi Bloku Opozisaun Aliansa
Maioria Parlamentar (BOAMP), Kuarta (17/01/2018), la konkorda ho akuzasaun husi
Bloku Koligasaun husi FRETILIN ho Partidu Demokratiku ne’ebé dehan BOAMP la
kolabora. BOAMP konsidera akuzasaun Bloku koligasaun nian hanesan manobra
polítika hodi manan antena no hadau simpatia povu nian.
Tuir deklarasaun BOAMP nian,
durante ne’e, BOAMP sempre ativu iha Parlamentu Nasional atu diskuti problema
nasaun nian, menus bankada koligasaun ho Prezidente Parlamentu Nasional,
Aniceto Guterres mak la kolabora hodi abandona plenária.
“Buat hotu la’o hela. Ami
komisaun sira ativu no prontu iha neba tamba fatin ne’e mak plenaria, kolega
husi bankada tolu ne’e hotu prontu iha neba. Ami rona deklarasaun husi bankada
governu ka bloku koligasaun mak lakohi marka prezensa iha reuniaun komisaun
nian hodi hateten katak ida ne’e mak krizi institusional. Krizi institusional
kuandu laiha quorum para atu aprova buat ida, ida ne’e mak foin dehan krizi.
Buat hotu la’o hela nafatin, falta deit agora ne’e hakarak ka lae atu ajenda?
Prezidente PN mak tuir artigu 17 rejimentu PN hatete katak, Prezidente PN mak
iha kompetensia atu halo ajenda depois de rona lider bankada sira no mos lider
bankada sira iha kompetensia atu rekursu ba plenaria, agora Prezidente PN mak
kansela totalmente ajenda ba atu halo plenária Segunda-Tersa, labele fo sala
fali bankada sira, labele fo sala fali deputadu sira depois dehan ne’e krizi
institusional, ne’e lae, ne’e krizi lideransa, ne’e krizi lideransa, laos krizi
institusional nein krizi PN. Lideransa ne’e mak lakohi lidera orgaun ne’e, ida
ne’e mak impaktu boot, krizi lideransa lakohi lidera tamba deit rekerimentu ba
destituisaun ne’e Prezidente PN ignora tiha ida ne’e, Prezidente PN lakohi
lakon poder, tamba ne’e mak hau hakarak dehan PN funsiona hela,” dehan Xefe
bankada CNRT, deputadu Arão Noe.
Nia dehan, se mak husik hela
impase polítika iha nasaun ida ne’e mosu, VII Governu minoritaria nian, la’os
orgaun PN. Tamba Governu ida ne’e la aprezenta programa ba dala rua iha PN.
“Programa mak sai baze ba Governu ida nia plenos poderes. Ida ne’e laiha.
Impaktu saida deit ne’e mai husi programa Governu nian,” dehan Arão Noe.
Xefe bankada PLP, Fidelis
Magalhães, mos hatete, vontade VII Governu minoritaria nian mak laiha atu solusiona
povu nia problema.
“Governu ne’e mak hatene karik,
nia lori ona programa dala rua mai PN, depois avansa ba Orsamentu Jeral Estadu
2018. Buat sira ne’e hotu hatudu momos Governu nia interese atu manipula
prosesu politika sira ne’e hotu para atu hetan simpatia husi publiku. Durante
ne’e Governu hakarak instrumentaliza povu nia sofrimentu, povu ninia hakarak ba
moris diak, instrumentaliza mos OJE para depois bele manan antena ou simpatia
povu nian,” dehan deputadu Fidelis.
Xefe bankada KHUNTO, Luis Roberto
da Silva, hatete, Bloku Koligasaun (BK) FRETILIN ho PD dehan, BOAMP mak la
kolabora ka la koopera ho sira, ida ne’e lalos, ida ne’e BK bosok ona povu.
“BK dehan ami mak lakohi koopera
ho sira, ne’e lalos, Ida ne’e lia bosok atu politiza buat hotu. Bloku AMP
hakarak aplu ba povu atu kria nafatin paz no estabilidade iha ita nia rai
laran. Bloku AMP prontu atu koopera, Funsionamentu Parlamentu mos la’o diak
hela, ami garante nafatin, maibe tamba saida mak husi Bloku Koligasaun la marka
sira-nia prezensa inklui mos Prezidente Parlamentu Nasional abandona nia
responsabilidade, la hala’o nia knaar nu’udar Prezidente PN, Prezidente PN mos
ita haree ba Governu mak hanesan volante tiha hotu deit, entaun segundu
orgaun soberanu nia dignidade tau iha ne’ebé? Entaun Prezidente PN ho nia Vise
sira inklui mos deputadu ho deputada sira husi BK ne’e sira mak hakarak blokeia
plenaria ne’e para lalikan la’os,”dehan Luis Roberto da Silva.
Bloku AMP mos deklara, hatama
projetu destituisaun ba meja PN, razaun tanba konsidera Prezidente Parlamentu
Nasional, Aniceto Guterres laiha balansu no viola rejimentu Parlamentu
Nasionál, tanba la ajenda proposta hirak ne’ebé durante ne’e AMP aprezenta.Say
GMN TV | Grupo Média Nacional
Sem comentários:
Enviar um comentário