sábado, 15 de abril de 2017

ONU: Ema biliaun rua uza bee-moos ne'ebé kontaminadu ho feze

Organizasaun Mundial Saúde (OMS) informa iha loron-kinta ne'e katak kuaze ema biliaun rua maka sei uza bee-moos ne'ebé kontaminadu ho feze.

"Iha ohin loron, kuaze ema biliaun rua maka uza fonte bee-moos ida ne'ebé kontaminadu ho feze, nune'e halo sira bele hasoru moras kólera, disentria, tifóide no pólio", hatete hosi diretora departamentu saúde públiku OMS nian, Maria Neira.

"Ami kalkula katak bee-moos ne'ebé kontaminadu halo ema na'in 500.000 resin mate, tinan-tinan, tanba diareia", nia afirma liuhosi komunikadu.

Iha tinan 2015, nasaun sira elabora ona, iha kuadru ONU nian, lista ida hosi objetivu dezenvolvimentu sustentável hamutuk 17 ba tinan 2030. Objetivu ida maka garanti asesu hosi ema tomak ba bee no saneamentu no garanti jestaun sustentável ida hosi rekursu hídriku sira.

Objetivu ne'e bele hetan de'it "bainhira foti ona medida sira hodi uza ho di'ak rekursu finanseiru sira no aumenta esforsu sira hodi identifika fonte foun finansiamentu sira nian", haktuir hosi kálkulu sira OMS nian iha relatóriu anual "Análize no avaliasaun mundial sira kona-ba saneamentu no bee-moos".

Nasaun sira aumenta ona gastu média anual iha 4,9% iha bee, saneamentu no hijiene durante tinan tolu ikus ne'e, hatete hosi relatóriu.

Maibé, 80% hosi nasaun sira refere ona katak finansiamentu dedikadu sira ba bee, saneamentu no hijiene seidauk to'o hodi hatán ba objetivu sira hosi ONU.

Hodi atinji objetivu sira hosi dezenvolvimentu sustentável hosi ONU kona-ba bee no saneamentu, investimentu sira iha infraestrutura sira tenki aumenta maka'as no to'o dolar biliaun 114 (euro biliaun 107) tinan-tinan, hatete hosi númeru sira Banku Mundial nian, ne'ebé haktuir hosi OMS. Informasaun sira ne'e la inklui folin sira finansiamentu no manutensaun nian.

Atu hetan ne'e, OMS subliña nesesidade hodi hetan dalan foun sira finansiamentu nian hanesan impostu sira.

"Hanesan dezafiu ida ne'ebé ita iha kapasidade hodi rezolve", afirma hosi Guy Ryder, prezidente hosi ONU-Bee no diretór jeral hosi Organizasaun Internasional hosi Serbisu nian (OIT), iha komunikadu.

"Aumenta investimentu iha bee no iha saneamentu bele hamosu benefísiu importante sira ba dezenvolvimentu no saúde ema nian, no kria empregu", nia hatete.

SAPO TL ho Lusa

Sem comentários: