domingo, 17 de dezembro de 2017

Timoroan Nain Haat no Organizasaun Ida Manán Prémiu Direitu Umanu

DILI, (TATOLI) – Timoroan na’in haat no organizasaun ida manán Prémiu Direitu Umanu ho naran Sérgio Viera de Mello ba kategoria Direitu Sosiál, Ekonómiku no Kulturál nomós Direitu Sivíl no Polítiku hosi Prezidénsia Repúblika, sesta lorokraik ne’e iha Palásiu Prezidente Nicolau Lobato, Bairru Pité.

Manán na’in ba kategoria Direitu Sosiál, Ekonómiku no Kulturál maka José Valente Borges da Costa, Sentru Esperansa ba Feto hosi Suai, Arsénio Pereira da Silva no António Caleres Junior.

Enkuantu, manán na’in ba kategoria Direitu Sivíl no Polítiku maka João Teodósio Ximenes.

Manán na’in hirak ne’e simu sertifikadu inkui osan hosi Prezidénsia Repúblika ho montante $10,000.00 kada ema no organizasaun.

João Teodósio Ximenes, ativista brani ida ne’ebé hahú promove direitu sivíl no polítiku iha distritu balun hosi kedas tempu okupasaun. Hafoin restaurasaun independénsia, João kontinua serbisu maka’as atu promove no haforsa justisa.

José Valente Borges da Costa, timoroan ida ne’ebé hala’o serbisu maka’as tebes iha munisípiu Aileu, loke dalan ba joven sira ho kbiit laek atu hetan edukasaun.

Ninia lala’ok sai ezemplu importante ida tanba loke dalan ba kriatividade no lori ema atu hala’o inisiativa rasik hodi hadi’a ekonomia família, nutrisaun, saúde reprodutiva no aspetu seluk. Ninia lala’ok ajuda hatudu ba sosiedade no ba ita hotu-hotu katak “sidadaun sira mós iha kbiit”.

Arsénio Pereira da Silva, organiza no mobiliza agrikultór sira iha Aileu hodi defende sira nia direitu no hasa’e seguransa alimentár no produs hahán natón ba sira nia án rasik.

Hasa’e seguransa alimentár ne’e objetivu nasionál ida no Arsénio nia lala’ok iha Aileu inspira ema barak liu-liu agrikultór sira.

Aleinde ne’e, Arsénio mós kontribui ajuda maluk feto sira, labarik, feto faluk no ema defisiente sira atu hala’o sira nia direitu iha sosiedade.

António Caleres Junior, ativista durante tinan barak tebes ne’ebé ajuda kombatente durante luta libertasaun nasionál, liu-liu bainhira sira moras.

Hafoin restaurasaun independénsia, Caleres hala’o kna’ar hodi promove saúde públika. Direitu umanu importante tebes ida maka saúde tanba bainhira ema iha saúde, bele hala’o mós direitu umanu sira seluk.

Sentru Esperansa ba Feto, organizasaun ida hosi sosiedade sivíl ne’ebé hala’o lala’ok importante tebes atu proteje maluk feto no labarik sira no hasees sira hosi violénsia iha Kovalima liu-liu iha Suai.

Sentru ne’e promove kriatividade feto sira nian, katak feto sira bele fila liman oinsá de’it atu habelar sira nia ekonómika.

Durante periodu hatama kandidatura, kandidatu na’in 33 maka hatama formuláriu ba Prémiu Sérgio Vierra de Mello edisaun dala-10 iha 2017.

Sérgio Vieira de Mello nu’udar Xefe ba Administrasaun Transitória hosi Nasoen Unida iha Timor, iha 2002.

Brasileiru ne’e mate iha 2003 kuandu mosu atentadu bomba iha Iraque, bainhira hala’o hela misaun nu’udar reprejentante Organizasaun Nasoen Unida (ONU) nian.

Líder nasionál sira konsidera eis xefe misaun ONU iha Timor ne’e hanesan amigu boot ba povu. Konsiderasaun ne’e mak inisia prémiu direitu umanu ho naran Sérgio Vieira de Mello hosi Palásiu Prezidente.

Jornalista: Xisto Freitas | Editora: Rita Almeida

Imajen: Manán na’in Prémiu Direitus Umanus “Sérgio Vieira de Mello” hasai foto hamutuk ho Prezidente Repúblika, Francisco Guterres Lú Olo iha Palásiu Prezidente Nicolau Lobato, Bairru Pité, Dili, sesta lorokraik ohin. Imajen Ajénsia TATOLI/Xisto Freitas.

Sem comentários: