sábado, 1 de agosto de 2020

Governu timoroan haruka Akordu Servisu Aéreu nian ho Austrália ba parlamentu

Rezolusaun Governu nian ba ratifikasaun hosi Akordu ida hosi Servisu Aéreu sira ho Austrália, akordu dahuluk ida ne'ebé konkorda hosi Timor-Leste, sei haruka ba Parlamentu Nasional iha loron-segunda ba ratifikasaun, haktuir hosi fonte Governu nian.

"Redasaun ikus hosi rezolusaun ne'ebé akompaña Akordu sei konklui no sei haruka ba Parlamentu Nasional iha loron-segunda", hatete ba Lusa hosi Fidelis Magalhães, ministru Prezidénsia hosi Konsellu Ministru nian.

Akordu (ASA), ne'ebé ratifika ona hosi Austrália, hanesan hakat importante ida hodi nune'e empreza aéreu sira bele halo semo komersial sira entre nasaun rua hodi bele kontribui hamenus izolamentu relativu iha nível aéreu sira ne'ebé maka Timor-Leste hasoru nafatin.

Ratifikasaun hosi ASA aprova ona hosi Konsellu Ministru timoroan nian iha semana liubá no hakarak, tuir Governu, "asegura nível máximu hosi seguransa ho protesaun internasional" ba ligasaun sira.

Governu afirma fali nia "preokupasaun sériu ba asaun sira ho ameasa sira hasoru seguransa hosi aeronave sira, ne'ebé kompromete seguransa hosi ema sira ho propriedade, afeta kontráriamente funsionamentu hosi transporte aéreu no halo fraku konfiansa públika iha seguransa aviasaun sivil nian".

Refere katak ASA ne'e "hakarak promove mós sistema ida hosi aviasaun internasional nian ho baze iha konkorénsia entre empreza sira hosi transporte aéreu iha merkadu, fó korajen ba sira hodi dezenvolve no implementa servisu kompetitivu sira ho inovador sira.

Hanesan ida ne'ebé dahuluk iha Timor-Leste - testu ida hanesan halo ho Indonézia maibé nunka iha ratifikasaun -, ASA permiti semo komersial sira entre nasaun rua, no Austrália sei apoia, liuhosi nia projetu Market Development Facility (MDF), promosaun ba Timor-Leste hanesan destinu.

MDF hanesan projetu ida ne'ebé hakarak estimula investimentu ho fó korajen kresimentu emprezarial no negósiu iha Timor-Leste, atua iha Timor-leste liuliu iha área sira agrikultura ho turizmu, no ida ikus ne'e hanesan área ne'ebé hentan liu benefísiu tanba ligasaun aéreu di'ak sira.

Direitu internasional eziji ASA atu kompañia aéreu sira bele tama iha fatin aéreu hosi nasaun seluk maibé la presiza autorizasaun antes nune'e, iha kazu Austrália nian, akordu ho Timor-Leste hanesan akordu ikus ida ne'ebé maka ratifikadu.

"ASA ho Timor-Leste sei permiti atu semo komersial sira halo operasaun entre Austrália ho Timor-Leste. Semo komersial sira mós bele halo operasaun hosi Timor-Leste ba Austrália", refere hosi fonte sira hosi Embaixada australianu iha Díli.

"Iha potensial boot ida iha merkadu sira turizmu ho esportasaun Timor-Leste nian. Iha mundu globalizadu ida, aviasaun iha knaar importante ida iha ligasaun entre ema sira, empreza sira ho governu sira", subliña hosi fonte hanesan.

Bainhira ASA ratifika hosi nasaun rua - seidauk iha kalendáriu kona-ba bainhira maka hakotu prosesu ne'e iha parlamentu nasional timoroan nian - kompañia aéreu sira bele hahú operasaun kumpri de'it rekizitu regulamentar sira, inklui seguransa nian.

ASA permiti mós atu kompañia aéreu sira hosi nasaun sira seluk tranzita Timor-Leste iha dalan ba Austrália, "proporsiona opsaun sira seluk ba viajante sira, negósiu sira ho komérsiu", loke odamatan sira ba semo sira ho konkorénsia sira, ho efeitu ruma iha folin sira.

Folin aas sira hosi viajen sira entre Díli ho nasaun tolu ne'ebé maka iha ligasaun regular sira - Austrália, Indonézia ho Singapura -, iha nafatin efeitu negativu ida iha área emerjente hosi turizmu timoroan nian.

"Aumenta konkorénsia iha potensial hodi hamenus folin sira hosi billete aviaun nian no enkargu sira ho transporte merkadoria sira nian, ne'ebé fó korajen ba númeru boot hosi pasajeiru sira ho aumenta komérsiu", refere fonte hosi Embaixada australianu.

"Ne'e hanesan importante, tanba nasaun rua rekupera ona hosi impaktu ekonómiku sira ne'ebé devastador hosi COVID-19. ASA Timor-Leste ho Austrália nian oferese benefísiu hanesan ba nasaun ida-idak", subliña.

Sapo TL | Lusa

Sem comentários: