TRANSAKSAUN ILEGAL, INKAPASIDADE SEGURANSA

Deputadu bankada CNRT, Arão Noe hatete katak, tranzaksaun ilegal ne’ebe kontinua tama mai Timor tanba inkapasidade instituisaun seguramsa nian.

“Ita nia instituisaun sira formadu hotu ona, kompletu tanba ne’e maka ita iha polisia, ita iha polisia fronteira, iha mos alfandega, sira ne’e hotu servisu para kontrola sasan sira ne’e, mas se iha nafatin sasan ilegal tama mai Timor, ne’e katak ita nia orgaun sira ne’ebe ita estabelese sei fraku,” hateten deputado bankada CNRT ne’e ba Jornalista sira iha uma fukun Parlamentu Nasional (PN), Kinta (18/02/2016).

Reprezentante povu ne’e hatutan, institusaun Fraku, iha signifika rua, fraku iha institusional, kontrolu institusional para bele tau ninia elementus sira iha kraik para bele kontrola, fraku seluk maka iha parte formasaun.

“Ha’u hanoin katak, Governu tenke tau dalan rua hanesan hau dehan primeiru kontrolu institusional ne’e maka tenke forte para membru sira, elementu sira iha kraik ne’e hala’o nia funsaun ho masimu, segundu kapasita sira para sira bele hala’o asaun ho sira ninia knar ne’e ho diak,” dehan Arão.

Iha fatin hanesan, Vise Prezidenti Parlamentu Nasional, Adriano do Nascimento reforsa tan katak, tranzaksaun ilegal ne’ebe tama mai Timor, kestaun maka kontrola seguransa no ida seluk maka kapasidade iha area elektronik no mos rekursus humanus rasik.

“Tanba iha nasaun barak ema bele detekta, ema iha fatin deit. exemplu ami ba iha Brazil, sidade ida tomak, sira tau CCTV, ema ida deit bele kontrola, polisia ho intelejen ne’e sira liga malu tesik ne’e ba, kuandu hare deit ema ne’e ninia gerak-gerik, sira dehan imi hakbesik ona,” haktuir Adriano.

Ba Timor Leste, atual prezidente Partidu Demokratiku (PD) ne’e dehan, problema maka ne’e hanesan nasaun foun, kapasidade rekursus humanus, limitasaun orsamentu atu sosa ekipamentus modernu ho ulitizasaun ekipamentus modernu sira ne’e.

“Ida seluk ita nia koordenasaun ho ema sira nasaun vizita para atu kontrola movimentu ilegal sira ne’e ita tenki hadia diak liu tan ho koordenasaun no komunikasaun inklui ita nia lei rasik,” sujere Adriano.

Antes ne’e Polisia Nasional Timor Leste (PNTL), liu husi Servisu Investigasaun Kriminal Nasional (SIKN), Tersa (16/02/2016), kaptura sidadaun Indonesia hamutuk nain 48 no Timor-oan nain 1 ne’ebe hala’o tranzaksaun ikan ilegalmente iha Largo Lecidere.

Husi total ema na’in 49 ne’e, polisia detein sidadaun Indonesia nain ualu no Timor-oan n ain ida durante oras 72 hodi kumpri prosesu investigasaun. Enkuantu nain 40 seluk polisia koloka hela iha ró laran ne’ebe sira uza hodi halo tranzaksaun ilegal. mia

Jornal Nacional