terça-feira, 4 de agosto de 2015

Importasaun timor-oan nian aumenta uitoan iha maiu


Timor-Leste iha fulan maiu liu ba halo ona importasaun ba sasan ho valór dolár milloens 41,69, aumenta uitoan hosi valór importasaun totál fulan abril nian, bainhira atinji de’it to’o dolár milloens 41,16. 

Tuir dadus hosi Diresaun Jerál Estatístika Ministériu Finansas ne’ebé fó sai ohin katak, esportasaun aumenta to’o dolá rihun 615, tanba défise hosi balansa komersiál besik dolár milloens 41.

Kona-ba esportasaun ho totalidade maka (dolár milloens 613) koresponde ba reesportasaun, grupu ne’ebé identifika katak “sasan esportasaun antes ne’e, importa fali mai Timor-Leste no ho konteúdu menus hosi 50% valór Timor-Leste nian”.

Karik halo komparasaun ho fulan maiu 2014, maka tuir dadus ofisiál hatudu katak importasaun ladun bot, tanba iha períudu refere besik de’it dolár milloens 245,14.

Maski nune’e valór refere ladun lós tanba autoridade timor-oan sira kontabiliza nu’udar importasaun hosi nota amerikana ka moeda hosi séntimu timor-oan nian maka tama no halo iha Portugal.

Tuir análize hosi kuadru importasaun hatudu katak Portugal iha fulan maiu 2014, mosu hanesan fonte importasaun prinsipál ba Timor-Leste, tanba faan ona “metais presiozu ka metais kobertu ho metais presiozu” ho dolár milloens 207,89.

Karik valór ne’e maka hasai ba totál importasaun entre Timor-leste iha fulan maiu sosa ona sasan hosi liur ho valór dolár milloens 37,25.

Haktuir hikas katak tuir relatóriu indikadór estatístika trimestrál hosi Ministériu Finansas relasiona ho trimester dahuluk no fó sai iha juñu ne’e katak volume importasaun merkadoria iha trimester dahuluk hamutuk dolár milloens 102,88, kiik liu iha tinan ikus ne’e.

Kompara ho trimester ikus tinan 2014, bainhira volume totál hamutuk dolár milloens 275,84, keda ba iha volume importasaun besik 139%.

Desde inisiu 2013 valór trimestrál ne’ebé kiik liu kalla iha trimester datolu hosi tinan refere, bainhira Timor-Leste importa dolár milloens 121,73, maski nune’e as liu valór hosi inisiu tinan ne’e, ho besik 16%.

SAPO TL ho Lusa – Foto: @loriku

Sem comentários: