segunda-feira, 22 de junho de 2015

Timor-Leste presiza setór justisa ne’ebé "kredível" no konfiansa - PM


Primeiru-ministru ohin dehan katak reforma iha setór justisa Timor-Leste nian presiza sai "kredível" no bele transmiti konfiansa, presiza halo esforsu foun ,ho apoiu internasionál, iha formasaun kuadru judisiál sira.

"Ita presiza setór Justisa ida ne’ebé credível no atu ema hotu transmite konfiansa. Ita presiza prosede reforma ida ne’ebé bele hametin setór ne’e no konsolida pás no estabilidade", afirma Rui Maria de Araújo.

"Importante liu maka iha sistema judisiál ne’ebé forte hodi garante no proteje sidadaun sira nia direitu no fó dalan ba dezenvolvimentu ida ne’ebé sustentadu", dehan iha Díli.

Rui Maria de Araújo haktuir iha sesaun abertura XIV Konferénsia ministru Justisa CPLP nian, ne’ebé hala’o to’o aban iha salaun nobre Ministériu Negósiu Estranjeiru iha Díli ho tema "propriedade rai hanesan fatór dezenvolvimentu".

Iha reprezentante hosi Estadus membru CPLP nian ualu - Guiné Equatorial la marka prezesa - xefe Governu ne’e afirma kona-ba kompromisu hosi ninia Governu atu avansa ho reforma sira iha setór judisiál no ho prosesu armonizasaun no uniformizasaun hosi kuadru lejislativu.

Medida, dehan, katak presiza garante "ajilizasaun kestaun prosesuál sira ho ámbitu hosi polítika jurídika sira" no "justisa ida ne’ebé efisiente no célere liu" no ho asesu barak liu hosi sidadaun sira.

Alén Timor sai uma-nain, iha enkontru ohin ninian maibé marka mós prezensa hosi ministru justisa Kabu Verde, José Carlos Lopes, Mosambike, Abdurremane Lino de Almeida, no hosi São Tomé e Príncipe, Roberto Pedro Raposo, sekretáriu Estadu Justisa Portugal, António Manuel da Costa Moura, no hosi Direitus Umanus Angola nian, António Bento Bembe no reprezentante sira hosi estadu membru CPLP nian sira seluk.

Nível bilaterál, enkontru hosi Díli presiza permiti Timor-Leste atu analiza kona-ba hametin kooperasaun ba setór justisa ho país lusófonu oioin, ne’ebé sei halo hela estudu akordu kooperasaun ho Kabu Verde, Mosambike no Brazil no renova kooperasaun ho Portugal.

"Ida ne’e hanesan oportunidade ida hodi promove dezenvolvimentu relasaun kooperasaun nian", dehan Rui Araújo, ne’ebé sai hanesan asuntu espesiál ba kooperasaun bilaterál ho Portugal.

"Ha’u aproveita hodi agradese ba Portugal ba ninia esforsu sira iha área justisa, ha’u fiar nia sei asumi, lakleur, sei hahú faze foun ida ne’ebé maduru liu", nia tenik.

Iha Lisboa, semana liuba, ministra Justisa, Paula Teixeira da Cruz dehan katak Portugal no Timor-Leste serbisu hamutuk ona iha projetu protokolu ida iha área Justisa ne’ebé sai hanesan objetivu ida hodi estabelese hikas fali kooperasaun entre rai rua ninian.

Rui Araújo destakatak, iha prosesu hametin justisa, importánsia formasaun no kualifikasaun, liu liu liuhosi Sentru Formasuan Jurídika ne’ebé maka Timor-Leste,  entre estagiáriu no profisionál sira karreira nian, konta ho majistradu judisiál 34, defensór públiku 30 no advogadu 132.

Ida ne’e mós sei hamutuk ho notáriu/konservadór na’in-hitu no elementu Polísia Sientifika Investigasaun Kriminál (PCIC) na’in-78, númeru "animadór sira maibé ladauk sufisiente" ba buat ne’ebé"ho dezafiu boot" ba Estadu Timór.

"Setór justisa maka sai hanesan pilár krusiál ida no transversál ba dezenvolvimentu pais ba nível oioin. Ita mós labele haluha katak atuasaun justisa no trámite sira hosi prosesu ne’e konstitui kontributu ne’ebé forte ba persesaun justisa iha Timor-Leste", nia relembra fali.

"Presiza hadi’a neon ne’ebé di’ak no nunka labale haluha parte hotuhotu, ka bele dehan, interese nasionál", tenik nia.

SAPO TL ho Lusa

Sem comentários: