quarta-feira, 11 de novembro de 2015

Portugues Halo Timor Leste Diferente Iha Ásia


ALAS -Timor-oan hotu tenke agradese Portugal, tanba sira nia prezensa iha Timor Leste, mak ohin loron Timor Leste sai diferente iha rejiaun Asia.

Prezidente Taur Matan Ruak hatete katak, Timor Leste diferente iha Asia, tanba Timor Leste nia lian ofisial mak Portugues.

Portugues nia prezensa, halo ita sai diferente iha Asia, tanba ita maioria sarani katolika, no ita mak bele koalia portugues iha rejiaun Asia nia let,” katak PR Taur Matan Ruak, bainhira halo dialogu ho komunidade Taitudak, Postu Administrativu Alas, Munisipiu Manufahi, Segunda (09/11).

Tanba nee, iha tinan ida nee, Estadu sei halo selebrasaun ba tinan 500, Portugues sira tama mai Timor Leste, iha Lifau  Oe-cusse. Taur Matan Ruak dehan, persija zere buat hotu atu lao tuir ida-ida nia fatin, tanba Timor Leste lahanesan ho nasaun sira seluk.

Xefe Estadu nee afirma, mudansa ba dezenvolvimentu nee, tenke lao neneik, tanba Estau tenke fera ulun hodi haree ba povu hotu iha Timor Leste laran tomak.

Taur Matan Ruak esklarese, maske Timor Leste foin ukun an tinan 13, maibe konsege halo ona buat barak, kompara ho nasaun sira seluk neebe mak ukun an tinan barak ona, maibe too agora dezenvolvimentu la lao. Carme Ximenes

Suara Timor Lorosae

1 comentário:

Anónimo disse...

Sim diferente, tamba indiretamente ita hamoris fali politika neocolonial hodi haburas ambienti injustisa social iha RDTL hanesan nasaun soberanu no independente. Ita sai diferente, tamba ita hakiak dadaun "Time Bomb", husi parte ida ita fo liu oportunidadi ba grupo elite minoria nebe kolia lian kolonialista hodi ukun no domina kamada sociedade Timoroan maioria nebe laiha oportunidadi atu aprende ho kualidadi dalen portuges, tan ne, sidauk civilizadu, kampones, maubere beikten, ikus liu sai marginalizadu no bainaka iha nia rain rasik nebe naran RDTL!!

Politika dominasaun estilu kolonial ne lider no elite minoria sira kopi paste, hodi hatur sira an hanesan patraun, hodi manobra esmagadora maioria Timoroan nia moris no intrese social mesmu ita mos hare dala Barak sira mos halo failansu bebeik. Ita nia lei no regulamentu barak maka kopi paste hodi la refleta ita nia realidadi social radik. Bainhira Ami povu husu esplikasaun, imi dehan kalma no komprende deit ba tan ita foin ukun an, it's foin komesa, ita rekursu humanu laiha, nss tan, hanesan deskulpa hodi justifika sira nia inkapasidade no inkopetensia absolute!! Sira halo ita more deit, tan sira hanoin kala naran RDTL hodi troka "Provincia Ultramarine Timor Portuguese".

Sira proteze sira nia jogada politika foer liu husi hahalok reaksionariu, kaer jargon nasionlismu baratu/ narrow minded approach, hodi hamate kritiku kontrutivu, komentarius rational no analitiku nebe relasiona ho eksistensia lian portugis, nebe na realidade menus de 20% deit maka domina sabraut no soin sala hela! A final ita so troka deit malae kulit mutin kolonialista-fasista sira ho produk domestiku alias baino kulit Metan sira, nebe laiha kapasidadi suficienti hodi fiar an ho saida maka iha, maibe kontinua tabele ba "Patraun" nia modelu no estilu! Realidadi ikus ne hatudu katak patraun original sira maka aproveita barak liu, sira maka sobak RDTL nia bokur liu husi mafia justisa.

Patraun original dominasaun makas tebes, halo patraun kopi paste said beik tia no tuir deit, hodi entrega tia ita nia soberania justice ba sira nia kontrolu, mesmu ke viola prinsipiu no espiritu RDTL hanesan nasaun soberanu ida.

Timor nia istoria duranti tinan 400++ hatudu momos los katak laiha desenvolvimentu infraestrutura basiku planeadu, hanesan Saude no Edukasaun, inklui lian portugis ba Timoroan sira. E agora Timoroan maka tenki pankada malu hodi defama, desvaloriza, degrada, no destroi rasik ita nia eksistensia hanesan nasaun no povu, nebe iha identidadi rasik, laos identitas karbitan no fantasia nebe halo ita lakon tia karakter principal hodi desenvolve potensia nebe ita iha!!

Lalika Loko an ho ema nia sasan, diak liu moris ho saida maka ita iha desde beiala sira! Ema dehan sabedoria nao okupa lugar, kolia no domina tan dalen estrangeiru barak he diakliu, maibe labels lori fali dalen sira he hodi domina no manobra o nia an rasik, tan loron ida iha futuru, o mos sei hakfodak no a depende Karim. Viva portugis, viva Ingles, viva Indonesia, maibe itabot sira mai atu haburas, hariku, habelar, no komplementa lian TETUN!!!! Hau hadomi lian Tetun!!