PV BELE HAMOSU EKONOMIA INSUSTENTAVEL

Wainhira Parlamentu Nasional (PN) la altera lei Pensaun Vitalisia (PV) ne’ebé agora dau-dauk ezisti iha Timor-Leste (TL) hatuun ba 50%, sei hamosu ekonomia insustentavel iha rai laran.

“Hori uluk kedas Partidu Sosial Demokrata (PSD) vota kontra lei Pensaun Vitalisia (PV). Ami la konkorda ho sistema PV ne’e bele hamosu buat ida ne’ebé halo ita nia ekonomia sai insustentavel,” hateten Prezidenti PSD, João Gonçalves liu husi konferensia imprensa ne’ebé hala’o iha sede PSD, Kolmera-Díli, Sábadu (24/09/2016).

João Gonçalves hatutan katak, PSD konkorda ba PV, maibé la’os individu ne’ebé ba tuur mandatu ida de’it hetan PV ne’e labele, tanba nasaun laiha ida maka halo hanesan ne’e. Ho razaun ba nasaun Australia ninian pelo menus individu ida halo mandatu dala tolu (3) maka foin bele hetan PV kuandu kompleta ona servisu tinan 12.

“Agora dadauk sistema ne’ebé maka ita iha, atual lei ne’e, ha’u bele dehan katak aban bainrua ita nia Orsamentu Jeral Estadu (OJE) selu PV no osan vitalisia ba dezenvolvimentu no hadia ita nia povu nia moris sei sai ho sistema atual, tanba ne’e tenke reve duni,” nia dehan.

Nia afirma, TL tenki komprende katak lei inan mós simu direitu internasionál públiku, ne’ebé TL defende buat ne’ebé maka prinsípiu direitu adkeridu katak ema ne’ebé adkeridu ona labele halakon ninia direitu ba PV.

“Tanba ne’e maka iha futuru lei PV labele kontinua hanesan ne’e, nune’e ita tenki modifika, maibé sira ne’ebé maka uluk hetan tiha ona ita atu dada sai fali direitu, ne’e la’os ita kontra de’it ita nia lei rasik maibé ita kontra direitu internasionál públiku, tanba ita simu tiha ona liu husi ita nia konstituisaun defende prinsípiu direitu adkeridus,” tenik João Gonçalves.

Nia salienta katak, pesoalmente hanesan eis titular iha Parlamentu Nasional (PN) maibé la simu PV, tanba agora dau-daun halo hela servisu seluk ba Estadu nu’udar Xefi Unidade Misaun ba Dezenvolvimentu Sub-Rejiaun Ekonómiku Integradu, nune’e to’o agora la simu PV.

Entretantu tuir eis Xefi Bankada UDT, Quiteria da Costa dehan, sira halo lei PV, tanba halo estudu komparativu iha rai liur iha nasaun 3 ou 4 foti sai referensia nasaun sira ninia konabá PV, iha ema ninia nasaun ne’e la 100%.

“Ha’u tama Komisaun Eventual (KE) ba halo lei Pensaun Vitalísia, ami maka hetan oportunidade iha Governu anterior vizita ba rai liur iha nasaun tolu ka hat para atu foti referensia nasaun sira ninian konaba Pensaun Vitalísia, depois de fila husi vizita ami hatama relatóriu katak lei Pensaun Vitalisia ne’e nasaun hotu iha, maibé 50% too 75% de’it, entaun ami hanoin katak povu Timor Leste ne’e sei moris iha kraik liu entaun nusa maka ita la hatama 50% de’it,” nia dehan.

Nia akresenta katak, depois relatóriu ne’e hatama kedas ba PN, maibé tanba iha momentu ne’ebá FRETILIN maioria liu, sira la halo diskusaun konabá relatóriu vizita iha rai liur ne’e, nune’e derepenti de’it rona katak aprova tiha ona lei Pensaun Vitalisia.ves

Jornal Nacional