quinta-feira, 17 de setembro de 2020

Kordenador sira projetu luzu-timoroan hosi eskola sira CAFE to'o iha Díli

Kordenador portugés na'in lima ne'ebé destaka iha projetu edukativu luzu-timoroan ida to'o ona iha Díli iha loron-kuarta, agora daudaun iha kuarentena, no profesor na'in sanulu sei halo viajen ba Timor-Leste iha loron-domingu, hatete hosi ministru tutela nian ba Lusa.

"Kordenador na'in lima to'o ona iha loron-kuarta no agora kumpri ona kuarentena", hatete hosi Armindo Maia iha deklarasaun sira ba Lusa hodi refere ba dosente destakadu sira iha Sentru Aprendizajen ho Formasaun Eskolar (CAFE).

Iha Abril, tanba situasaun pandemia COVID-19 nian, grupu ida dosente na'in 88 hosi dosente hamutuk 138 ne'ebé maka destaka iha projetu, hili ona atu sai hosi Lisboa, iha semo repatriamentu, hela de'it sira seluk, entre sira maka parte hosi kordenador sira eskola nian.

Limitasaun sira iha viajen sira ho ba entrada sira iha Timor-Leste, ne'ebé maka laiha semo komersial sira dezde iha momentu ne'ebá, impede ona dosente sira hodi fila.

Besik hosi metade hosi na'in 88 tuir loloos bele fila ba Timor-Leste iha semo ida ne'ebé hala'o iha loron-domingu hosi euro-atlántiku, maibé atrazu iha semo ho susar sira hodi kumpri kalendáriu pagamentu hosi viajen sira, halo Armindo Maia foti desizaun hodi sira la halo viajen ba Díli.

"Ami foti ona desizaun atu halo de'it viajen kordenador na'in lima", nia refere.

"Maibé, iha dosente na'in 10 ne'ebé desidi ona selu rasik viajen no tanba ne'e fila ba Timor-Leste iha aviaun loron-domingu nian", nia destaka.

Dezenvolve hamutuk hosi Ministériu sira Edukasaun nian hosi Portugal ho Timor-Leste, ne'ebé fahe despeza sira, projetu sentra iha rekualifikasaun hosi ensinu timoroan iha lian portugeza, iha eskola públika sira iha munisípiu tomak no iha Rejiaun Administrativa Espesial Oecusse-Ambeno (RAEOA).

Armindo Maia hatete katak fó ona autorizasaun ba dosente sira hodi halo viajen, kontakta ona Ministériu Saúde hodi garanti atu instala iha fatin sira kuarentena nian ne'ebé organiza hosi autoridade timoroan sira.

Semo iha loron-domingu, hein to'o iha Díli iha loron-segunda, sei lori estudante sanulu resin no sidadaun timoroan sira seluk ho ema portugés na'in sanulu resin, entre sira maka profesor sira hosi Eskola Portugeza Díli nian.

Iha aviaun laran, ne'ebé maka sei para iha Díli antes fila ba Lisboa, konfirma ona pasajeiru na'in 138, entre sira maka profesor sira hosi Eskola Portugeza Díli nian no sidadaun portugés sira seluk.

Semo 'charter', operasaun kompleksu ida ne'ebé envolve autoridade sira hosi nasaun rua, antes ajenda hodi sai hosi Lisboa iha loron 06 Setembru, maibé adia dalabarak ona.

Entre pasajeiru sira iha mós estudante sira ho profesor timoroan sira ne'ebé maka halo viajen hosi Brazil, Kuba, Izrael ho Reinu Unidu, ho eskala iha Lisboa.

Sei halo viajen iha loron-domingu dosente na'in 50 resin ho akompañante sira hosi Eskola Portugeza Díli nian (EPD), ne'ebé hahú iha loron-kinta ne'e tinan letivu ho alunu sira pré-eskolar, ho nível sira seluk sei hahú iha semana oinmai.

Ho medida sira seguransa sanitáriu reforsadu, inklui uzu obrigatóriu máskara nian, EPD sei uza semana dahuluk sira ba konsolidasaun hosi servisu edukativu, antes regresu total hosi profesor sira bainhira sira kompleta kuarentena.

Ligasaun Lisboa-Díli, iha domingu, sei halo iha aviaun Boeing B767 ida hosi euroAtlantic, ho fatin hamutuk 246, ho eskala téknika iha Dubai.

Semo Díli-Lisboa programa ona ba loron 22 Setembru, via Dubai ho Singapura, fa'an ona fatin hamutuk 46.

Atu bele halo viajen iha sentidu rua, pasajeiru sira tenki aprezenta teste negativu sira COVID-19 nian no, iha kazu Timor-Leste nian, tenki kumpri kuarentena ida loron 14 nia laran no hetan teste negativu foun moras ne'e nian antes bele sai.

Timor-Leste agora daudaun iha kazu ativu ida hosi COVID-19 nian ho pasiente na'in 26 rekupera ona no tama iha períudu dalima hosi estadu emerjénsia ne'ebé sei hotu iha inísiu Outubru.

Pandemia COVID-19 halo ona pelumenus ema na'in 936.095 mate no kazu infesaun hamutuk millaun 29,6 resin iha nasaun ho teritóriu hamutuk 196, haktuir balansu ne'ebé halo hosi ajénsia franseza AFP.

Sapo TL | Lusa

Sem comentários: