Xefe
diplomasia CPLP nian avalia pozitivamente tinan dahuluk adezaun Giné Ekuatoriál
no konsidera katak iha progresu, inkluzive iha kompleksu dosiér ensinu
portugés, maski presiza atu nasaun ne’e envolve liu tan iha organizasaun.
Ne’e
maka opiniaun ne’ebé hato’o ba Lusa hosi reprezentante diplomasia sira
Estadu-membru Komunidade Nasaun Lia-Portugés nian (CPLP) ne’ebé partisipa XX
reuniaun Konsellu Ministru sira nian iha Dili.
Hothotu konsidera katak aspetu ne’ebé importante liu iha ajenda maka kestaun ensinu portugés, destaka progresu ne’ebé hetan ona.
Ministru Relasaun Esteriór angolanu, Georges Chikoti halo avaliasaun pozitiva ida ba adezaun no lamenta katak Giné Ekuatoriál lapartisipa ativamente iha reuniaun ministeriál sira - nia ministru lamarka prezensa iha Dili.
"Di’ak, karik Giné Ekuatoriál fó perdua no bele hatudu sá maka fó ba organizasaun", nia hatete, konsidera katak "kestaun ensinu portugés importante liu" fali debate kona-ba transforma moratória kona-ba pena de morte iha lejislasaun definitiva.
Chikoti rekorda katak Giné Ekuatoriál iha español hanesan lia dahulukno natoon ba CPLP "hatudu disponibilidade hodi fó apoiu".
"Sira hakarak aumenta ensinu portugés. Karik ita lamobiliza iha sentidu ne’e atu inklui ida ne’e iha nia kuríkulu eskolár, ha’u hanoin ida ne’e kontribuisaun di’ak ida", hatete ba Lusa.
Tuir xefe diplomasia mosambikana, Oldemiro Baloi, enkontru iha Dili permiti ultrapasa preokupasaun balun kona-ba ritmu adezaun nian, sai "défise komunikasaun kona-ba sá maka akontese dadaun" iha Giné Ekuatoriál.
"Maibé ami hetan informasaun pozitiva ida ne’ebé hakotu ho apelu hosi Giné Ekuatoriál, iha sentidu CPLP destaka ekipa ida ne’ebé sei finansia hosi Giné Ekuatoriál rasik hodi halo prosesu adezaun ka konsolidasaun adezaun lalais liu", nia hatete.
Kona-ba ensinu portugés nia afirm katak servisu ne’ebé halo to’o oras ne’e "notável" no iha lakuna "naturál".
"Klaru katak iha lakuna, tanba sei lahalo iha tinan ida nia laran buat ne’ebé, hanesan ha’u-nia belun ida hatete, ami lori tinan 20 hodi halo. Ita iha dalan ne’ebé lós. Kestaun maka iha komunikasaun di’ak no ita kontinua ho atitude ne’ebé ita iha no viabiliza adezaun ne’e", nia hatete.
Tuir Hernâni Coelho, ministru Negósiu Estranjeiru timoroan, Giné Ekuatoriál "partisipa ativamente iha atividade sira organizasaun nian" projetu oioin la’o hela, inkluzive iha lia-portugés.
"Maibé tinan ida la’os períodu ne’ebé natoon ba asuntu sira ne’ebé importante tebes no estratéjiku. Ami fahe ho Giné Ekuatoriál ami-nia esperiénsia, esforsu no enkoraja atu nia partisipa ativa liu tan iha inisiativa hirak ne’e", nia hatutan.
Tuir sekretáriu Estadu Negósiu Estranjeiru no Kooperasaun portugés, Luís Campos Ferreira, rekorda katak iha "roteiru" ida ba adezaun Giné Ekuatoriál nian no xefe Estadu no Governu sira delibera ida ne’ebé kumpri iha simeira iha Dili, 2015.
Nia hatete katak hahú hosi ne’ebá iha "evolusaun" balun no Konsellu Ministru sira rona relatóriu ida liuliu kona-ba ensinu no divulgasaun lia-portugés.
"Hato’o mai ami katak inkluzivamente iha jornál informativu diáriu iha televizaun ho lia-portugés, entre servisu sira seluk ne’ebé dezenvolve hela", nia hatutan.
"Iha ne’e hotu, Konsellu Ministru kompreende katak kontinua iha ninin progresaun ida atu Giné Ekuatoriál, hanesan iha nasaun sira seluk, bele no tenki hakbesik ba ida ne’ebé maka aservu identitáriu nasaun sira CPLP nian", nia hatutan.
Nia naoin katak avaliasaun kompleta depende ba xefe Estadu no Governu sira, ne’ebé maka sei hasoru malu iha Brazília iha 2016 maski hatete katak adezaun sai pozitiva ona.
"Buat hotu ne’ebé maka inkluzaun di’ak liu duke eskluzaun no ita bele lori mai to’o ita (...) ne’e di’ak ba Giné Ekuatoriál no ba povu Giné Ekuatoriál", nia hatete.
"Inkluzaun sempre sai pozitiva no iha kazu konkretu ne’e permiti troka opiniaun, reflesaun, abertura nasaun nian no tanba ne’e ha’u kontina hanoin katak desizaun ne’ebé tenke foti iha momentu ne’ebá, ba fatór hirak ne’e no barak sira seluk", nia subliña.
Sekretáriu Ezekutivu CPLP nian, Murade Isaac Murargy, mós hatete laarepende ho adezaun ne’e, afirma katak tema sira hanesan lia "labele akuza Giné Ekuatoriál wainhira membru fundadór sira CPLP nian balun iha uma-kakuluk vidru".
"Giné Ekuatoriál sei lori nia tempu. Ne’e hanesan prosesu ida. Sira fó pasu boot, iha notisiáriu ida iha portugés, parte emprezariál la’o ho makaas", nia konsidera.
"Buat ne’ebé importante maka nasaun sira CPLP nian fó apoiu. Hanesan ita tenke tulun malu. Ha’u laarepende tanba tama ona. La’os sira maka rezolve problema Guiné ekuatoriál nian. Ita tenke kontinua fó tulun ba nia evolusaun", nia advoga.
Finalmente, ministru Relasaun Esteriór brazileiru, Mauro Vieira, konsidera katak observasaun hatudu katak "tinan dahuluk produtivu tebes".
"Giné Ekuatoriál iha mós odamatan ida ne’ebé nakloke, kontribuisaun importante ida, hanesan mós ho membru sira ne’ebé asosia lori kontribuisaun importante", nia defende.
SAPO TL ho Lusa
Hothotu konsidera katak aspetu ne’ebé importante liu iha ajenda maka kestaun ensinu portugés, destaka progresu ne’ebé hetan ona.
Ministru Relasaun Esteriór angolanu, Georges Chikoti halo avaliasaun pozitiva ida ba adezaun no lamenta katak Giné Ekuatoriál lapartisipa ativamente iha reuniaun ministeriál sira - nia ministru lamarka prezensa iha Dili.
"Di’ak, karik Giné Ekuatoriál fó perdua no bele hatudu sá maka fó ba organizasaun", nia hatete, konsidera katak "kestaun ensinu portugés importante liu" fali debate kona-ba transforma moratória kona-ba pena de morte iha lejislasaun definitiva.
Chikoti rekorda katak Giné Ekuatoriál iha español hanesan lia dahulukno natoon ba CPLP "hatudu disponibilidade hodi fó apoiu".
"Sira hakarak aumenta ensinu portugés. Karik ita lamobiliza iha sentidu ne’e atu inklui ida ne’e iha nia kuríkulu eskolár, ha’u hanoin ida ne’e kontribuisaun di’ak ida", hatete ba Lusa.
Tuir xefe diplomasia mosambikana, Oldemiro Baloi, enkontru iha Dili permiti ultrapasa preokupasaun balun kona-ba ritmu adezaun nian, sai "défise komunikasaun kona-ba sá maka akontese dadaun" iha Giné Ekuatoriál.
"Maibé ami hetan informasaun pozitiva ida ne’ebé hakotu ho apelu hosi Giné Ekuatoriál, iha sentidu CPLP destaka ekipa ida ne’ebé sei finansia hosi Giné Ekuatoriál rasik hodi halo prosesu adezaun ka konsolidasaun adezaun lalais liu", nia hatete.
Kona-ba ensinu portugés nia afirm katak servisu ne’ebé halo to’o oras ne’e "notável" no iha lakuna "naturál".
"Klaru katak iha lakuna, tanba sei lahalo iha tinan ida nia laran buat ne’ebé, hanesan ha’u-nia belun ida hatete, ami lori tinan 20 hodi halo. Ita iha dalan ne’ebé lós. Kestaun maka iha komunikasaun di’ak no ita kontinua ho atitude ne’ebé ita iha no viabiliza adezaun ne’e", nia hatete.
Tuir Hernâni Coelho, ministru Negósiu Estranjeiru timoroan, Giné Ekuatoriál "partisipa ativamente iha atividade sira organizasaun nian" projetu oioin la’o hela, inkluzive iha lia-portugés.
"Maibé tinan ida la’os períodu ne’ebé natoon ba asuntu sira ne’ebé importante tebes no estratéjiku. Ami fahe ho Giné Ekuatoriál ami-nia esperiénsia, esforsu no enkoraja atu nia partisipa ativa liu tan iha inisiativa hirak ne’e", nia hatutan.
Tuir sekretáriu Estadu Negósiu Estranjeiru no Kooperasaun portugés, Luís Campos Ferreira, rekorda katak iha "roteiru" ida ba adezaun Giné Ekuatoriál nian no xefe Estadu no Governu sira delibera ida ne’ebé kumpri iha simeira iha Dili, 2015.
Nia hatete katak hahú hosi ne’ebá iha "evolusaun" balun no Konsellu Ministru sira rona relatóriu ida liuliu kona-ba ensinu no divulgasaun lia-portugés.
"Hato’o mai ami katak inkluzivamente iha jornál informativu diáriu iha televizaun ho lia-portugés, entre servisu sira seluk ne’ebé dezenvolve hela", nia hatutan.
"Iha ne’e hotu, Konsellu Ministru kompreende katak kontinua iha ninin progresaun ida atu Giné Ekuatoriál, hanesan iha nasaun sira seluk, bele no tenki hakbesik ba ida ne’ebé maka aservu identitáriu nasaun sira CPLP nian", nia hatutan.
Nia naoin katak avaliasaun kompleta depende ba xefe Estadu no Governu sira, ne’ebé maka sei hasoru malu iha Brazília iha 2016 maski hatete katak adezaun sai pozitiva ona.
"Buat hotu ne’ebé maka inkluzaun di’ak liu duke eskluzaun no ita bele lori mai to’o ita (...) ne’e di’ak ba Giné Ekuatoriál no ba povu Giné Ekuatoriál", nia hatete.
"Inkluzaun sempre sai pozitiva no iha kazu konkretu ne’e permiti troka opiniaun, reflesaun, abertura nasaun nian no tanba ne’e ha’u kontina hanoin katak desizaun ne’ebé tenke foti iha momentu ne’ebá, ba fatór hirak ne’e no barak sira seluk", nia subliña.
Sekretáriu Ezekutivu CPLP nian, Murade Isaac Murargy, mós hatete laarepende ho adezaun ne’e, afirma katak tema sira hanesan lia "labele akuza Giné Ekuatoriál wainhira membru fundadór sira CPLP nian balun iha uma-kakuluk vidru".
"Giné Ekuatoriál sei lori nia tempu. Ne’e hanesan prosesu ida. Sira fó pasu boot, iha notisiáriu ida iha portugés, parte emprezariál la’o ho makaas", nia konsidera.
"Buat ne’ebé importante maka nasaun sira CPLP nian fó apoiu. Hanesan ita tenke tulun malu. Ha’u laarepende tanba tama ona. La’os sira maka rezolve problema Guiné ekuatoriál nian. Ita tenke kontinua fó tulun ba nia evolusaun", nia advoga.
Finalmente, ministru Relasaun Esteriór brazileiru, Mauro Vieira, konsidera katak observasaun hatudu katak "tinan dahuluk produtivu tebes".
"Giné Ekuatoriál iha mós odamatan ida ne’ebé nakloke, kontribuisaun importante ida, hanesan mós ho membru sira ne’ebé asosia lori kontribuisaun importante", nia defende.
SAPO TL ho Lusa
Sem comentários:
Enviar um comentário