Simeria Turismu CPLP deklara Dili Turismu

DILI - Simeria Ministru Turismu Comunidade paises lingua Portugues ba dala VIII  ne’ebe halao iha Timor-Leste konsege deklara Dili turizmu. Reuniaun  grupu fokal point husi nasaun CPLP durante loron rua hodi halo akta no akordu estadu Ministeriu turismu CPLP konsege finalize akta no deklarasaun Dili Turismu hodi haruka ba iha Ministru turismu  sira iha CPLP hodi diskute n halo aprovasaun.

“Husi loron 14-17 durante loron tolu iha runiaun konsege lori rejultadu mak hanesan deklarasaun Dili turismu nian, deklarasaun ne’e prinsipalmente hot-hotu iha hanoin ida katak iha futuru CPLP hanoin katak turismu ne’e seitor ida importante ba nasaun nomos iha mundu tomak liu-liu familia CPLP ninian,” dehan Ministru Turismu Timor-Leste Francisco Kalbuady iha konferensia impresa ne’ebé halo iha sesta-feira (17/07).

Kalbuady dehan tuir  Intervensaun Primeiru Ministru,  Rui Maria de Araújo katak turizmu sai hanesan futuru petroleum timor nian tanba iha rai barak iha mundu hatudu ona katak barak mak depende deit ba iha petroleum ho gas no nasaun barak mak iha krize ekonomia nia laran ne’ebé sira salva tanba iha area turismu no turismu sai hanesan pilar ida importante fo kresimentu ekonomia ne’ebé diak. 

Nia dehan iha futuru Ministru Turismu  Arte I Cultura Timor-Leste espera katak Turizmu bele fo kontribuisaun ida ne’ebé boot liu tanba sei serbisu hamutuk  ho Ministru Kordenador ausntu Ekonomia  atu hare liu-liu bazeia ba iha orientasaun Premeiru Ministru nian. “ Durante reuniaun loron hirak nia laran no to’o ohin ita konsega asina akordu balun hanesan ita hotu hatene katak Portugal desde uluk ita iha ona koperasaun liu –liu iha formasaun no estudante lubuk ida mak estuda hela hotelaria iha Portugal tan ne’e iha futuru karik halo koperasaun ne’ebé mak diak liu iha formasaun tekniku sira inklui mos Angola,” dehan Francisco.

Nia dehan Timor-Leste sei iha koperasaun formasaun tanba Timor-Leste nudar nasaun ne’ebé mak foun ne’ebé presiza tebes ema profisional importante teb-tebes  tanba Timor-Leste sei menus rekursu humanu hodi jere turizmu nasaun foun ne’e. Nia infroma katak iha enkontru Ministru Turimsu CPLP sira prontu apoiu Timor-Leste nia rekursu humanu liu husi formasaun no kapasitasaun hodi nune’e bele hahu dezenvolve area turismu Timor-Leste.

Iha fatin hanesan Ministru Koordenador Asuntu Ekonomia No Ministeriu agrikultura no Peska (MAP), Estansilau da Silva hateten mos katak runiaun  refere importante tebes ba iha kooperasaun ho estadu CPLP nian tanba  hodi  halo reafirmasaun atu oinsa mak estadu membru CPLP sira serbisu  hamutuk hodi haree kona-ba sirkulasaun sidadaun CPLP sira nian hanesan Timor-Leste atu bele  evita hodi labele iha   restusaun hanesan vistu no buat seluk-seluk tan. “Hanesann ita hatene katak ohin loron ita ba iha Europa la presiza vistu periodu  ki’ik ida hanesan ohin loron ba iha Inglatera durante fulan 3 la presiza vistu  tanba ba ne’e estadu membru sira ohin haree oinsa mak enkoraja hodi bele halo dialogu ida atu nune’e fasilita sirkulasaun turista sira iha pais CPLP ninian,”  dehan nia.

Nia afrima katak iha runiaun Turismu CPLP ba dala VIII  deside mos  ajenda parlamentar ba iha CPLP nian tanba uluk Timor-Leste prejide grupu CPLP ninian asuntu importante mos kona-ba sirkulasaun sidadania importante tebes. “Ohin hau mos informa ba iha sira katak iha gabinete koordenasaun  ami serbisu diak tebes ho ministeriu sira ne’ebé mak iha kordenasaun hanesan Ministeriu Turismu, Ministru Transporte no telekomunikasaun, Ministru Obras Publiku Ministeriu Comersio Industria, Ministeriu Agrikultura no Peska nomos Sekretariu Estadu Politika Formasaun Profisional no Empregu (SEPFOPE),” afrima nia.

nia infroma mos katak Ministru koordenador Asuntu Ekonomia serbisu hamutuk ho Ministru Turismu tanba Turismu nudar pilar importante ba reforma ekonomia ne’ebé mak governu Timor-Leste halo liu-liu asuntu ekonomia ne’ebé aprezenta tiha ona iha komisaun entre ministerial no antes ne’e remata sei aprezenta ba iha Konsellu Ministru hodi halo aprovasaun.

“Programa ba reforma ekonomia ne’ebe mak ami aprezenta mak iha pilar 5 mak hanesan mina rai no gas, agrikultura, Peskas, Turismu , Industria no manufaktura,” katak nia. Tuir observasaun katak runiaun Simeria CPLP Turimsu konsege lori Timor-Leste hakat tan pasu ba oin tanba konsege asina Memorando entidimentu ba kooperasaun area Turismu mak hanesan Timor-Leste asina MoU ho Diretor Jeral Sekretariu Excutivu da CPLP Gerogina Melo no Diretor Excutivu Mundial Turimus Marcio Favilla no Ministru De Kordenador Asuntu Ekonomia Estansilau da Silva kona-ba kooperasaun iha area formasaun iha area turismu. (BT)

Business Timor - Pedro