Nicolau Lobato Lideransa Ezemplar No Espiritu Nasionalista Ba Nasaun

“Labele haluha no sei la haluha katak independensia ita manan tiha ona, tanba povu ho haraik an no aten brani rekonnese ita nia sala no aprende lisaun”, Lú Olo

Maluk Veteranus sira nia sofrementu ba ba nasaun ne’e, sura labele, sira nia luta hatudu valor boot no folin boot liu ba nasaun ida ne’e. Ohin loron joventude sira sente moris ho dignidade ba veteranus sira nia sofrementu ne’ebe luta kontra makas ba okupasaun ilegal hosi Indonesia.

Saudozu Nicolau Lobato nia lideransa ezemplár no espíritu nasionalista, hanesan mós D. Martinho nia aten-barani hodi promove valór Justisa, nu’udar ezemplu rua ne’ebé di’ak tebes ba veteranu sira no Nasaun.

Valór hanesan sira-ne’e hodi serbí povu no nasaun mak fó superioridade morál ba rezisténsia no tulun ita-nia povu to’o ba vitória, ba independénsia no ba liberdade.

 Iha loron Veteranu ida ne’e, governu rasik lansa ona prasa proklmasaun independensia RDTL, Prezidente Lú Olo hateten, fatin ida ne’e, veteranu hotu nia kontribuisaun ba libertasaun patria, bolu naran Prasa proklamasaun independensia. Naran hirak ne’e, iha fatin ne’ebe sai hela fatin no simbolu ba sentru governu RDTL nian, fo hanoin hikar ba veteranus no jerasaun foun sira, katak Proklamasaun Independénsia 1975 hanesan afirmasaun desizivu no mos iha nivel nasionál no internasionál katak tempu to’o duni ona atu Timoroan sira kaer rasik kuda-talin futuru nian.

Istoria funu ne’ebe povu Timor hakat liu, sai memoria ne’ebe importante atu labele haluha. Iha seremonia refere, Prezidente da Republika hanesan mos eiz FALINTIL ne’ebe mak kontribui mos nia an iha libertasaun nasaun ida ne’e, konta memoria ba partisipantes katak Povu nia vontade soberana lori tinan 24 atu sai realidade. Rivalidade entre poténsia mundiál sira durante tempu Funu Malirin [Peran dingin. Red] nian lori mai ita-nia rain no ita-nia povu, okupasaun, sakrifísiu no terus boot.

Liu tiha fulan tolu resin hafoin Proklamasaun Independénsia, Komité Sentrál Fretilin organiza enkontru alargadu ida iha Soibada Marsu 1976, ne’ebé partisipa hosi dirijente militár no kuadrus médius, reprezentativu hosi nasaun tomak. Objetivu sorumutu ida-ne’e nian mak halo balansu ba okupasaun militár ne’ebé mak akontese to’o iha momentu ne’ebá no haree dalan saida mak presiza foti, hodi mantein nafatin rezisténsia hasoru invazór.

Lú Olo hateten Komité Sentrál Fretilin nudar estrutura no instituisaun politika nasional mesak deit ne’ebé maka eziste iha tempu ne’eba. Maski ema barak mate iha fulan dahuluk hirak okupasaun nian, no aumenta piór liu durante tinan dahuluk hirak okupasaun nian, hatudu realidade katak iha tempu ne’eba, Komité Sentrál no organizasaun setoriál no lokál sira Fretilin nian mak nudar lideransa no instituisaun mesak de’it, iha rain doben ne’e ne’ebé naksobu hosi funu.

“Iha momentu ne’ebá, sobrevivénsia nasaun nian, sobrevivénsia identidade timoroan nian, depende de’it ba kapasidade inisiativa no lideransa hosi estrutura polítika mesak de’it mak iha. Instituisaun ida-ne’ebé hatudu kapasidade atu interpreta mehi lulik ita-nia povu nian mak Fretilin”, hateten Lú Olo.

Xefe Estadu ne’e fo hanoin ba povu katak labele haluha no sei la haluha katak independensia ita manan tiha ona, tanba povu ho haraik an no aten brani rekonnese ita nia sala no aprende lisaun.

“Etika haraik an ne’ebe rezisténsia sempre hatudu ne’e, hanesan lisaun importante ida no sai hanesan matadalan ba loron ohin nian no mós ba futuru rain ida-ne’e nian. Falintil nia despartidarizasaun ikus mai importante hodi hatudu ba mundu katak kombatente sira mak povu tomak nia forsa armada. Maski nune’e, Komisaun Diretiva Fretilin mantein nafatin nia kondisaun nudar lideransa nia komponente polítika. Ita-nia maun-alin sira saudozu David Alex “Daitula”, Mau Hodu, Sabalae, Nino Konis Santana no Ma’a Hunu… ita hotu kontinua, ha’u rasik kontinua sorisorin ho ita-nia maun Xanana, Taur, Lere, Falur, Sabika, L7 no L4, no sira seluseluk tan”, hateten Lú Olo.

Zevonia Vieira | Tafara.TL | 03.03.2018

Imajen: 1 - PR Lu Olo / Zevonia Vieira; 2 - Nicolau Lobato