domingo, 4 de outubro de 2015

Ema barak halai hafoin konfrontu ohin iha sentru Mosambike nian


Konfrontu foun entre guarda Renamo nian no forsa defeza no seguransa halo ema barak iha Chicaca, distritu Gondola, iha sentru Mosambike nian halai, hatete abitante sira ba Lusa.

Konfrontu akontese iha Chicaca, kilómetru 17 ba norte Zimpinga nian, distritu Gondola, iha ne’ebé semana ida ona akontese insidente ho komitiva líder Renamo nian (Resistência Nacional Moçambicana), ne’ebé mós rezulta tiru malu entre militár sira opozisaun nian no forsa estatál.

"Iha tuku 6:00 [tuku 05:00 iha Lisboa] ha’u rona tiroteiu no alunu sira mosu iha eskola. Maibé bainhira tama iha sala ha’u rona tan disparu. Iha tuku 09:00 ha’u fó dispensa ba alunu sira no ha’u aruma buat hotu hodi halai", hakerek ba Lusa diretora eskola primária nian ida iha Chicaca, no, hanesan ho fonte sira seluk, haree kareta militár nian lima tama iha rejiaun iha inísiu dadeer.

Tuir Angelina João, tiru malu ne’ebé tuir fali halo profesór no alunu sira barak mak halai, nune’e mós ho abitante sira seluk.

Tuir profesora ne’e, guarda sira Renamo nian hela iha rio Mussátua ninin desde insidente iha loron 25 liubá, hafoin lakon sira-nia viatura iha konfrontu ho forsa polisiál no ezérsitu sira.

Prezidente Renamo nian, Afonso Dhlakama, la mosu iha públiku desde loron ne’ebá no mosu rumór iha rejiaun katak mantein iha distritu Gondola, proteje hosi elementu sira nia guarda nian.

"Hafoin tiru, populasaun refujia iha baixa [leitu no nasente rio sira-nian]", hatete Ricardo Fernando, ne’ebé mós haruka família atu buka protesaun iha mota, bainhira tau nia sasan iha fatin ne’ebé la iha tan ona ema.

Besik kilómetru 15 hosi fatin akontesimentu ohin  nian, João António, moradór iha Amatongas, relata katak nia avó mós halai hosi konfrontu no hela iha nia uma.

Fonte ne’e mós hatete katak, iha prinsípiu dadeer, ema barak to’o iha Amatongas lori ho sasan no biti no ema sira ne’ebé la iha família iha lokalidade simu ho karidade iha viziñu sira-nia uma.

Komérsiu, transporte públiku, eskola no ospitál iha fatin barak rejiaun nian taka iha prinsípiu kalan, bainhira populasaun ne’ebé subar iha ai-laran hahú sai, la’o-ain ho kilómetru sanulu resin hodi refuJia iha sentru urbanu Gondola, Inchope ka Amatongas.

Transporta abitante sira ne’eb’e halai, Daniel João uza nia tratór hodi ajuda, "ho hanoin katuas no labarik sira" no lamenta katak "sira rona hikas kilat tarutu".

Iha prinsípiu lorokraik Lusa haree viatura rua tula ajente Unidade de Intervenção Rápida (UIR) ba Chicaca, no hela iha eskola lokál.

Grupu jornalista sira ne’ebé tenta to’o iha zona konfrontU nian hetan impedimentu tanba ajente sira UIR nian hodi kontinua viajen, no justifika katak "ema [Renamo nian] iha besik ".

Renamo akuza forsa defeza no seguransa ba atake foun iha distritu Gondola, hodi oho líder movimentu nian, Afonso Dhlakama.

"Iha daeer ne’e, forsa hirak ne’e kombina atu transporta iha viatura hitu, to’o iha Chicaca, lokalidade Mpindanhanga, distritu Gondola, iha ne’ebé sira ataka populasaun lokál sira, no akuza katak proteje prezidente Afonso Dhlakama", afirma, iha konferénsia imprensa, portavós Renamo nian, António Muchanga.

Muchanga hatutan katak movimentasaun hirak rezulta iha konfrontu ho forsa sira Renamo nian.

Polísia mosambikana fó sala ba Renamo ba inísiu hosi konfrontu sira, akuza hanesan militár sira opozisaun nian, "fortemente armadu", hodi intimida populasaun, ne’ebé halo abitante sira halai namkari.

"Ami dirije ba lokál no konfronta ho tiroteiu hosi gerrilleiru sira. Ami la iha alternativa seluk, ami hasoru no kontra atake hirak ne’e", afirma Belarmino Mutadiua.

Mosambike moris iha funu dala ida tan, tanba amesa hosi Renamo atu ukun hosi forsa iha provínsia neen iha sentru no norte nasaun nian, iha ne’ebé movimentu hetan vitória iha eleisaun jerál loron 15 outubru tinan kotuk.

SAPO TL ho Lusa

Sem comentários: