terça-feira, 23 de maio de 2017

Prezidente Lu-Olo hatete katak sei sai prezidente "hosi no ba ema tomak"

Iha loron-sesta ne'e Francisco Guterres Lu-Olo kompromete ona katak sei sai nu'udar Prezidente "hosi no ba ema tomak", timoroan tomak, hodi afirma, hafoin simu pose, katak sei aposta iha konsensu sira ne'ebé nia objetivu maka interese Estadu no povu nian.

"Ha'u sei sai nu'udar Prezidente hosi ema tomak ba ema tomak. Ha'u sei defende direitu hosi sidadaun ida-idak lahó diskriminasaun ruma. Ha'u sei halo buat hotu hodi hatán ba expetativa sira no ba konfiansa ne'ebé iha. Ha'u iha ne'e hodi serbi povu. Timor-Leste hanesan ha'u nia razaun moris", nia afirma.

Lu-Olo ko'alia ba iha ema millaun resin, inklui ba reprezentante sira hosi nasaun 60, minutu sira hafoin simu pose iha sesaun solene ida hosi Parlamentu Nasional ne'ebé akontese iha zona Tasi Tolu, iha parte oeste kapital timoroan nian.

Nia garanti ona katak sei serbisu hodi promove diálogu no koperasaun institusional, hodi hetan "konsensu sira ne'ebé iha nafatin interese Estadu nian no povu nian iha fatin dahuluk" no ne'ebé sei kopera ho Governu foun tuirmai.

Lu-Olo kompromete ona atu garanti "unidade nasional no funsionamentu normal Estadu nian" no luta "ba inkluzaun sosial no ekonómiku ba povu" timoroan tomak, apoia polítika nasional ida ba dezenvolvimentu sustentável no estimula partisipasaun hosi sidadaun tomak iha prosesu tomak "dezenvolvimentu polítiku, sosial, kultural no ekonómiku".

Nia subliña "onra no priviléjiu singular" hosi nia eleisaun, kompromete ona hodi kumpri nia mandatu "ho espíritu hanesan" ne'ebé maka lori ona nia durante nia moris no fó hanoin katak ne'e hanesan ba dala uluk, dezde inaugurasaun, maka ema timoroan sira hili prezidente ida hosi Fretilin nu'udar xefe Estadu.

Lu-Olo agradese ona konfiansa ne'ebé maka fó ona ba nia no kompromete ona hodi serbisu "ho dedikasaun tomak no sentidu misaun nian" no ho "determinasaun firmi no rigor".

Ba Lu-Olo, prezensa rasik iha serimónia sira hosi dirijente prinsipal sira nasaun nian no hosi reprezentante sira hosi nasaun 60 resin hanesan "estimulante insentivu ida ba sentidu independénsia nian, ba Timor-Leste nia demokrasia ne'ebé lahó interupsaun no reafirma".

Prezidente husik mensajen sira estima nian ba nia antesesor sira, hodi hanoin líder istóriku sira Francisco Xavier do Amaral ho Nicolau Lobato, no mós sira ne'ebé kaer kargu hafoin restaurasaun - Xanana Gusmão, José Ramos-Horta ho Taur Matan Ruak.

Liutiha tinan1 5 hafoin nia rasik proklama restaurasaun independénsia timoroan nain - hafoin tinan 24 luta hasoru okupante indonéziu sira - Lu-Olo hakarak onra istória ne'e hodi selebra "kredensial demokrátiku sira hosi povu Timor-Leste nian".

Durante tinan 15 ikus, ita tenki iha orgullu maka'as ba buat ne'ebé halo ona, maibé ho konsiénsia katak sei iha buat barak atu halo. Ho korajen ne'e no aten-barani maka ita luta ba libertasaun Pátria nian, hamutuk ita luta hodi fó ba povu moris di'ak no kualidade moris ne'ebé sira merese", nia hatete.

Eis-guerilleiru, eis-prezidente Asembleia Konstituinte nian no eis-prezidente Parlamentu Nasional, Lu-Olo hatete katak hakarak kontinua luta hodi nune'e ema timoroan sira "iha moris di'ak ida".

Iha nível internasional, nia afirma fali vontade hodi projeta Timor-Leste ho dalan "estratéjiku", repeta fali heransa hosi frente diplomátiku iha apoiu ba luta ba independénsia nian no reflete "prinsípiu no valor sira nasaun nian".

Iha defeza ba relasaun multilateral sira, Lu-Olo destaka ona parseria sira ho ONU, ho Komunidade Nasaun sira Lian Portugeza nian (CPLP) no ho Uniaun Europeia (UE), hodi buka aumenta no hametin lasu bilateral sira ho Austrália, Indonézia ho Portugal, "parseiru estratéjiku sira ba nasaun".

"Ha'u sei akompaña, ho atensaun no interese espesial, prosesu ba demarkasaun hosi fronteira tasi no rai permanente nian ho ita nia nasaun viziñu sira, Austrália ho Indonézia, tenki hala'o esforsu tomak hodi nune'e hetan solusaun justu ida no ekuitativu ho baze hosi prinsípiu sira no norma sira hosi Direitu Internasional Públiku ne'ebé hala'o daudaun", nia afirma.

SAPO TL ho Lusa | Foto@ António Dasiparu/EPA

Sem comentários: