Vasina Hepatitis Disponivel Iha Fasilidade Saude Sira

Diretora Jeral prestausan servisu Ministerio Saude (MS), Odete Viegas hateten aimoruk vasinasaun ba moras Hepatitis B disponivel iha fasilidade saude hotu no ema hotu iha obrigasauna atu hetan hodi prevene moras ida ne’e.

Nia dehan, iha tinan hirak liu ba ministerio foka liu ba iha bebe sira foin moris, maibe agora ema hotu ne’ebe seidauk hetan vasina ida ne’e bele vizita fasilidade saude husu professional saude sira atu hetan.

Nia hateten, dadus kliniku sira hatudu ema barak ona mate tanba moras hepatitis, liu –liu sira nia aten la funsiona ho diak, kankru aten no moras kinur.

“Moras ida ne’e sai ona preokupasaun Minsiterio Saude nian tanba moras ne’e kroniku, se ita la prevene ba oin ita atu halo tratamentu ne’e tarde ona,” nia hateten iha Sentru Konvensaun Dili.

Nia dehan, prevensaun importante tebes liu husi dalan vasinasaun tanba Timor oan barak la hetan kondisaun nutrisaun ne’ebe diak, fasil atu hetan moras kronika ida ne’e.

Nia informa, Ministerio Saude hahu halo ona vasinasaun hepatitis B ba iha F-FDTL no PNTL sira, maibe la taka dalan mos ba komunidade sira.

Hepatitis mak moras kronika ida ne’ebe kauza husi virus VHB ne’ebe afeita ema nia sistema imunidade. Virus ida ne’e nia prosesu da’et husi ema ida ba ema seluk lalais liu kompara ho HIV, tanba bele da’et liu husi kulit, selaput lendir no inan isin rua ne’ebe afetadu husi virus ne’e bele da’et ba oan.

Dadus Ministerio Saude liu husi doasaun ran, kada tinan identifika ema nain 30 to’o 60 mak positive hepatitis B husi ema nain rihun 3 ne’ebe halo doasaun ran.

Iha fatin hanesan, Primeiru Ministru Rui Maria de Araújo apela ba ema hotu liu –liu inan-aman sira atu lori sira nia oan ne’ebe seidauk hetan vasina ba fasilidade saude hodi hetan tanba moras ida ne’e perigu tebes.

“Ema hotu-hotu ne’ebe seidauk hetan vasina hepatitis nian iha oportunidade atu aprezenta an hodi hetan vasina ne’e tanba prevensaun ne’e importante tebes, tanba moras ne’e nia komplikasaun barak tebes,” nia husu. 

Iha parte seluk, Diretor Jeral Ospital Nasional Guido Valadares (HNGV) Jose Antonio Gusmão hateten moras hepatitis laiha aimoruk atu kura, maibe iha aimoruk atu redus virus iha ema nia isin hanesan mos moras HIV.

“Tenke kontolu ho rutina ba ema ne’ebe kona ona hepatitis B, ba sira ne’ebe seidauk kona tenke ba vasina,” nia sujere.

Paulina Quintão | The Dili Weekly