OR LA REALISTÍKU HO KAPASIDADE SITUASAUN AKTUAL

Diretor Ezekutivu Organização Não Govermental (ONG) Luta Hamutuk, Mericio Akara informa, Orsamentu Retifikativu (OR) ne’ebé maka Prezidenti Repúblika (PR) promulga ne’e la realistíku ho kapasidade situasaun aktual ninian.

“Agora ami nia hanoin katak OR ne’e laduun realistíku tanba haree realidade kapasidade situasaun aktual ne’e mós ki’ik, tempu atu halo ezekusaun mós tempu badak ona, tanba atu deskuti orsamentu ba tinan oin no ba eleisaun ninian, ne’ebé ha’u senti katak laduun realistíku tau osan boot ne’ebé maka ita tau hamutuk ne’e $1.9 Billõens ne’e kompostu husi orsamentu aktual aumenta OR,” Meiricio Akara ba JN-Diário iha ninia knaar fatin Farol-Díli, Tersa (09/08/2016).

Nia deklara, Luta Hamutuk propoin duni ba PR para haree OR ne’e didi’ak no husu sé di’ak liu bele veta, maibé tanba PR ninia pozisaun ne’e la determinante, i tanba nia bele veta mós kuandu Parlamentu Nasional (PN) kontinua ho ninia desizaun PR tenki promulga, tanba ninia poder ne’e limitadu.

Ne’ebé tenik nia, OR ne’e la realistíku ona, maibé ne’e desizaun polítika PR ninian, nune’e nu’udar sosiedade sivil tuir no monitor de’it saida maka sei sai output ou rezultadu husi prosesu OR ne’e.

“Loos duni sira nia objetivu ne’e ida maka ba projetu supply base Tasi Mane, halo portu Tibar, halo drainajen iha kapital Díli no mós selu dívidas ninian, entaun ami kestiona projetu hirak ne’e tanba supply base ne’e kompaña Hyundai retira ona no tribunal das kontas mós seidauk foti desizaun, ne’ebé tau ona osan ba projetu Tasi Mane ne’e la bazeia ba realidade,” dehan Diretor Ezekutivu Luta Hamutuk, Mericio Akara.

Nia esklarese katak, planu Governu ninian ne’e mesak diak de’it, maibé tenki halo estudu viavilidade konabá ninia risku ba oin, benefisiu mai TL no ba kompaña hira ne’e seidauk klaru, tanba ne’e maka hanesan sosiedade sivil propoin atu haree didiak lai tiha maka tinan oin halao de’it.

“Konabá dividas ninian mós ami sempre koalia, maibé tinan-tinan sempre iha dividas, loloos ne’e manajementu sala ne’e Governu tenki responsabiliza, nune’e labele kontinua iha dividas no labele fó todan Orsamentu Jeral Estadu (OJE), maibé como ami nia rekomendasaun sira ne’e polítikus nasaun lakoi rona, entaun desijaun maka ida ne’e ita tenki husu PN maka tenki halo audit makaas,” tenik nia.

Nia akresenta katak, projetu longu prazu mega project supply base ne’e bele nesesita nesesidade povu ninian iha futuru, maibé konabá projetu mediu no kultu prazu ne’e la nesesita nesesidade povu, tuir loloos buat ne’ebé maka povu presija iha tempu badak ne’e maka bee moos, saneamentu, fasilidade klinika, eskola no estrada.

Entretantu tuir Diretor Ezekutivu Forum Organizasaun Não Govermentais Timor-Leste (FONGTIL), Arsenio Pereira da Silva, sé OR la kontra lei ruma no sei benefisia povu laiha buat ida, maibé implementasaun no ezekusaun ne’e tenki la’o ho di’ak.

“Tanba ita hatene katak OR ne’e aprova nominidade iha iha PN, nune’e kuandu hato’o ba PR maka nia haree la kontra lei ruma no sei benefisia ba rai ida ne’e ha’u hanoin ne’e laiha buat ida, agora ba ami nia haree importante ninia implementasaun no ejekusaun sira ne’e tenki lao ho diak, tanba ne’e osan Estadu no povu ninian,” nia hatutan.ves

Jornal Nacional