quarta-feira, 16 de setembro de 2020

FRETILIN Konsidera PEDN Ne'ebe Xanana Inisia Liu ona Prazu

Timor Post (16/09/2020) -- Bankada Governu FRETILIN iha Parlamentu Nasionál, afirma, presiza reavaliação no revitaliza Planu Estratéjiku Dezenvolvimentu Nasionál (PEDN) tanba meta sira labele atinje ona no ultrapasadu.

“Ita presiza reavalia PMDN-PEDN, liuliu tanba meta sira labele atinje ona no ultrapasadu, katak tenke revitaliza planu sira”, deklara Deputadu Joaquin dos Santos, iha ámbitu abertura sesaun solene legislatura da-toluk, tersa (15/09).

Tuir misaun vizaun PEDN katak iha tinan 20 nia laran TImo-Leste atu kore aan hosi kiak, maibé polítiku ne'e konsidera ultrapasadu, não rekomenda ba governu fo prioridade ba área poténsia sira seluk.

“Presiza priorizar ba diversifikasaun ekonómika hodi investe iha area potensiál sira seluk, hodi la depende de'it ba mina rai”, hatutan Joaquim.

Atuál Prezidente Komisaun A ne'e, hatete Timor-Leste nia rai bokur iha agrikultura ho luan hectare rihun ba rihun iha kosta súl no iha parte balu iha kosta norte. Tanba nee, tempu ona atu Timor-Leste investe sériamenente iha setór Agríkola.

Atu halo ida ne'e Tuir Joaquim katak Governu tenke harii irrigasaun ho nia sistema ne'ebé bele asegura dezenvolvimentu setór importante ida ne'e. Governu tenke harii Barrajen sira ho dimensaun natoon, ne'ebé bele rekolla abelha iha tempu udan, atu la husik abelha sulin hotu ba tasi.

Alende ne'e nia adianta, Governu mós tenke investe iha setór Bankária, halo izensaun kapitál ho jurus atrativu atu dada no dudu setór privadu ba investe iha agrikultura. Tanba tempu to'o ona atu Timor-Leste afirma nia an hanesan Estadu Soberanu, hodi kore-an hosi dependénsia total no eskluzivu ho rai li'ur ”dehan Joaquim.

Hosi parte seluk Bankada Opozisaun CNRT “Sadik” governu atuál atuando programa foun, tanba konsidera programa ne'ebé oitavu governu utiliza mai hosi AMP anterior nian ne'ebé mak lidera hosi Kay Rala Xanana Gusmão.

“Programa ida ne'ebé mak oitavu governu nian nee, programa AMP no programa CNRT nian. Se sira hakarak atu mai fali, sira tenke halo sira nia programa foun ”, dehan Deputada Benedita Magno, ba jornalista sira iha PN, segunda (14/09).

Benedita hatutan Governu atuál mai nafatin ho oitavu governu ho programa AMP nian, nia sei bolu nafatin dehan governu ida nee governu de-faktu ka governu ilegal.

Nune'e Lider nasionál atuál Prezidente CNRT Kay Rala Xanana Gusmão, husu Governu agora daudauk, muda tiha liña programátikas ne'ebé, tanba deputadu sira husi maioria absoluta kona-ba programa ne'ebé aprova iha 2018 sai hotu ona husi Parlamentu Nasionál no orientaso no kompromisus polítiku ne'ebé mai husi Programa VIII Governu, la viavel hotu ona.

Tuir eis Komandante supremu luta libertasaun nasionál ne'e konsidera sé projetu dezenvolvimentu ne'ebé aprovadus no iha faze implementasaun agora nee sai fali de'it propaganda polítika ne'e buat ruma la'o sala iha demokrasia.

“Aparentemente VIII Governu ne'ebé temi-an konstitusionál deside tiha ona atu la'o tuir ninia programa rasik. Entaun, brani ba hatudu Programa ida mai, programa ida ne'ebé hatudu duni sustentabilidade ne'ebé di'ak, brani ba hodi fó hatene ba Povu Timor tomak no husu ba Parlamentu Nasionál atu valida tiha programa foun ne'e.

Halo ba no ami husu de'it, atu halo ho onestidade, transparénsia nenhuma responsabilidade ne'ebé ita nia Povu hein no merese ”, dehan Xanana bainhira sai oradór ba semináriu nasionál ho tema Maun Boot Kay Rala Xanana Gusmão ho Partidu CNRT nia ukun mak bele asegura riku soin Timor-Leste nian, ne'ebé organiza hosi Movimentu Professional Apoia Xanana (MOPAX—CNRT), iha salaun igreja Katedrál, sábadu (12/09).

Jornalista: Julio Salinas Soares

Sem comentários: