sexta-feira, 7 de abril de 2017

Fundu Petroliu, Finansia Makina Estadu

DILI – Fundu Petroliu kada Tinan, kuaze 90% maka finansia Makina Estadu tanba Reseitas Domestika iha nasaun Timor Leste, sei kiik tebes.

Tuir Prezidente Komisaun C Deputadu Virgilio Maria Dias Marcal hatete, Timor Leste (TL) ninia dependensia finansia kada tinan mai husi Fundu mina rai, neebe Orsamentu Jeral Estadu governu foti hodi halo dezenvolvimentu iha rai laran, realidade reseitas domestika kiik tebes, seidauk sufusiente atu halo despeza estadu nian.

Ita  sei depende ba Osan minarai, kuaze 90% depende ba fundu petroliu hodi finansia makina Estadu, liu husi investimentu Sentral Elektridade rua no infranstrutura rai laran, inklui  setor produtivu iha rai laran,’’dehan Virgilio ba jornalista Kinta (06/04/2017) iha knar fatin PN.

Nia hatete, Sentral elektridade rua nee hanesan investimentu boot, presiza gasta osan boot, maibe  fo reseitas  sei kiik,  laiha balansu, espera ba oin sei aumenta reseitas domestika, agora TL depende liu fundu minarai, iha  tinan kotuk  hetan reseitas domestika, miliaun U$170 resin, espera tinan nee aumenta.

Nia hatete, Fundu petroliu agora hasoru problema merkadu mundial, mina folin tun afeta ba rendimentu, neebe uza osan fundu investe iha banku Amerika, tanba osan halo diversifikasaun neebe iha funan.

Iha fatin hanesan Deputadu Arao Noe de Jesus Bankada CNRT hatete, relasiona ho reseitas domestika sei kiik, governu halo reforma ekonomia hodi atrai investimentu oin –oin iha rai laran kontribui selu taxa ba estadu, nunee bele aumenta reseitas domestika.

Hau hanoin mina folin tun la afeta ba fundu petroliu tanba iha osan fundu neebe investe iha Bons no equity fo retornu no funan nafatin, hanoin foti osan minarai boot, sei hetan krizi finanseiru, tanba osan fundu halo diversifika iha investe bons no equity, bahau la preokupa ida,’’dehan Nia.

Nia hatete, Governu foti osan minarai, liu rendimentu sustentavel estimasaun (RSE) sira mai esplika halo justifikasaun iha PN, deside aprova foti osan hodi halo dezenvolvimentu iha rai laran, hadia infranstrutura ponte, Estrada, portu, aeroportu, elektridade, bemos oinsa kria kondisaun diak, dada investor sira tama halo investimentu kria kampu servisu ba joven sira, hodi kontribui redus numeru dezempregu iha rai laran.

Nunee mos Deputadu Paulino Monteiro Bankada PD hatete, mina folin tun, produsaun mina menus, mina matan balun maran, afeta fundu petroliu, maibe TL iha potensial ba riku soin oi-oin, maibe sedauk explora didiak  hanesan marmer, osan mean, buat sira nee hotu, bele kontribui reseitas ba estadu. Josefa dos Santos

Suara Timor Lorosae

Sem comentários: