sábado, 6 de maio de 2017

Pasaporte biométriku dahuluk Timor-Leste nian fó ba Xanana Gusmão

Iha loron-sesta ne'e, líder istóriku timoroan Xanana Gusmão hetan ona pasaporte biométriku dahuluk Timor-Leste nian, dokumentu ne'ebé sei hahú neineik hodi troka pasaporte sira antigu liu no ne'ebé maka lansa tuir dalan ofisial iha loron-sesta ne'e.

Introdusaun ba pasaporte foun sira hahú planeadu iha tinan barak nia laran iha Timor-Leste, no Governu aprova ona rejimi jurídiku foun iha 2016 no ajusta ona norma ba padraun internasional sira iha fulan-Janeiru nia rohan iha tinan ne'e.

Ministériu Justisa hatete katak ho pasaporte Eletróniku Timor-Leste (PETL) nian hakarak "halo dokumentu ne'e sai seguru liu, modernu no kompatível ho sistema sira ne'ebé adopta hosi maioria nasaun sira, hodi fasilita sirkulasaun hosi sidadaun timoroan sira".

Iha deklarasaun sira ba Lusa, primeiru-ministru, Rui Maria de Aráujo, fó hanoin ona katak pasaporte foun bele ajuda rezolve problema sira ne'ebé marka ona iha tempu uluk ho kesar balun hosi utente sira.

"Ministériu Justisa sei la konsege halo pasaporte sira hosi ema tomak dala ida de'it, maibé hanesan hakat ida importante tebes hodi hadi'a ligasaun hosi nasaun no iha expozisaun hosi ema timoroan sira ba realidade sira seluk mundu nian", nia refere ba Lusa.

Iha fulan hirak ikus ne'e, iha fila naruk iha instalasaun sira diresaun nasional notariadu nian ho ema timoroan baran ne'ebé to'o iha madrugada hodi tenta trata pasaporte, ne'ebé tuir xefe Governu katak tenki evita problema ne'e.

"Ne'e hanesan halo parte mós hosi efikásia iha prestasaun serbisu nian. Hanesan kestaun ida hodi hatene organiza no ordena rekursu disponível sira hodi fó prestasaun di'ak liu", nia hatete.

Ministru Justisa, Ivo Valente, hatete ona katak objetivu maka kompleta formasaun hosi funsionáriu sira ba uzu hosi sistema foun hodi nune'e hahú loron 10 Maiu bele fó sai pasaporte foun sira ho regularidade.

"Ha'u apela ona ba sidadaun sira hodi iha pasiénsia oituan bainhira iha falla ka atrazu iha atendimentu. Ami hakarak hadi'a buat sira ne'e no evita problema sira. Ami sei evita fila naruk hanesan iha pasadu", nia hatete ba Lusa hafoin serimónia iha loron-sesta.

Ministru salienta natureza istóriku hosi serimónia loron-sesta nian ne'ebé marka "modernizasaun importante hosi atendimentu públiku" no hahú ba dala uluk dokumentu ida "ne'ebé sei hatán ba nesesidade sira sidadaun nian".

Pasaporte eletróniku iha durasaun tinan rua ba labarik sira ne'ebé seidauk to'o tinan 12, tinan lima ba sidadaun sira ne'ebé iha entre tinan 13 no 50 no tinan 10 ba ema sira ne'ebé iha liu tinan 60 resin.

Ba emisaun normal (loron 10) nia folin maka dolar 50, ba emisaun loron tolu nia emisaun dolar 75 no ba emisaun oras 24 nia folin maka dolar 100.

Pasaporte sira ne'ebé liu ona prazu maka bele renova de'it ho sistema biométriku foun ne'e.

SAPO TL ho Lusa | Foto@ António Sampaio/EPA

Sem comentários: