quinta-feira, 28 de janeiro de 2016

Governu ho Uniaun Esportadór CPLP asina akordu koperasaun


Governu ho Uniaun Esportadór CPLP ohin asina ona akordu koperasaun ida atu Timor-Leste bele harii laboratóriu sertifikasaun produtu ba dahuluk nomós fó ajuda kria inkubadora empreza nian ida. 

Akordu refere asina iha Dili hosi ministru Komérsiu, Industria no Ambiente, Constâncio Pinto no hosi Prezidente Uniaun Esportadór Komunidade Nasaun Lian Portugés nian.

Tuir Constâncio Pinto, akordu refere nu’udar faze koperasaun foun entre emprezáriu hosi nasaun luzófona no Timor-Leste nian, hodi hametin kbi’it esportadór Timor-Leste.

“Ami ko’alia kona-ba sertifikasaun ba iha ami-ninia produtu, ne’ebé ami bele Esporta nomós importa. Ho sertifikasaun refere maka iha tinan ne’e, ami bele Esporta buat balun ba CPLP ka ba ami-ninia rejiaun rasik”, dehan ministru.

Iha akordu ne’e, inklui mos harii inkubaora empreza nian ida hodi ajuda “promove no hasa’e emprezáriu foun sira-ninia kbi’it” nomós kria Laboratóriu Sertifikasaun ida ne’ebé di’ak hosi produtu timor-oan nian.

Tuir akordu ne’ebé iha, produtu hirak ne’e depois sei inklui ba iha “Marka CPLP”, inklui mos apoiu ba internasionalizasaun, asesu ba plataforma 'networking' emprezariál ho formasaun.

“Protokolu ne’e atu kria no hahú halo koperasaun entre emprezáriu Timor-Leste ho CPLP, inklui mos ajuda dezenvolve setór privadu iha Timor-Leste, ho inisiativa hasa’e emprezáriu lokál sira-ninia kapasidade”, esplika Mário Costa.

Objetivu prinsipál ida maka atu halo parseria entre empreza luzófona ho empreza timor-oan nian, nomós fó kapasitasaun ba iha pozisaun estratéjika Timor-Leste hanesan ponte entre CPLP ho rejiaun sudeste aziátika.

Asinatura ba akordu refere hala’o hafoin enkontru preparasaun ba Fórum Ekonómika Globál dahuluk hosi Komunidade Nasaun Lian Portugés (CPLP), ne’ebé sei hala’o iha Dili, hosi 25 to’o 27-fevereiru.

Enkontru ho tema “CPLP no Globalizasaun”, hala’o ho objetivu atu hametin lasu entre empreza nomós emprezáriu luzófona nian hothotu, inklui estuda oportunidade investimentu ho negósiu iha Timor-Leste.

Tanba hetan konsiderasaun hanesan inisiativa prinsipál hosi prezidénsia Timor-Leste ba CPLP, maka reuniaun ne’e hakarak atu fó resposta ba aspirasaun Dili hodi halo luzofonia sai hanesan espasu ba relasaun komersiál no ekonómika ida ne’ebé forte liu.

Enkontru ne’e hetan apoiu hosi CPLP, Konfederasaun Emprezariál CPLP (CE-CPLP) nomós hosi Uniaun Esportadór CPLP (UE-CPLP), hodi promove Timor-Leste nu’udar “plataforma ba dezenvolvimentu nian”.

Iha sorumutu ne’e sei halibur emprezáriu hosi nasaun oioin no sei sentra ba iha área estratéjia lima: indústria petrolífera, gás ho estrativa, agrikultura no agroindústria, tasi no peska, indústria manufatureira, turismu nomós infraestrutura.

Iha debate ne’e sei ko’alia kestaun hanesan papel CPLP nian nu’udar bloku multirejionál, papel hosi bloku ekonómika ba iha ekonomia globál nomós “dezafiu ho oportunidade insersaun CPLP”, ba iha bloku ekonómika rejionál seluk-seluk.

SAPO TL ho Lusa 

Sem comentários: