terça-feira, 21 de fevereiro de 2017

SAÚDE LA PERMITE, PN EJIJI PR TAUR TROKA PREZIDENTI TR

Reprezentante povu iha Parlamentu Nasionál (PN), ejiji ba Prezidenti Repúblika (PR), Taur Matan Ruak, atu troka Prezidenti Tribunal Rekursu (TR), Guilhermino da Silva, tanba nia saúde la permite ona atu halo servisu.

Prezidenti Komisaun A, ne’ebé trata asuntu leis no poder lokal, Carmelita Moniz hatete katak, nia halo nia deklarasaun polítika kona ba ejersisiu kargu públiku.

“Ha’u husu ho hakruk ba Prezidenti Repúbika ne’ebé mak iha kna’ar atu hili Prezidenti Tribunal Rekursu, halo favor bo’ot ida haree liu ba sentimentu umana no kondisaun, tanba ita haree Prezidenti Tribunal Rekursu realidade labele assume ona kargu ne’e,” dehan Carmelita Moniz iha plenária PN, Segunda (20/02).

“Tuir ita nian konstituisaun, lei no prátika internasionál tomak hatete katak, ejersisiu kargu polítikus ejiji titulares tenki iha kondisaun saúde   perfeita no saúdavel, tanba kargu hirak ne’ebé mak sira ejerse, haree ba intrese públiku ka nasaun nian, la’os haree ba intrese privadu ida-ida nian,”  dehan Carmelita.

Nia hatutan, tuir ema hotu hatene, hot-hotu rekuñese katak, Prezidenti Tribunal Rekursu, Guilhermino da Silva nia saúde ladi’ak atu ezerse funsaun ida ne’ebé mak importante tebes nasaun ida ne’e, li-liu ezerse funsaun ida ne’ebé poder aas liu iha rai ida ne’e nian.
“Ha’u kuandu asiste iha televizaun, tuir ha’u nia sentimentu privada ba kestaun umana, ita la tega atu haree. Ita obriga ema ida ho kondisaun ida hanesan ne’e, ejerse nafatin nia funsaun, ho kna’ar ida ne’ebé todan tebes ba nia,” relata Carmelita Moniz.

Nia afirma, haree ba Guilhermino nia saúde, no bazeia ba auto estadu medíku husi Hospital Nasionál Guido Valadares, kuandu halo analiza ida ne’ebé krítiku, konselu foti desizaun liu husi rezolusaun ida katak, sei bele karik suspende lai Prezidenti Tribunal Rekursu husi nia servisu ba fulan tolu hodi konsentra de’it ba nia tratamentu saúde, bainhira rekoopera ona, mak fila fali ba nia kargu.

Maibé Prezidenti Tribunal Rekursu la hakruk ba desizaun ne’ebé mak Konsellu Superior Magisratura Judisial foti, hodi hala’o nafatin nia kna’ar.

“Ha’u haree iha semana pasadu, Prezidenti Tribunal Rekursu halo sorteiu da lista ba kandidatu Prezidenti Repúblika, ita haree katak, nia kondisaun nafatin hanesan ne’e, no parese aban (ohin) Prezidenti Tribunal Rekursu ne’e sei ba halo tratamentu iha Bali,” relata Carmelita.

Nia afirma, tratamentu ba Prezidenti Tribunal Rekursu ne’e, Ministériu Saúde mak toma responsabilidade hodi trata buat hotu, inklui mós orsamentu ba nia familia.

“Maibé tuir informasaun ida ne’ebé mak ha’u hetan katak, Prezidenti Tribunal Rekursu mós, husu nafatin osan adisionál husi Tribunal Rekursu, no Tribunal Rekursu hasai tan osan adisionál ida hodi fó ba Prezidenti Tribunal Rekursu, ho nia subrinha ida ne’ebé mak sei akompaña, alende selu husi Ministériiu Saúde, selu mós husi Tribunal Rekursu,” lamenta Carmelita.

Nia haktuir, alende familia mak akompaña Prezidenti Tribunal Rekursu hodi ba halo tratamentu, iha mós eskoltu nain rua mak akompaña ho nia sekretaria, no kondutor.

“Ida ne’e mós ita haree katak, sei fó impaktu ba gastus husi orsamentu Tribunal Rekursu nian. Ha’u hakarak husu de’it, se Ministériu Saúde mak fó ona gastus ba nia perdiam ho nia familia nia perdiam no tratamentu saúde tomak, sera que instituisaun seluk bele fó tan? Ida ne’e ita haree dupla, ba familia no ba Prezidenti, no lori tan Sekretária, no lori tan ho kondutor, karik atu ba kaer kareta iha ne’eba,” katak Carmelita.

Nia esklarese, dalaruma Prezidenti Tribunal Rekursu halo kritika maka’as ba ema seluk nia komentáriu iha jornal ka iha televizaun, maibé husu fali sira nia-an rasik katak, sira mós halo tuir ona lei ka la’e.

Nia dehan, aat liu tan Prezidenti Tribunal Rekursu fó ona nia komentáriu iha ajensia Lusa kona ba kazu Emilia Pires ne’ebé mak agora dada’uk rekursu la’o hela katak, Emilia Pires no Madalena Hanjam koruptu duni, no desizaun Tribunal nian ne’e los.

Nune’e mós, deputadu Antoninho Bianco husi bankada FRETILIN mós dehan, ko’alia kona ba moras, ida ne’e responsabilidade Ministériu Saúde nian.

“Kestaun orgaun soberanu iha direitu ka laiha direitu kuandu moras ne’e, ha’u hanoin ita husu ba sira ne’e (Governu) atu bele hatan, halo nusa mak los. Mas moras atu halo servisu ba orgaun soberanu ne’e, ita tenki preokupa,” katak nia.

Alende ne’e, Xefi bankada CNRT, Natalino dos Santos mós husu ba Governu atu tau matan ba asuntu ida ne’e.

“Se Prezidenti Tribunal Rekursu ne’ebé lidera orgaun soberanu ida mak ho kondisaun hanesan ne’e, Timor ona jurista sira ne’ebé mak servisu iha Tribunal ne’eba ne’e, laiha tiha ona ka,”kestiona Natalino.

Nia hatutan, situasaun ida ne’e hatudu imajen ladi’ak ba públiku, bainhira kuandu sai iha televizaun. Natalino mós husu atu halo  investigasaun ba kustus tratamentu Prezidenti Tribunal Rekursu nian ba rai liur.cos

Jornal Nacional Diário

Sem comentários: