segunda-feira, 5 de dezembro de 2016

TAUR MATAN RUAK MAUN-ALIN MM HO L-7


Familia Saudozu Mauk Moruk (MM), lakohi fó todan ba Prezidenti Repúblika (PR), Taur Matan Ruak, tanba la’os Xefi Estadu ne’e mak haruka forsa ba oho, saudozu Paulino Gama “Mauk Moruk-MM”.

Reprezentante familia Mauk Moruk, Tomas Gama dehan, PR Taur Matan Ruak tama iha Suku Saelari, povu Suku Saelari, li-liu familia Mauk Moruk  hotu simu ho kontente, tanba sira lakohi ema atu hafahe sira ho Taur Matan Ruak, tanba Xefi Estadu ne’e maun alin ho Mauk Moruk ho L-7.

“Kazu Mauk Moruk ne’e, maun mós nia Mauk Moruk nia alin, ha’u mós nia alin, ema barak lamenta katak, maun mak haruka Forsa oho Mauk Moruk. Maibé lalika rona ida ne’e, tanba  ida ne’e isu, no polítika pensaun vitalisia, monopóliu, polítika  foer ema balu nian,” dehan Tomas Gama ba PR Taur Matan Ruak, liu husi diálogu komunitária Xefi Estadu ne’e nian ho povu iha Suku ne’e, Sesta (02/12).

Tomas Gama hatutan katak, ema iha ne’ebé de’it, lalika komenta barak kona-ba Mauk Moruk nia mate, tanba situasaun polítika nasaun nian mak hanesan ne’e, maibé familia kontinua familia.

“Familia metin mak nasaun mós metin, hanesan maun mai vizita Suku Saelari tanba ita familia. Iha ne’ebé mak maun ho alin sira oho malu, ne’eduni labele sibuk ho ema komentáriu barak kona-ba  maun Mauk Moruk nia mate,” dehan nia.

Hatán ba ida ne’e, Prezidenti Repúblika (PR), Taur Matan Ruak hateten, tanba saida mak Mauk tenki mate.

“Ha’u mós husu ida ne’e, ita bo’ot sira hatene, uluk kuandu  iha krize 2006 soldadu atus walu (800) mak halai ba ai-laran, lori kilat tolu nulu resin nen (36), munisoens rihun tolu resin rua (3002) ho granada rua nolu resin rua (22) halai ba ai-laran,” Taur Matan Ruak haktuir.

Xefi Estadu ne’e hatutan, Parlamentu Nasionál (PN) ho Governu desidi atu oho, maibé Prezidenti hakarak haruka soldadu duni de’it.

“Vise Jenerál Filomeno mak mai hateten, Prezidenti, Parlamentu Nasionál no Governu autoriza soldadu bele tiru ka la’e. Ha’u  hatan dehan, ita bo’ot sira ba duni de’it,” dehan Taur Matan Ruak.

Maibé sira dehan ba PR Taur Matan Ruak dehan, iha ne’ebá kilat ho kilat mak duni malu ne’e labele.

“Ne’eduni nia mai tan dala tolu hodi husu dehan, tiru ou la’e, ha’u dehan la tiru. La’e ami mate karik, mate tiha mak imi mai bolu fali ha’u, mas seidauk mate ne’e imi duni de’it. Maibé iha ne’ebé mak kilat ho kilat duni malu, iha mundu ne’e la iha, mas Timor sei iha tanba ha’u konfia tropa di’ak liu iha mundu mak ita bo’ot sira, ne’ebé imi duni de’it,” Taur Matan Ruak esplika.

Eis Jeneral ho fitun rua ne’e afirma, iha momentu ne’eba  nia lakohi atu Mauk Moruk mate, tanba iha momentu ne’eba Mauk Moruk lori de’it pistola rua ho monusoens sia de’it (9), maibé to’o fin nia mate.

“Mais ha’u dehan la buat ida, ha’u nia maun mate ona, ha’u mak sala, ha’u mak lori todan hotu, tanba polítika ne’e buat ida, maibé kuandu ita oho malu ona ne’e buat seluk ida. Mas mate ona ne’e, ha’u ho imi ko’alia de’it ona, mas ne’e hanesan, ha’u lakohi halo terus ita nia inan-man sira. tanba ne’e ohin ha’u to’o iha primieru ha’u husu deskulpa ba imi hotu,” dehan Taur Matan Ruak.

Xefi Estadu ne’e hatutan, nia komanda forsa durante tinan sanulu resin sia (19), to’o sai jenerál de’it. Kuandu krize 2006 Taur Matan Ruak hatete ba malae sira katak, komandante iha mundu mak ida ne’ebé hetan susesu barak liu derota.

“Ita konsege rezolve krize 2006, só bulak ida mak mate iha Atabae, mas nen kilat musan ida tarutu, duni malu de’it,” katak Xefi Estadu ne’e.

Taur Matan Ruak haktuir, bainhira nia ba kandidata-an ba Prezidenti Repúblika, eis Prezidenti Repúblika, José Ramos Horta husu ba nia katak, problema lorosa’e loromonu ne’e oinsa, maibé Taur Matan Ruak responde ba Ramos Horta katak, Timor Leste ne’e ida de’it, laiha Timor Lorosa’e no laiha Timor Loromonu.

“Se lorosa’e ho Timor loro monu iha, ami Munisípiu tolu ne’e ukun-an ketak, sira sanulu ne’e ukun-an ketak. Maibé Ramos Horta husu tan petisionáriu, ha’u dehan ba Ramos Horta katak, oan kuandu sala, aman tenki hanorin,” katak Taur Matan Ruak.

Eis Jeneral ho fitun rua ne’e hatutan tan katak, uluk kuandu halo funu, lorosa’e loro monu la iha, loro monu nia oan mai mate iha lorosa’e, lorosae nia oan ba mate iha fronteira. Ran fakar hamutuk ema la haree, ran ida ne’e loromonu nian ou lorosae nian, tanba saida mak funu hotu tiha lorosa’e no loro monu iha fali.

“Ha’u kandidata-an ba Prezidenti Repúblika, sé tebes lorosa’e no loro monu iha ha’u la sai Prezidenti, mas la iha, ha’u mak sai Prezidenti Timor, ita bo’ot sira hatene ba eleisaun segundu volta lorosae nia oan nain rua mak avansa.  Loro monu nia oan barak kandidata-an, mas ba segundu volta, lorosa’e nia oan nain rua (Lu-Olo ho Taur Matan Ruak), iha segunda volta ha’u mak manan, manan iha Munisípiu sanulu no lakon iha Munisípiu tolu (3) hanesan, Baucau, Viqueque no Lospalos, entaun ha’u dehan ba sira katak,  lorosae no loromonu la iha, ne’e ema inventa atu fahe ita,” dehan Taur Matan Ruak.

Xefi Estadu ne’e esklarese,  kuandu Mauk Moruk mate, nia nunka atu ba partisipa no la partisipa iha seremonia funeral.

Taur Matan Ruak mós husu obrigadu ba inan no aman sira, liliu familia Mauk Moruk nian ne’ebé triste hela ba sira nia oan, maun no alin.

“Ita entegra ba Maromak, ita nia maun ho alin nunka fahe malu, maibé ita la hatene ida ne’e mai husi ne’ebé. Mas ne’e lisaun bo’ot ba ita, ita tenki hamutuk, ita lalika fiar ema seluk, ita tenki fiar aan, ita ne’e uluk pahlawan, ita ne’e asuain, ita ne’e uluk la halai tuir ema, ita uluk mak seluk tuir ita. Tanba saida mak funu hotu tiha ita mak tuir fali ema,” dehan Xefi Estadu ne’e

 Taur Matan Ruak dehan, buat ne’ebé mak Mauk Moruk hanoin ne’e los, maibé dalan ne’ebé mak Mauk Moruk hili ne’e mak sala.

“Ita agora buka tuir nia hanoin, kombate korrupsaun iha ita nia rai, tau riku ne’e ba ema hot-hotu, la haree anak mas la haree anak tiri, tanba saida mak funu hotu tiha anak tiri anak mas iha, problema ida mak ita nia mina mós agora maran da-dauk, osan mós menus da-dauk, problema veteranus no antigu kombantetes ne’e problema bo’ot, hamoris fali problema rua, ida fahe ita, entre sira ne’ebé simu osan no sira ne’ebé la simu osan,” tenik Taur Matan Ruak.cos

Jornal Nacional

DESKONFIA MANIPULA IHA BOLSA ESTUDU, LERE EJIZI ME INTREGA LISTA


Xefe Estadu Maior Jeneral FALINTL – Forsa Defeza Timor Leste(F-FDTL), Major Jeneral Lere Anan Timur eziji Ministeriu Edukasaun (ME) atu intrega lista bolsa Estudu tanba deskofia hamosu manobra ba otonomista nia oan sira konkore ba bolsu estudu.

“Ha’u hatete, loron ida ha’u sei eziji ba Ministeriu edukasaun fo lista ema sira bolsa estudu, se se maka liu bolsu estudu ba halo saida, mai halo saida,” dehan, Lere Anan Timur ba jornalista iha Kuartel Jeneral F-FDTL, Fatuhada, Dili, foin lalais ne’e.

Nia dehan,  Laós Ministru ida sáe ba halo tuir nia hakarak, ida ne’e proibiu bo’ot la merese atu implementa maneira hirak ne’e iha Paíz nia laran.

Eis Gerilleru afirma, dala barak ema oportunista sira ne’ebe maka uluk la fo aan ba rai ida ne’e maka hetan oprtunidade ba tuir bolsa estudu iha rai liur no filamai la halo fo rezultado diak ba nasaun ida ne’e maibe só buka diak deit.

Lere haktuir, oportunista hirak ne’e dala barak hela iha Kupang-Indonesia Australia, oportunista hirak ne’e dala barak hela iha rai liur maibe tanba saida maka Governu fo oportunidade ba ema otonomista sira.

Veteranus 20 anos nee afirma katak atu hasa’e kualidade de rekursu humanu tenki hare’e ba ema sira ne’ebe patriotizmu no nasionalimu bainhira konkore ba bolsu estudu fila mai kontribui ba rai ida ne’e.

Lere kestiona, ba oportunista sira bainhira liu bolsu estudu so ba buka deit, maibe la fo laran ba rai ida ne’e tanba sira inan- aman uluk hamutuk ho inimigu oho timor oan sira, bainhira nasaun ukun aan tiha fila mai buka diak deit.

Lideransa F-FDTL ne’e dehan, ema hirak ne’ebe maka uluk la kohi ukun aan mos, bainhira nasaun ne’e indepedensia tiha hakarak fila mai ukun tan rai ida ne’e. Eus

Jornal Nacional

UNITAL PRESTA HOMENAJEN BA SAUDOZU FIDEL CASTRU


Unversidade  Oriental Timor Lorosa’e (UNITAL) prestra homenagen ba saudozu Fidel Castro ne’ebe husik ona mundu ida ne’e hodi ba mundu seluk tanba ne’e nudar estudante hala’o long march husi Unital  to’o  iha palacio do Governu nia oin.

“Ita akompania husi media sosial ho media audivizual oras ne’e dadauk komandante saudozu fidel catro la hamtuk ona ho ita maibe laos ba povu kubanu deit maibe to’o iha Timor leste wainhira akompania notisia” informa portavoz Abilio pereira Barbosa ba JN-Diario iha Palacio Do Governu nia oin Sabadu (3/12).

Tanba ne’e nudar estudante presta homenajen ba saudozu Fidel Castro ninia karisma politika estratejika ba libertasaun da Patria ninian, no nia solidariedade korito ba libertasaun povu ninian.

Nia hateten, Ne’ebe mak atu funebre ona maibe nia espiritu no  dutrina ba libertasaun ninian nafatin hamutuk ho povu Timor Leste hamutuk ho povu kubanu inklui mos rai sosialismu.

Nia hatutan nudar espiritu komunismu, sosialismu katak libertasaun ba povu ida ne’e maka diak liu duke libertasaun ba kapitalista sira tanba ne’e objetivu estudante realiza long march ida ne’e hodi fo homenajen ba Fidel Castro.

Maske nia nia isin mak la hamutuk ho estudante maibe nia espiritu sei hamutuk nafatin ho estudante no povu TL hare ba iha espiritu libertasun povu iha setor saude povu Kubanu ninian nafatin iha Rai Timor.

Liu husi presta homenajen ida ne’e fo profundu kondolismu, tanba povu TL ho povu Kubanu sei la nega malu patria morte nafatin unidu katak libertasaun ba patria no  mos ba povu nafatin ida deit.Ety

Jornal Nacional

CPD-RDTL IHA ONA ELEITORAL, PR TAUR: “SIMU OSAN VETERANUS”


Prezidenti Repúblika (PR), Taur Matan Ruak kontenti tebes, tanba oras ne’e dada’uk, organizasaun Conselho Popular Defeza Repúblika Demokratika de Timor Leste (CPD-RDTL) nia membrus sira maioria mak halo ona kartaun eleitoral.

Ho ida ne’e Xefi Estadu ne’e enkoraza membrus CPD-RDTL ne’ebé iha ona kartaun eleitorál atu trata sira nia dokumentus para bele simu ona sira nia osan veteranus nian.

“Ha’u kontente los, tanba imi hotu iha ne’e iha hotu ona kartaun eleitoral, no ha’u husu nafatin ba imi atu trata imi nia dokumentus hodi simu imi nia osan veteranus, tanba imi funu nain,” dehan PR Taur Matan Ruak, iha nia intervensaun, bainhira diálogu ho povu iha Suku Uaibobo, Postu Administrativu Ossu, Munisípiu Viqueque, Sábadu (03/12).

Taur Matan Ruak hatutan, nia ba hosoru malu ho sira iha Suku ne’e, atu husu sira unidade hodi kontribui ba dezenvolvimentu nasionál Timor Leste nian.

“Ha’u husu ona deskulpa ba familia Mauk Moruk nian, no ha’u hatete ba sira katak, hanesan aman ba nasaun, todan hotu ha’u mak lori,” dehanTaur Matan Ruak.

Nia haktuir, Timoroan sira mak hatudu ezemplu ba mundu, tanba familia ne’ebé nia oan, sira nia maun alin ne’ebé forsa oho tiha, maibé sira simu nafatin Prezidenti Repúblika atu han no hemu no toba tan iha sira nia uma.

Iha okaziaun ne’e mós, PR Taur Matan Ruak husu ba povu iha Suku Uaibobo atu kuidadu sira nia saúde, tanba nasaun sei presiza sira.

Xefi Estadu ne’e mós husu ba komunidade sira iha Suku refere atu hadia sira nia ekonómia, li-liu kuda aifuan ho hakiak animal, hodi bele faan atu hadia sira nia moris.

Taur Matan Ruak kontinua husu ba povu iha Suku ne’e, atu servisu hamutuk hodi autoridade lokal sira atu dezenvolve sira nia Suku, tanba dezenvolvimentu Suku ne’e, iha povu Uaibobo nia liman.

“Uluk ita hamutuk ba buka ukun-an, agora ita hamutuk ba buka moris di’ak, tanba uluk imi lafunu para ha’u sai Prezidenti Repúblika, no ha’u mós la funu atu ha’u sai Prezidenti Repúblika,” dehan PR Taur Matan Ruak.

Iha sesaun husu no hatan, povu iha Suku Uaibobo preokupa liu konaba edukasaun, li-liu konaba edifísiu permanente EBF iha Suku refere nian.

Komunidade Abrão Tomas Perreira, durante ne’e sira hanesan CPD-RDTL naran foer, tanba públiku akuza sira la kontribui ba dezenvolvimentu iha TL.

“Ami hakarak fó defeza ba ami nia-an konaba ema balu hatete katak, povu iha Suku ida ne’e, anti dezenvolvimentu, ida ne’e lalos,” katak Tomas.

Alénde ne’e, komunidade Amalia Guterres mós husu ba Prezidenti Repúblika atu haruka Governu harii edifisiu permanente eskola filial Uaibobo, tanba eksola ne’e didin de’it ho kalen no au.

Alénde ne’e, professor EBF Uaibobo, Armindo Guterres mós informa katak, durante ne’e sira preokupa liu konaba merenda eskolar.

“Ko’alia konaba merenda eskolar ne’e, iha fatin seluk, Governu lori no hatuun foos iha eskola fatin. Maibé iha ami nia eskola, Governu lori mai hatuun de’it iha sentru ka iha dalan, mak estudante ki’ik oan sira ne’e ba  lalin. Ida ne’e la’os ami hato’o keixa, maibé ami hakarak informa ba Prezidenti Repúblika atu fó atensaun ba Governu hodi labele halo hanesan ne’e, tanba labarik ki’ik sira mak ba lalin ne’e tauk mosu problema,” relata Armindo.

Hatan ba preokupasaun hirak ne’e, PR Taur Matan Ruak dehan, dehan, nia agradese CPD-RDTL sira, tanba sira kontribui maka’as ba dezenvolvimentu, li-liu dezenvolvimentu Suku.

Tanba ne’e, Taur Matan Ruak husu ba CPD-RDTL sira atu hamutuk hodi dezenvolve Suku ne’e, atu sira nia luta ne’e labele saugati.

“Ita iha eskola barak mak kondisoens ladi’ak, la’os iha ne’e de’it, iha eskola ida iha Ainaro didin ho au de’it, no iha eskola balu, profesor sira sulan estudantes 100 ida iha sala ida,” relata Taur Matan Ruak.

Maibé dehan Taur Matan Ruak, eskola kondisaun ladiak ne’e, agora bele sura ho liman fuan de’it ona, no eskola barak mak iha ona edifisiu permanente.

Konaba merenda eskolar, Taur Matan Ruak dehan, eskola iha fat-fatin, ne’ebé tempu udan kareta ba ladi’ak ne’e, inan aman mak tenki lalin, maibé la’os labarik ki’ik sira mak tenki lalin.cos

Jornal Nacional

Emilia Laos Partidu CNRT


DILI - Deputadu bankada CNRT Cesar Valente hateten, arguida Emilia Pires laos membru iha partidu CNRT nia laran, nia ema independente neebe Xanana Gusmao hili sai Ministra Finansas iha Governu AMP no Governu bloku koligasaun.

Emilia laos partidu CNRT, Emilia ema independente ida neebe maka ita nia Prezidente CNRT fo fiar kaer pasta Governu, tanba uluk nia servisu iha banku mundial neebe maun boot hatene nia jere osan,” dehan deputadu Cesar ba STL, iha PN, Dili, Segunda (05/12/2016).

Nia dehan, Karik CNRT le aparelu ida neebe maka iha ema nia fuan para hatene ema ida nee maka tenke tau, tanba ema ida nee maka hanoin buat seluk, hanoin laos Timor mesak deit. Reprezentante povu iha uma fukun PN nee afirma tan katak, kazu Emilia Pires sei laestraga imajen CNRT nian iha elisaun jeral 2017, tanba povu maka sei determina.

Iha fatin hanesan Vise Prezidente banakada Fretilin Francisco Miranda Branco hateten, Arguida Emilia Pires hetan estatu ministra ida ho poder boot tuir lolos hatudu exemplu diak, ba sosiadade hodi nunee bele sai mata dalan ba sidadaun hotu hotu hodi halo tuir.

Entretantu Prezidente Partidu PARENTIL Flavio Pereira Lopes hateten, Partidu CNRT Kecolongan no sala boot ba nasaun RDTL, tanba hili arguida Emilia Pires neebe nia kewarga negara aan laklaru hodi kaer pasta iha Governu hanesan Ministra Finansas. Informasaun kompletu iha STL Jornal no STL Web, edisaun Tersa (6/12/2016). Carme Ximenes/ Madalena Horta

Suara Timor Lorosae

Duni Juis Portugues Iha Timor, Laos Liga Ho kazu Emilia


DILI - Rezolusaun neebe maka Parlamentu Nasional halo, hodu duni juis Portugues sira iha Tribunal, la liga ho kazu korupsaun neebe maka arguida Emilia Pires komete.

Deputadu Cesar Valente husi bankada CNRT hateten, rezolusaun neebe maka PN hasai iha tinan kotuk liu ba, la liga ou tama ho kazu Emilia Pires nian, tanba ema hare ho matan dokumentu sira neebe maka sira halo nee lalaos tiha ona.

Ita liga ida nee tama ho kazu Emilia Pires nee latama iha kakutak, kuandu ita hare ho matan dokumentu sira neebe maka sira halo nee lalaos tiha ona,” dehan deputadu Cesar ba STL, iha PN, Dili, Segunda (05/12/2016).

Nia dehan, Tanba saida duni Juiz no Majistradu sira husi Tribunal ho sistema justisa Timor nian, rajaun primeiru fundamental teb tebes I nee tenke halo liga ba prosesu sira neebe maka hatama ba Tribunal internasional konaba rekursu naturais sira, liu liu akurdu ou tratadu sira neebe halo ho bilateralmente ho Autralia.

Reprezentante povu iha uma fukun PN haktuir tan katak, iha julgamentu hirak nee ninia dokumentu sira se prosesu julgamentu kazu ida foto kopi dokumentus ida liga fali ba kompania ida seluk, dokumentu ida duplika ba kompania hotu hotu entaun haluha tiha kompania nia naran nee la taka tiha maka foto kopia, entaun mosu dokumentu rua ke hanesan deit.

Iha fatin hanesan Vise Prezidente bankada Fretilin Francisco Miranda Branco hateten, Parlamentu hasai resolusaun neebe nia konsekuensia nee bele iha krizer bele kumpri, agora PN hasai tiha desizaun ida depois labele kumpri nee ita atu halo oinsa.

Entretantu Xefi bankada Frente Mudansa Jose Luis Guterres hateten, Tribunal la haruka arguida Emilia Pires ba rai liur, Tribunal nee hanesan enfunsaun du pedidu neebe halo husi advogadu sira, bazea ba informasaun neebe iha. Informasaun kompletu iha STL Jornal no STL Web, edisaun Tersa (6/12/2016). Carme Ximenes/ Madalena Horta

Suara Timor Lorosae

Subar iha Mundu Modernu, Emilia Tenki Koopera Justisa


UAIBOBO - Mundu Ohin loron modernu neebe kriminozu sira susar atu subar Aan, tan nee Aguida Emilia Pires neebe oras nee halao tratamentu saude iha Portugal tenki koopera ho seitor justisa iha Timor Leste.

Tuir Prezidente Republika Taur Matan Ruak katak seitor justisa iha Timor Leste orgaun estadu neebe ketak, tan nee prezidente apresia sira nia servisu no akompania sira nia preokupasaun ho evolusaun, fiar sira sei halao servisu ho diak.

Hau hakarak hatete ba Emilia mundu ohin loron subar ladiak ona atu subar ba neebe se ita ke raikuak hakoi Aan tamba nee husu koopera ho seitor justisa maske iha problema no defikuldade mais diak liu koopera,” dehan Taur ba Jornalista Domingu (04/11/2016) iha Suku Uabobo, Postu Administrativu Ossu, Viqeuque, hafoin halo Dialogu Komonitaria ho povu Suku Uaibobo.

Iha fatin ketak Eis Vice prezidente Parlamentu Nasioal atual Deputadu Bankada PD Adriano Nacimento katak kazu Emilia Pires Tribunal hatene sira nia servisu, maibe sai prekupasaun publiku mak Arguida emilia ba estranjeiru la fila too agora.

Nune mos Deputadu Bankada Frente Mudansa Jorge Teme hatete kuandu asumi kargu nudar membru governu karik iha relasaun ho justisa, tenki kumpri hanesan timor oan labele uza sidadaun nasaun seluk hodi halai husi prosesu justisa.  Informasaun kompletu iha STL Jornal no STL Web, edisaun Tersa (6/12/2016). Timotio Gusmao

Suara Timor Lorosae

Kazu Emilia Pires, Dionisio: Governu Entrega Tomka Ba Justisa


DILI – Kazu Eis Ministra Finansas Emilia Pires nia nee, governu entrega tomak ba justisa nia liman, tanba nee governu lakohi halo intervensaun serbisu Tribunal.

Lia hirak nee hatoo husi, Ministru Estadu Kordenador Assuntu Administrasaun Estadu e Justisa no Ministru Administrasaun Estatal Dionisio Babo, ba Jornalista sira, antes Komisaun Eventual halao enkontru OJE 2017 nia iha Salaun Ministeriu Negosiu Estranjeiru e Kopersaun (MNEK), Pantai Kelapa, Dili, Segunda (05/12/2016).

Kazu Eis Ministra Emilia Pires nia nee iha prosesu judisiariu, nee hau lalika tama ba laran, bele hau hanesan Ministru Justisa mos la bele, tanba administrasaun estadu ho kestaun judisiariu nee buat ketak ida, tanba nee serbisu Tribunal nia nee ita tenke respeita, la bele komentariu arbiru,” hateten Dionisio.

Iha parte seluk Jurista Manuel Tilman hateten tuir ninia hanoin katak konsellu husi Advogtadu sira, neebe sira alega fali buat ida naran akordu kooperasaun katak Emilia Pires nia ain kanek tenke ba halo opersaun iha Australia, halo fali oinsa sai fali husi Australia ba halo fali tratamentu iha Portugal agora too tiha Portugal la kohi fila ona, tanba nia tauk sentesa neebe Tribunal hamonu ba nia ho tinan 10 iha komarka.

Jurista Tilman nee mos aumenta tan katak Xanana, Ramos Horta ho Alkatiri ba Tribunal nee laos defende Emilia, maibe sai sasin ba Emilia nia kazu neebe nia iha governu halo, laos ba defende.

Nune mos Observador Justisa Ananias de Oliveira Sarmento hateten Emilia Pires halo korupsaun depois Tribunal Julga ameasa kadeia Tinan 10, nia hali husi Timor nee laos tuir nia hakarak, maibe nee politika ida husi lider politiku sira maka suporta nia hodi halai. Informasaun kompletu iha STL Jornal no STL Web, edisaun Tersa (6/12/2016). Joao Anibal

Suara Timor Lorosae

Tilman: Militar Hodi Kilat La Bele Ameasa Tribunal


DILI – Militar lori kilat atu defende povu no nasaun, laos lori kilat hodi ameasa no hatauk orgaun soberanu justisa nia, tanba orgaun justisa nee fo justisa no buka lialos ba sidadaun hotu.

Lia hirak nee hatoo husi Jurista Manuel Tilman, ba STL, iha nia knar fatin, Pantai Kelapa, Dili, segunda (05/12/2016).

Lider politiku nunka Ameasa Justisa, maibe Komadante Maijor Lere nee buat seluk, hau mos la konkorda ho afirmasaun ida iha neeba, Militar ho kilat labele bolu fali atensaun ba Tribunal, kilat nee autoridade ida, mas la bele hodi fali kilat hatauk justisa nee la bele, needuni hau respeta tebe-tebes maun boot Lere Anan Timur, maibe lia fuan balun nia koalia la dun, tanba nee imi ba husu nia hodi esklarese, hau la bele komenta, se hau komenta Tribunal Orgaun soberania hanesan Parlamentu, Governu ho Prezidente, tanba nee la bele hodi kilat hatauk orgaun soberanu hanesan Tribunal nia,” hateten Tilman.

Nia mos aumenta tan katak iha deklaraasun rua husi Maun boot Lere Anan Timur Koalia konba ameasa Justisa no ida seluk konba pensaun vitalisia la aprova, bele iha golpe estadu, nee signifika ameasa fali estadu, nee tuir ninia hanoin la dun diak.

Iha parte seluk Prokurador Jeral da Republika Jose Ximenes mos antes nee hateten Justisa kontinua lao tuir dalan, tanba nee kriminoju sira halai maka biban, maibe halai too iha neebe deit sei julga iha Tribunla no nia falin maka Kadeia Bekora ho Gleno.

Antes nee mos Xefi Estadu Maior Jeneral F-FDTL Maijor Jeneral Lere Anan Timur hateten –Liga ba konflitu neebe hamosu husi Grupu Arte Marsiais iha rai laran, Xefe Estadu Maior F-FDTL, Maijor Jeneral, Lere Anan Timur konsidera sistema judiasiariu lao arbiru mais kuidadu. Informasaun kompletu iha STL Jornal no STL Web, edisaun Tersa (6/12/2016). Joao Anibal

Suara Timor Lorosae

Xanana Lansa Aviaun Foun, Husu Komunidade Labele Hakfodak


DILI – VI Governu konstitusional liu husi Ministru Planeamentu Investimentu no Estratejiku halo lansamentu ba aviaun foun.

Iha biban nee Ministru Planeamentu Investimentu no Estratejiku, Kay Rala Xanana Gusmao husu ba povu Timor Leste laran tomak katak labele hakfodak ho aviaun helikoptru tipu GQVP.

Hau bolu atensaun ba povu tomak aviaun kiik ida mak semo badak, besik imi nia uma leten, ho helikoptru mak haleu ba mai, nee laos problema, nee halo hela servisu ba ita nia rain ida nee,” dehan Xanana ba jornalista iha Comoro-Dili, Segunda (05/12/2016).

Xanana haktuir, povu hotu-hotu tenke apoia, tenke sai ba liur haklalak netik ba aviaun nee, hodi ema sira neebe halo servisu sente vontade halo servisu ho diak, tanba buat hotu neebe hetan, sei iha liman.

Xanana salenta, ida nee mak segunda faze atu koinese rai rasik, saida mak nia subar hela iha kraik neeba. Ukun rasik-an nee laos hasae bandeira iha uma oin. Ukun rasik nee katak tenke kaer distinu rai ida nee, tenke hanoin rasik ho ulun rasik ho matenek rasik. Informasaun kompletu iha STL Jornal no STL Web, edisaun Tersa (6/12/2016). Raimundo S. Fraga

Suara Timor Lorosae

Fidel Castro Sempre Afavor Ba TL Nia Idependensia


DILI - Sosiedade sivil iha Timor Leste konsidera Fidel Castro nia kontribuisaun ba luta Timor Leste nia independensia makas tebes, no laiha buat ida neebe bele halo komparasaun.

Informasaun nee fo sai husi Diretor FONGTIL, Arsenio Pereira ba STL iha Largo Lecidere-Dili, Domingo (04/12/2016).

Nia (Fidel Castro) nia kontribuisaun ba Timor Leste nee ita labele sukat ho liafuan tanba ita hatene katak Kuba desde luta independensia ba Timor Leste iha ONU nunka vota kontra abstensaun sempre afavor ba independensia Timor Leste,” dehan Arsenio.

Arsenio haktuir, exemplu neebe mak Kuba hatudu, haruka estudante sira liu-liu ba Kuba too agora halo kooperasaun ida diak. Tanba nia embaixada iha nee halo koperasaun diak tebes entre povu ho povu.

Iha fatin hanesan, Estudante UNTL, Faustino Soares dehan, Fidel Castro mos fo nia kontibuisaun ba luta Timor Leste nia independensia. Iha prosesu konstrusaun estadu nee mos kombate dezafius ba konstrusaun estadu konta hotu Fidel Castro, tanba kooperasaun entre nasaun rua nee lao diak los.

Nunee mos, Eis PM, Mari Alkatiri dehan, Fidel Castro nia kontribuisaun ba Timor Leste nia luta ba independensia no iha konstrusaun estadu nee iha liu husi haruka Timor oan eskola iha Kuba. Ida nee buat ida neebe mak valor boot tebes. Informasaun kompletu iha STL Jornal no STL Web, edisaun Tersa (6/12/2016). Raimundo S. Fraga

Suara Timor Lorosae