Komandante
Mar no Guerra, Pedro Klamar Fuik, bele lidera instituisaun Falintil Forsa
Defeza Timor Leste (F-FDTL), maibé lei militar nian la permiti atu Pedro Klamar
Fuik sa’e kedas to’o Jeneral.
Brigadeiru
Jeneral, Filomeno Paixão informa katak, lei fó dalan atu forsa F-FDTL nia laran
bele iha Brigadeiru rua, kuandu Pedro Klamar Fuik ho Koliati mak ba troka nia
ho Jeneral Lere.
“Ha’u
la domina hotu kona-ba leis iha militar nian, mas ha’u la’os dehan labele, ita
haree dada’uk ezemplu iha Polisia nian, iha Brigadeiru rua, iha forsa mós bele
iha Brigadeiru rua, mas iha antividade liu,” informa Filomeno Paixão ba
jornalista sira iha Palácio Prezidensiál Aitarak Laran Dili, Kuarta (27/04).
Maski
Filomeno Paixão esplika katak, lei militar mak la fó dalan, maibé Filomeno
Paixão la esplika detalles konaba artigu no konteodu lei ne’e.
Nia
esplika, ko’alia kona-ba Pedro ho Koliati, Pedro mak iha antividade liu, la’os
Koliati.
Nia
esklarese, proposta Governu nian ne’ebé fó ba Prezidenti ikus ne’e, Governu
halo konsultas ho instituisaun F-FDTL.
Hatan
kona-ba situasaun iha F-FDTL nia laran ne’e oinsa, ho desizaun Estadu nian
ne’ebé atu halo reforma ba veteranus hotu ne’ebé mak iha F-FDTL laran, Filomeno
Paixão dehan, laiha problema.
“Desizaun
ne’e seida’uk sai, ita rona hotu ona iha últimu reuniaun ho Konsellu Superior
Defeza Seguransa, iha loron 6 Maiu 2016, sei iha reuniaun final ida atu ko’alia
kona-ba kazu ida ne’e,” tenik Filomeno Paixão.
Nia
haktuir, situasaun iha F-FDTL nia laran buat hotu la’o di’ak, laiha problema
ida atu akontese.
Iha
okaziaun ne’e, Filomeno Paixão mós informa katak, veteranu sira ne’ebé sei
ativu hela iha instituisaun F-FDTL, la aseita ho Diretor Institutu Masional da
Defeza, Pedro Klamar Fuik ho Koliati ne’ebé Prezidenti Repúblika (PR), Taur
Matan Ruak, hili ona atu lidera F-FDTL. Desizaun Xefi Estadu hodi hili Pedro
Klamar Fuik no Koliati ne’e atu troka Xefi Estadu Maior das Forsas Armadas
F-FDTL, Maijor Jeneral Lere Anan Timur no Brigadeiru Jeneral Filemono Paixão.
Brigadeiru
Jeneral, Filomeno Paixão informa katak, ida ne’e problema veteranu sira nian,
iha forsa nia laran, laiha problema buat ida.
“Situasaun
la’o, simplesmente iha intendementu husi Governu mak haree kona-ba intervensaun
oin ida, Prezidenti Repúblika nia oin ida, mas ikus mai ha’u haree lós ona
tanba, proposta husi Governu ne’e, mais simplemente husi parte veteranu sira
mak ladun iha aseitasaun,” informa Filomeno Paixão.
Filomeno
Paixão informa katak, iha sorumutu ho Prezidenti Repúblika (PR) Taur Matan Ruak
ne’e, ko’alia kona-ba dezenvolvimentu iha F-FDTL nia laran.
“Hanesan
normalmente, Jeneral nestemomentu laiha, ha’u ko’alia ho Prezidenti Repúblika
kona-ba dezenvolvimentu ne’ebé ami halo hanesan relatoriu semanal,” informa
Filomeno.
Nia
dehan, iha sorumutu ne’e, sira ko’alia kona-ba komponentes F-FDTL, liu-liu
kona-ba komponente naval nian.
“Komponente
naval ami iha problema oituan kona-ba manutensaun barkos nian, maibé iha ona
esforsu husi Governu atu selu enjeneiru sira ne’ebé mak hadi’a roo sira ne’e,”
Filomeno Paixão fundamenta.
Nia
esklarese, roo hat sei mai tan atu fó ba forsa komponente naval sira hodi uza
atu kontrola tasi Timor.
Antes
ne’e mós, veteranu Lere Anan Timur konsidera desizaun Prezidenti Repúblika nian
ne’e, halo diskriminasaun ba sira hanesan veteranus ne’ebé sei ativu iha F-FDTL
laran.
“Governu
nia planu mak ida ne’e, husik ba ha’u sei kaer to’o 2017, i depois halo
tranzisaun neneik ba jerasaun foun, maibé Prezidenti hakarak tranzisaun radikal
ida hanesan Xanana uluk halo iha 1984,” katak Lere.
Lere
Anan Timur dehan, nia lori veteranus hotu ne’ebé mak sei ativu iha F-FDTL nia
naran hanesan Komandante Aluk, Komandante Sabika, Komandante Maunana,
Komandante Maubuti, Komandante Rairia, Komandante Falur ho Komandante Hikis,
tanba veteranu sira ne’e mak sei ativu iha F-FDTL.
“Ha’u
nu’udar veteranus, ha’u dehan katak, ha’u lakohi sai karik nusa, sé ha’u lakohi
sai, sé mak atu haruka ha’u sai, uma ne’e ha’u nian, la’os ema seluk mak halo ba
ha’u,” Lere koalia ho lia maka’as.cos
Jornal
Nacional