DILI: Bainhira hakarak halo
tratamentu saúde, di’ak liu hakat ba ospital ka sentru saúde ne’ebé besik liu
atu bele evita ema ruma aproveita hodi bele hetan osan.
Kazu ida ne’ebé akontese ba
komunidade ida iha Bekusi, Bekora, bele sai lisaun ba ema hotu atu labele fiar
lalais ho ema seluk ne’ebé deklara an nu’udar mediku no koko atu kura moras.
Komunidade ida, bolu de’it Aje
(laos naran loos), ne’ebé vizita nia oan-feto iha Bekusi, hasoru-malu ho Mario
(la’os naran loos).
Mario ne’ebé haree Aje nia
kondisaun saúde ladun di’ak hahú loke konversasaun.
“Tiu moras ka?”.
“Sim, ha’u moras,” Aje hatan ho
lalais.
Rona resposta ne’e, Mario hahú
aprezenta an katak nia nu’udar doutór ida ne’ebé bele kura ema-nia moras.
La hanoin barak, Aje ho lalais
fiar no iha menutu tuir mai
Mario hahú halo asaun mediku nian hodi teste ninia ‘pasiente’
ne’e.
Mario kaer Aje nia isin. Maske la
uza ekipamentu ne’ebé baibain doutór sira uza bainhira halo teste ba pasiente,
maibé Aje ne’ebé fiar tuur de’it hodi hein rezultadu husi teste ho liman husi
‘doutór falsu’ ne’e.
Hafoin halo teste, Mario dehan Aje sofre moras
iha kabun kidun, iha fatuk no kanas bubu no halai ba kanuruk. Hafoin ida ne’e,
Mario hahú prepara aimoruk hodi sona.
Husi ne’e, kalan-kalan durante
fulan ida nia laran, Mario mai hodi sona aimoruk ba nia pasiente ne’e.
Liu tiha fulan hirak nia laran,
kondisaun saúde Aje ladauk rekopera. Ho nune’e, Mario lori Aje ba halo
tratamentu saúde iha Ospital Nasionál Guido Valadares (HNGV). Mediku sira iha
ospital halo konsulta no hasai Raio X, hafoin fó reseita aimoruk.
Maibé, Mario ne’ebé akompaña Aje
foti reseita husi doutór. Ikus mai
Mario kontaktu ba Aje no familia hodi husu osan hamutuk $988
atu sosa aimoruk.
Kazu ne’ebé akontese iha fulan
Dezembru 2016 ne’e ikus mai dada Mario ba hatan iha tribunal.
“Arguidu ne’e deklara ba lezadu
katak nia doutor, bele halo taratamentu ba ema moras, tanba ne’e iha menutu
ne’e kedas arguidu halo teste ba lezadu nia isin, hanesan kaer ho liman de’it,
maibé la uza ekipamentu,” akuza Ministériu Públiku liu husi audensia julgamentu
iha Tribunal Munisipiu Dili, Kinta (28/03).
Hafoin halo teste, MP dehan,
arguidu esplika ba lezadu katak lezadu hetan moras iha kabun kidun, iha fatuk
no kanas bubu halai ba kanuruk.
“Lezadu hetan kedan taratamentu
husi arguidu, sona aimoruk iha tempu kalan durante fulan ida”.
MP hatutan, iha loron la apuradu maibé iha
tinan 2017, arguidu lori lezadu ba HNGV hodi konsulta moras no hasai Raio X.
“Doutor sira pasa aimoruk,
(maibé) arguidu foti hotu resibu husi mediku sira”.
Hafoin kaer reseita husi doutór,
MP dehan, arguidu hahú husu osan ba lezadu ho nia familia ho razaun atu sosa
aimoruk. Arguidu husu osan hamutuk $988.
“Husi tratamentu ne’ebé arguidu
halo ba lezadu durante fulan ida, la hetan rezultadu di’ak, maibé aumenta grave
liu tan”, dehan MP iha akuzasaun.
Familia ne’ebé hahú duvida buka
tuir arguidu no konsege hetan arguidu nia hela-fatin iha Bekusi. Husi
informasaun ne’ebé familia hetan husi arguidu nia viziñu, arguidu la halo
taratamentu ba ema moras no arguidu laos doutor, maibé serbisu nu’udar
funsionariu iha Ministériu Edukasaun.
Ba akuzasaun ne’e arguidu deklara
katak nia laos doutor, maibe nia hanesan funsionariu iha ME.
Maske nune’e, arguidu dehan,
tratamentu saúde ne’ebé nia halo ba lezadu la halo lezadu nia moras aumenta
grave, tanba to’o ohin loron lezadu sei moris hela.
Arguidu rekoñese nia hahalok, no
deklara prontu atu fó fila osan ne’ebé durante ne’e arguidu husu ba lezadu.
Tribunal deside adia julgamentu ba 10 Abril tuku 17:00 hodi rona leitura
sentensa.
Martinha Gusmão | Independente