Membru
Konsellu Revolusaun Maubere (KRM) halo ona krime hodi tiru kanek Polisia
Nasional Timor Leste (PNTL) nain nen (6), membru F-FDTL nain ida (1) no hadau
tan pistola rua (rua), tanba ne’e, Prezidenti Republika (PR), Taur Matan Ruak,
afirma katak, operasaun HANITA hodi buka tuir Mauk Moruk ho nia elementus sira
sei la para.
“Se
sira (KRM-red) koalia deit karik, ita mos koalia hasoru sira, agora sira lori
kilat ita mos haruka F-FDTL ho PNTL buka tuir sira,” hateten PR Taur Matan Ruak
wainhira halo dialogu komunitaria ho komunidade Suku Rasa, Postu Administrativu
Lospalos, Munisipiu Lautem, Kuarta (22/07/2015).
Jornalista
JN-Diário, Napoleão Xavier, ne’ebe akompanha vizita PR Taur nian ba Suku Rasa
informa husi sidade Lautem dehan, Prezidenti Repulika Taur Matan Ruak,
esklarese ba komunidade Rasa katak, pistola rua ne’ebe maka Mauk Moruk ho nia
elementus sira hadau ne’e, ida foti fali ona no sei hela ida. Tanba ne’e, PR
Taur apela bak omunidade hotu atu kontribui para bele dudu dezenvolvimentu
nasional.
“Ita
hakarak rezolve problema ida ne’e. Ita nia nasaun ne’e demokratiku, ema
hotu-hotu ne’ebe mak hakarak ukun Timor tuir dalan ne’ebe mak los, dalan ne’ebe
mak lei fo dalan, hari partidu tuir eleisoens povu fo fiar ukun. La bele hadau
malu deit iha liur, pior liu uza forsa mak hadau. Hau hein katak, iha tempu
badak ita rezolve problema ida ne’e, ita lakohi halai tun sae, ita hakarak
hakmatek, ita hakarak povu tu’ur hakmatek tau matan deit ba nia serbisu no nia
familia,” alerta PR Taur Matan Ruak.
Quinamoco
Aprende Ukun
Iha
biban ne’e, PR Taur Matan Ruak, husu ba Quinamoco oan sira atu bele aprende
ukun sira nia rai.
“Ita
nia Lospalos ho tempu Indonesia ho tempu Portugal mudansa, maibe agora ita tama
iha Lospalos uma barak iha tempu Indonesia ohin ita hare la diak, manutensaun
la diak du’ut mak nakonu, ne’e tanba saida ita aprende para ukun, oinsa mak ita
halo Munisipiu Lautem rame hanesan uluk Indonesia nian ou rame liu tan ida
ne’e,” hateten Taur Matan Ruak.
Estadu
iha obrigasaun atu ajuda Qunamoco oan sira, maibew tuir PR Taur, Quinamoco oan
sira presiza badinas no servisu hamutuk halo buast positive hodi kontribui ba
dezenvolvimentu iha suku, posto administrative, munisipiu to’o nasional.
Taur
dehan, nasaun barak ukun an tinan 40-liu ona, maibe problema sei barak maka
sira infrenta. Nune’e, kompara ho Timor Leste, ne’ebe foin ukun an tinan 13
presiza tebes kontibuisaun sidadaun hotu nian.
“Ita
ba deit Indonesia, tinan 60 resin ukun an, mas kiak liu ita mos iha, entaun
dezenvolvimentu tinan 13 mak ita halo, primeiru projetu ne’ebe mak ita halo mak
eletridade, tinan ida ne’e atinzi 80% populasaun Timor mak asesu eletrisidade,
agora falta deit 20%,” hateten PR Taur ho orgulhu.
PR
Taur Matan Ruak husu ba Timor oan hotu atu hametin paz no estbilidade nune’e
bele dudu dezenvolvimentu. “Se’e ita la hametin estabilidade, dezenvolvimentu
sei la lao, tanba ne’e hau husu ba imi hotu atu hametin paz no estabilidade,”
hateten PR Taur Matan Ruak.
“Iha
prezensa Portugues ho Indonesia, ita Timor oan sira terus, fahe malu ba
pro-Independensia no pro-integrasaun, ita oho malu, sunu malu, duni malu hodi
halo ita nia ema kuaze 2200 mate, finalmente ita nia nasaun ohin sai merdeka
sendiri,” dehan PR Taur.
PR
Taur hatutan, idependensia ne’e prosesu foun ida ne’ebe ke Timor oan sira
hasoru. Tanba ne’e, presiza buka hatene atu responde dezafiu problema ne’ebe
mak iha Timor nian ohin no aban bainrua.
Iha
pontu tolu ne’ebe mak importante ne’ebe mak Timor oan hotu atu tau matan, tuir
PR Taur Matan Ruak, ida mak hametin paz. “Ita nia istoria, ita nunka hetan paz
ida ne’ebe mak total, malae sira troka malu, nune’e ita nia nasaun sempre funu
hela deit, entaun depois Indonesia sai no ita ukun an, ita halo esforsu bo’ot
ida para hametin paz, maibe tanba buat ne’ebe mak kleur los mak akontese no
akontese bebeiik iha ita nia rai ita husik derepenti ne’e susar, tanba ne’e iha
tinan 13 nia laran, depois de ita restaura ita nia independensia ita sempre iha
problema ki’ik problema ida mak iha krizi 2006 ne’ebe
mak halo Lorosae ho Loromanu fahe malu, PNTL ho F-FDTL tiru malu sunu Dili
motuk, ema hanoain karik dehan ita nia nasaun ba kotuk ona, mas ita halo esforsu
ida ita rezolve tiha ona,” dehan PR Taur.
Taur
mensiona dehan, forsa sira halao fali pasa revista ba komunidade
sira ne’ebe mak halo viazen Lautem-Dili no Dili-Lautem, hodi husu
tuir kartaun eleitoral. Basa, Timor sei iha roblema ki’ik oan, maibe ida ne’e
la iha influensia atu impede dezenvolvimentu nasional.
“Ita
nia marsa ida to ba dalan rohan laek, ita la fila ba kotuk, ita
hakarak ba oin, tanba ita nia mehi mak ita nia oan sira nia futuru diak liu ita
nian, entaun hametin paz iha tempu ukun a’an ne’e sai priodade ida numeru um ba
Timor oan tomak, tanba paz la iha dezenvolvimentu la iha,” tenik PR Taur.
PR
Taur kontenti rona Xefi Suku Rasa, Joaquin Rodrigues Lopes ne’ebe mak hateten
komunidade Suku Rasa moris hakmatek. Liurai diak no povu diak povu diak, la
bele liurai diak no povu aat fali.***
Jornal
Nacional