domingo, 14 de junho de 2015

Timor-Leste simu ho ézitu turista ne’ebé barak ho kruzeiru australianu


Horisehik Timor-Leste pasa ho ézitu teste bo’ot ida iha setór turizmu, simu turista atus barak ho kruzeiru australianu Pacific Jewel ne’ebé, ba dala uluk, realiza tour iha zona ne’e.

Maski ho reseiu kona-ba kapasidade kapitál simu turista sira, loron dekore la ho insidentebo’ot ho ekipa Ministériu Turizmu nian no operadór privadu sira kolabora hodi organiza transporte, tours, atividade no vizita ba prinsipál lokál iha kapitál.

Tours organiza ba iha zona Ermera, hadi haree setór kafé nian, no Likisá no Maubara, hodi koñese edifísiu koloniál iha zona.

Maski iha tinan kotuk pasa ona hosi Díli ró kruzeiru balun, vizita australianu Pacific Jewel – ne’ebé tanba nia dimensaun tenki ankora iha baía Díli nian – hanesan teste dahuluk tipo ne’e nian (no ho dimensaun ne’e) iha setór turizmu timoroan.

Pasajeiru sira ne’ebé hili mai iha ne’e – maioria hosi sira besik 2.000 – tenki halo pré-inskritu iha tours ka hili pasiar livre, vizita zona ka loál sira ne’ebé rekomenda ka lokál espesífiku, emblemátiku ba Díli, ho semitériu Santa Cruz.

Jenny Lisha, hosi rejiaun australiana, Gold Coast, ida ne’ebé mós hili vizita Díli la ho tour, ho vizita "neneik" hodi fila ba uma hafoin iha Europa, iha ne’ebé nia-oan ho bei-oan sira hela.

"Ami fila neneik ba uma. Ami semo to’o iha Singapura no hafoin ne’e ami sa’e ró", hatete ba Lusa, destaka manas ne’ebé nia senti iha Díli no kuriozidade hodi bele vizita, ho kruzeiru, fatin ne’ebé ema ladun vizita.

"Hanesan buat ne’ebé mós ha’u hanoin. Wainhira ami mai halo tour, iha fatin hanesan ne’e, ne’ebé ema la mai barak. Ami rona ema ko’alia kona-ba Timor durante funu maibé hafoin independénsia. Di’ak tebes haree oinsá buat hotu la’o. Parese la’o ho di’ak", nia hatete, molok kontinua paseiu iha zona Farol, iha Díli.

Iha Portu Díli, iha ne’ebé pasajeiru sira to’o, táxi no mikrolete sira oferese negósiu ba turista sira ho destinu marka ona ka hakarak pasiar "oras rua" iha sidade.

Ryan, tripulante ida ne’ebé mós hili hamutuk ho kompañeiru tripulasaun balun la’o ho Mikrolet, transporte públiku timoroan.

"Ne’e fantástiku. Ema hotu ho entuziasmu tanba bele para iha ne’e, iha zona ne’ebé para normalmente. Molok ne’e nunka rona ema ko’alia kona-ba Timor-Leste. Ha’u la hatene liu buat ida kona-ba ne’e", nia esplika.

John, hosi Brisbane, iha nia vizita dahuluk mai Timor-Leste esplika katak molok ne’e la iha espetativa maibé ho kuriozidade tebes hodi vizita nasaun ne’ebé nia-amano hela durante 2ª Guerra Mundial.

"Ha’u hatene de’it katak ha’u nia-aman hela iha ne’e iha 2ª Guerra Mundial no soldadu sira barak la ko’alia kona-ba sá maka akontese iha 2ª Guerra Mundial", nia afirma, hafoin vizita Arkivu no Muzeu Rezisténsia Timoroan.

Fonte hosi P&O Cruises Australia esplika ba Lusa katak ema ladun uza parajen iha Díli – ne’ebé nia to’o besik 07:00 no iha ne’ebé sai besik tuku 10 hafoin ne’e - ba viajen, mós ladun uza, ne’ebé atualmente ró ne’e hala’o.

Maski iha baze normalmente iha Sydney, Pacific Jewell sai hosi Singapura iha loron 5 liu bá- ne’ebé sai hanesan alvu reparasaun no manutensaun - no atualmente iha viajen ne’ebé inklui parajen iha Indonézia (Semarang, Bali no Ilha Komodo), Timor-Leste no Papua Nova Guiné.

Ró, ne’ebé iha tripulasaun ema 730, no kuartu kuaze 840, karik sei to’o iha Brisbane, iha estadu australianu, Queensland, iha loron 21.

Dezeñu hosi italianu Renzo Piano no kapasidade ba pasajeiru 2.000 resin - hafoin reforma ne’ebé halo iha tinan hirak ikus ne’e -, ró ho tonelada rihun 70, konvés 11 no komprimentu ho metru 245.

Bordu iha spa bo’ot liu hosi frota P&O hotu, parke aventura ida, restaurante neen, bar ualu, diskoteka ida, pisina rua, biblioteka, kazinu no loja, no sira seluk tan.

Agora lori souvenirs hosi Timor-Leste, ne’ebé sosas hosi turista barak ne’ebé almosu iha Areia Branca, tasi-ibun ne’ebé famozu liu iha Díli, fatin ne’ebé instala merkadu pontuál hodi faan produtu lokál.

SAPO TL ho Lusa

Sem comentários: