Lideransa Foun RENETIL Juramentu

Iha loron proklamasaun independénsia ba dala 40 no selebrasaun tinan 500 misionárius sira tama iha Timor, Resisténsia Nasionál dos Estudantes (RENETIL), realiza juramentu daruak ba lideransa foun.

“RENETIL nia inkontru ida ohin ne’e mai ha’u buat ida ne’ebé furak teb-tebes, tanba halo hanesan Nicolau Lobato hatete dehan katak ida ne’e jerasaun ida ne’ebé hahú hola konsiénsia nasionál ho inkonfundível liu-hosi ahuk-desan,” Pároku Parókia Santu António Manatuto, Pe. Martinho Gusmão dehan ba jornalista Matadalan iha Sede RENETIL, Farol, Díli, Sábadu (28/11/15).

Nia aumenta tan katak atividade RENETIL nian ne’e hanesan grupu ida ne’ebé existe iha  ahuk desan, ema soe ita iha ahuk desan laran ita tenkiser hanoin kona-ba ita nia futuru.

Padre Paroku Parokia Manutu ne’e dehan RENETIL hakarak mantein nia kontinuidade no RENETIL sai nafatin konservatóriu nasionál ida atu transmite nasionalizmu ne’e nu’udar kaixa polítika ida. “nu’udar RENETIL antigun nian, ami hakarak kontribui ba buat ne’ebé ami iha ba jerasaun sira,” nia tenik.

Padre klarifika liu tan katak ita halo hanesan kaderizasaun tanba partidu polítiku sira iha Timor ohin loron ne’e la iha ona kaderizasaun, naran fokit ida hatama mai deputadu, Hanoin nia mós intelektual hotu, la iha ou sai ministru ka sekretariu estadu nia hanoin dehan nia mós intelektual akadémika ida, lae nia praktisi polítik maibé la’os intelektual polítik ne’e duni RENETIL  konserva nafatin ida ne’e.

“Tanba ita la iha intelektual polítika aban-bain rua ema mak halo análiza polítika ba ita sala hotu. Selebrasaun tinan 500 ne’e mai hosi analiza polítika ida ne’ebé keliru i ita selebra kekeliruaan no ita kontinua menikmati kekeliruan,” nia haktuir.

Alende ne’e lideransa foun RENETIL Jóse da Silva alias (La Baruk), hateten iha prosesu juramentu hanesan bai-bain uluk hahú mós jerasaun tuan sira tenki jura  la’os jura ba buat at, maibé jura ba buat tolu (3), jura ba maromak, povu no ba rai ida ne’e, atu responde ba futuru nasaun ida ne’e ba oin.

Nia esplika liu tan katak estudante ida ne’ebé mak hakarak hariku nia matenek iha organizasaun ida, ita prezisa atu aprende barak iha ne’eba atu nune’e iha futuru mai ita bele halo dezenvolvimentu ida ne’ebé mak iha sustentabilidade.

“Estudantes hotu-hotu ne’ebé mak hakarak involve iha organizasaun liu-liu ba RENETIL rezistu ba dezenvolvimentu nasional no hasai povo hosi ki’ak no mukit entaun ita tenki prezisa fiar an la’o ba oin hodi servi no la baruk hodi halo dezenvolvimentu, la baruk hodi aprende iha prosesu ruma i badinas hodi servi rai ida ne’e. Se badinas hodi servi rai ida ne’e la signifika katak estudante tenki estuda maka’as maibé badinas hodi aprende iha organizasaun, la bele baruk hodi aprende no fiar an atu integra iha organizasaun,” nia haklaken.

Iha parte seluk fundador RENETIL, Carlos da Silva alias “Saky” hateten objetivu prinsipál mak durante okupasaun Indonesia, Timoroan barak maka ema oho, dadur, soe ba kastigu iha Atauro no fatin sira seluk. Hanesan estudante ita la bele tuur haree de’it, estudante tenki ser sai forsa da guarda hanesan barisan terdepan.

“Estudantes sira mak tenki hamri’ik iha povu nia oin para hodi luta, la’os hosi sorin ka kotuk, hanesan estudante ninia preokupasaun ladun barak hanesan ema sira ne’ebé la’os estudantes. Estudante mós sai hanesan fatór transformadór iha rai hotu-hotu,” nia dehan.

Saky salienta tan katak RENETIL la’os de’it sai hanesan instrumentu ida, oinsa mak apoia komandu da luta hodi mobiliza estudante, povu no joven hotu-hotu hodi luta ba libertasaun nian.

Resisténsia Nasional dos Estudantes (RENETIL), fó juramentu daruak ba lideransa foun hamutuk mane nain 25 no lideransa foun RENETIL primeiru hamutuk 20 kompostu hosi feto ida (1), mane nain 20. Total lideransa foun RENETIL nian hamutuk nain 45. (Julia)

Matadalan