sábado, 1 de agosto de 2020

Governu debate proposta OJE nian ba tinan 2020 iha semana oinmai

Iha loron-kinta ne'e, primeiru-ministru hatete katak Governu sei debate, iha semana oinmai, proposta hosi Orsamentu Jeral Estadu (OJE) ba tinan 2020 ho 2021, foka iha empregu ho kresimentu ho rekuperasaun ekonómika.

"Naturalmente, sei foka iha empregu, iha kresimentu ho rekuperasaun ekonómika", Taur Matan Ruak hatete iha deklarasaun sira iha Palásiu Prezidensial.

"Ami kria ona komisaun ida hodi prepara planu rekuperasaun ekonómiku ho kresimentu ida ne'ebé iha loron-tersa sei halo aprezentasaun preliminar ida ba membru sira Governu nian no depois debate sei alargadu iha loron-kuarta ho inísiu hosi jornada orsamental sira", nia esplika.

Taur Matan Ruak ko'alia ba jornalista sira hafoin nia enkontru semana regular ho Prezidente Repúblika, Francisco Guterres Lu-Olo.

"Ami iha preparativu sira ba jornada orsamental 2020 nian, ne'ebé hala'o iha loron-tersa. Ami sei defini prioridade sira, konfirma limiti orsamental ho analiza medida sira hosi rekuperasaun ekonómiku ho kresimentu", nia destaka.

Krizi polítika ne'ebé maka Timor-Leste hasoru iha tinan hirak ikus ne'e kondisiona maka'as konta públika, ho proposta OJE nian ba tinan ne'e xumbadu, halo nasaun uza duodésimu dezde 01 Janeiru.

Situasaun ne'e sai aat tanba efeitu sira hosi pandemia COVID-19, ho kálkulu inisial sira hosi kontrasaun ida liu 6% hosi PIB iha tinan ne'e.

Iha Juñu, Governu aprova ona valor inisial ida hosi limiti orsamental hamutuk dolar millaun 1.492,3 ba Orsamentu Jeral Estadu (OJE) tinan 2020 nian.

Entre prioridade sira Governu nian, destaka, iha momentu ne'ebá, "estabilizasaun hosi área sosial, ho foku iha saúde, edukasaun, formasaun, bee ho saneamentu ho estabilizasaun hosi área ekonómiku, ho promosaun hosi investimentu hosi área privadu, kriasaun empregu, agrikultura ho seguransa alimentar no polítika makroekonómiku".

Prioridade sira inklui mós "reforma sira hosi administrasaun públika, ekonomia, sistema judisiáriu ho jestaun hosi finansa públika".

Hosi valor total hosi gastu sira, Governu sei destina 33,8% ba área sosial (8% iha edukasaun, 15% iha protesaun sosial, 11% iha saúde) no 48,5% ba dezenvolvimentu ekonómiku ho infraestrutura sira (inklui medida sira ba estabilizasaun ekonómiku iha ámbitu hosi COVID-19).

Kalendáriu aprova iha loron-kinta kalkula katak proposta lei OJE nian - agora daudaun iha preparasaun - sei aprova iha Konsellu Ministru iha loron 26 Agosto, hodi haruka ba Parlamentu Nasional hahú hosi loron 15 Setembru.

Kona-ba kalendáriu ba OJE iha tinan oinmai, proposta lei sei apresia iha Konsellu Ministru iha loron 25 Setembru hodi haruka ba Parlamentu to'o loron 15 Outubru.

Limiti hosi despeza públika ne'ebé kalkula ba tinan ne'e reprezenta diminuisaun ida hosi dolar millaun 175,7 hasoru proposta ne'ebé Governu lori ona ba parlamentu iha final 2019 nian no ne'ebé maka xumba iha Janeiru.

Sapo TL | Lusa

Sem comentários: