Governu autoriza konstrusaun fábrika simentu ne’ebé sei kria empregu rihun

Governu informa ohin katak autoriza ona atu konstroi fábrika produsaun simentu iha sidade daruak nasaun nian, Baukau, iha ámbitu akordu espesiál investimentu ne’ebé bele kria postu servisu rihun.

Ne’e projetu ida ho valór dólar millaun 400 no ho destinu hanesan merkadu australianu.

Halo análize ba asuntu ne’e iha reuniaun extraordinária Konsellu Ministru sira-nian iha loron-tersa, tuir Governu nia esplikasaun iha komunikadu mak fó sai ohin iha nia pájina online, no refere katak aprova ona autorizasaun hodi halo konstrusaun no asinatura minuta Akordu Espesiál Investimentu nian ho investidór.

"Ne’e projetu boot ida, ne’ebé sei kontribui ba diversifikasaun ekonomia nasionál no ba redusaun importasaun simentu ho eskala boot, no kria postu servisu diretu no indiretu", refere Governu.

"Aleinde kontribui ba kresimentu setór la’ós petrolíferu ekonomia nian, sei kria polu dezenvolvimentu industriál ida la’ós iha kapitál, kontribui, simultaneamente, ba redusaun asimetria entre área urbana Dili nian no sira seluk iha nasaun", subliña.

Governu analiza ona asuntu ne’e iha 24 novembru no iha altura ne’ebá primeiru-ministru, Rui Maria de Araújo esplika katak ezekutivu estuda hela kona-ba partisipasaun 20% iha projetu ne’e.

Nia esplika iha altura ne’ebá katak ne’e projetu investidór australianu ida nian ne’ebé halo  estudu preliminál balun ne’ebé komprova potensialidade matéria-prima nian no merkadu simentu nian.

Iha altura ne’ebá governu esplika iha komunikadu katak ne’e hanesan projetu TL Cement Lda ba unidade estrasaun kalkáriu no produsaun simentu iha Baukau, ne’ebé sei kria postu servisu permanente besik rihun.

"Sei iha kapasidade produsaun 'clinker' simentu besik tonelada rihun lima kada loron, ho nune’e bele redús dependénsia nasaun nian relasiona ho simentu importadu", hatutan.

Projetu ne’e inklui konstrusaun ponte-kais ida, pedreira, kompleksu industriál, parke enerjia eólika no solár, no seluk tan. Estudu ne’ebé hala’o iha 2014 hatudu katak iha rezerva kalkáriu barak iha rejiaun ne’e.

Iha nia reuniaun iha loron-tersa ne’e Governu aprova mós proposta lei ida kona-ba promosaun exportasaun ne’ebé pretende regula "baze jurídika atividade exportasaun nian no reexportasaun sasán no servisu nasaun nian, ho esesaun setór sira mak lei especial regula, mak setór petroleum nian, gás no rekursu minerál".

Aprova mós dekretu ida hodi "estabelese regra orijen Timor-Leste nian tuir prátika komérsiu internasionál di’ak ne’ebé Organizasaun Mundiál Komérsiu define".

Dekretu ne’e halibur merkadoria hotu, esetu kafé orgániku timoroan, "ne’ebé iha ona  regra orijen rasik, espesiál, tuir kontestu merkadu internasionál" no oras ne’e hanesan úniku produtu exportadu nasaun nian.

"Normativu ne’e permite maiór afirmasaun produtu timoroan sira nian iha liur, no proteje investidór nasionál no internasionál sira ne’ebé pretende investe iha Timor-Leste ba exportasaun", subliña Governu.

SAPO TL ho Lusa - Foto: Ussene Mamudo