sábado, 15 de agosto de 2015

Dezaselerasaun ekonomia Timor-Leste nian ne’e inevitável - Mari Alkatiri


Dezaselerasaun ne’ebé sente iha ekonomia timoroan desde inísiu tinan ne’e, ne’e "inevitável", hafoin mosu deskontrolu iha tinan sira liu bá, no bele marka faze  dezenvolvimentu foun ne’ebé sustentadu, hatete ba Lusa eis-primeiru-ministru Mari Alkatiri. 

"Dezaselerasaun ne’e inevitável tanba iha aselerasaun ne’ebé deskontrolada. Iha períodu hahú hosi tinan 2007 to’o 2011 no 2012 iha aselerasaun ne’ebé la vulgár no dezadekuadu ho ekonomia timoroan nian. Desaselerasaun ne’e presiza", nia hatete.

Atuál prezidente Autoridade Rejiaun Administrativa Oekusi no responsável hosi Zona Espesiál Ekonomia Sosiál Merkadu (ZEESM) Oekusi no Ataúru nian iha altura ne’ebé indikadór balun aponta dezaselerasaun ekonómika.

Importasaun ne’ebé monu, tanba pasadu, no iha reseita Estadu nian maka sinál balun hosi dezaselerasaun ne’ebé iha, diariamente, ho menor prezensa ró iha Portu Dili, prinsipál odamatan hodi produtu sira tama iha Timor-Leste.

Mari Alkatiri rekoñeses katak dezaselerasaun bele sai impulsionada hosi fatór sira seluk, ne’ebé la’os de’it koresaun ekonomia, liu-liu tanba "Estadu rasik la hatan bá kompromisu ne’ebé iha ho ajente ekonómiku sira no partikularmente timoroan sira".

Emprezáriu sira ne’e, ne’ebé foin lalais ne’e hato’o keixa ba Lusa kona-ba atrazu signifikativu iha pagamentu Estadu nian, "la iha kapasidade finanseira hodi rezisti ba atrazu sira", subliña Mari Alkatiri.

Maibé, nia esplika mós katak ida ne’e hatun produtividade no kresimentu ekonómiku, no mós iha efeitu pozitivu iha inflasaun.

"Ekonomia timoroan inflasionadu tebes, ho kresimentu ekonómiku iha díjitu rua maibé iha baze konsumu, importasaun nian. Insustentável", nia afirma.

"Pasajen hosi dezaselerasaun ne’e, karik haree ho di’ak, sei sai polítika foun ne’ebé koerente konsistente liu hosi dezenvolvimentu sustentadu. Karik la atrofia emprezáriu sira", nia konsidera.

SAPO TL ho Lusa - Foto: EPA@ António Amaral 

Sem comentários: