quinta-feira, 12 de abril de 2018

WHO Konsidera Seguransa Alimentár Sai Obstákulu Iha Timor-Leste

DILI, (TATOLI) – Reprezentante Organizasaun Saúde Mundiál (WHO-sigla ingles) iha Timor-Leste, Dr. Rajesh Pandav, konsidera seguransa alimentár iha TL sai obstákulu boot tanba fornesedór hahan lokál menus.

“Seguransa alimentár eh ai-han ho programa monitorizasaun ne’ebé kualidade, pratikamente la eziste, nune’e presiza fornese hahan lokál atu hasa’e kualidade nutrisaun”, Rajesh iha nia intervensaun ba workshop nasionál kona-ba kodex alimentár iha Ótel Timor, ohin.

Ho obstákulu hirak ne’e, governu Timor-Leste tenke rekoñese nia responsabilidade hosi ai-han ne’ebé seguru no nutritivu ba públiku inklui konsumidór sira ne’ebé uza sub-padraun, kontaminadu, notadamente ho orijen mikrobiana, liga ho króniku malnutrisaun, nasismu no menus nutrisaun iha Timor-Leste.

Nune’e mós, nasaun sai hanesan lixu fatin ba ai-han no produtu hahan la tuir padraun ai-han no sistema kontrolu ai-han nasionál.

Rajesh konsidera produtu hahan ne’ebé prazu ona hosi merkadu lokál tanba regulamentu ba hahan importasaun fraku no konsumidór nia konsiénsia menus no pobreza.

Obstákulu boot liu mak dezenvolve enkuadramentu legál ida, estabelese padraun ai-han nasionál, promove kolaborasaun multisetoriál ba seguransa alimentár, estabelese laboratórium no sistema inspesaun bazea ba risku hanesan parte ida hosi sistema kontrolu ai-han nasionál.

Tanba ne’e, nia haktuir fevereiru 2017, governu kria Autoridade Inspesaun no Fiskalizasaun Atividade Ekonómika, Sanitária no Alimentár (AIFAESA) ho objetivu kontrola kualidade, kondisaun transporte no saúde jenériku ai-han no sira nia produsaun no komersializasaun sira hodi reduz ou prevene risku ba saúde públiku.

Nune’e, WHO suporta dezenvolvimentu estratéjia seguransa alimentár iha estratéjia nasionál saúde ambientál nia okos, hanesan programa seguransa alimentár ne’ebé rasionál ho bee moos atu hemu, ijiene no sanitasaun.

WHO suporta projetu hodi asegura edukasaun seguransa alimentár, sensibilizasaun públiku no prestasaun konsumidór sira. Ida ne’e inklui formasaun báziku kona-ba seguransa ai-han ba oinsá prosesa ai-han, restaurante sira no fornesidór ai-han sira seluk.

Atividade semináriu ne’e suporta hosi WHO no FAO hanesan atividade dahuluk hosi atividade sira seluk ne’ebé sei mai hodi reforsa konsiénsia no kapasidade nasionál kona-ba kodex depois Timor-Leste sai membru hosi Komisaun Kodex Alimentáriu.

Jornalista: Zezito Silva | Editora: Rita Almeida

Sem comentários: