sábado, 2 de janeiro de 2016

Difuzaun no implantasaun Portugés iha Timor-Leste mak prioridade duke Akordu


Iha Timor-Leste, "difuzaun, uzu no implantasaun lia-portugés" mak sai prioridade duke aplikasaun Akordu Ortográfiku, afirma Marisa Mendonça, diretora-ezekutiva Institutu Internasionál Lia-Portugés nian (IILP), iha deklarasaun ba ajénsia Lusa.

"Tuir ida ne’ebé ha’u haree no mensajen autoridade sira-nian, Timor-Leste preokupa tebes ho difuzaun, iha uzu no implantasaun lia-portugés duke hanoin, iha momentu ne’e, karik adota Akordu Ortográfiku ka la’e", tenik responsável ne’e.

Nasaun ne’e "la’ós kontra implementasaun Akordu, maibé buat ne’ebé ami haree iha Timor-Leste mak fraku iha implantasaun no fraku iha uzu lia-portugés iha nível nasionál", hatutan Marisa Mendonça.

Tuir diretora-ezekutiva IILP nian, "timoroan sira utiliza tebes lian nasionál, liu-liu tetun", ho ne’e nasaun – ne’ebé oras ne’e prezide Komunidade Nasaun Lia-portugés – iha faze implementasaun ba akordu ne’e.

Marisa Mendonça, ne’ebé prevee atu dezloka ba territóriu "liu dala ida iha primeiru semestre tinan 2016, no ba dala uluk iha kedas inísiu tinan ne’e", asegura ba Lusa katak aplikasaun Akordu hanesan mós "tema ida" ne’ebé "atu servisu ho autoridade lokál".

Iha loron 10 maiu 2015, Benjamim Corte-Real, diretor-jerál Institutu Nasionál Lingístika (INL) hosi Universidade Nacional Timor Lorosa’e (UNTL), hatete ba Lusa katak aplikasaun Akordu Ortográfiku iha Timor-Leste sei prematura, tanba "prioridade boot mak diseminasaun lian ne’e rasik no la’ós antigu ka foun".

Iha momentu ne’ebá, Corte-Real konsidera katak, iha Timor-Leste, debate kona-ba Akordu kontinua dook, maski INL halo hela servisu hodi implementa.

"Iha komisaun nasionál Institutu Internasionál Lia-portugés, ami servisu loos ona ho AO, maski membru balun laiha domíniu perfeitu", nia afirma.

Timor-Leste, ne’ebé adere ba Akordu iha tinan 2004, ratifika iha2009 ho rezolusaun tolu Parlamentu Nasionál: iha 14/2009, ne’ebé aprova adezaun, iha 18/2009, ne’ebé aprova segundu protokolu modifikativu, no 19/2009, ne’ebé aprova protokolu modifikativu.

SAPO TL ho Lusa

Sem comentários: