ENSINO BAZIKU 60% LA HATENE LEE NO HAKEREK

Premeiru Vise Ministra  Edukasaun (VME) asuntu Pre-Eskolar Ensino Baziku, Dulce de Jesus Soares, hateten, tuir estudu ne’ebe maka banku mundial liu husi Early Grade Reading Assesment (EGRA) katak, estudantes ensino baziku 60%  la hatene lee no hakerek.

“Estudu ne’ebe maka Banku Mundial hanesan agensia tinan-tinan iha mundu ne’e,  sira maka iha responsavel atu halo avaliasaun edukasaun ba nasaun hot-hotu iha mundu ne’e, entaun liu husi Early Grade Reading Assesment (EGRA) ne’ebe maka revela iha tinan 2009 hatete katak, 60% husi  labarik Timor oan, ensino baziku husi  premeiru, segundu, no terceiru ano sira nia taxa literacia ne’e, 60 % maka ladiak, kuaze la   konsege hatene lee no hakerek,”afirma Dulce de Jesus Soares, ba Jornalista sira iha ninia knar fatin ME Vila Verde Dili, Tersa (06/02/2017)

Nia esplika katak, wainhira nia ba hala’o vizita iha eskola atus ida resin iha teritoriu laran tomak, haree katak, labarik barak maka lahatene lee no hakerek.

“Ha’u mos halo  vizita ba iha eskola atus ida resin, depois ha’u hola desizaun politika ida katak, sim estudu ne’ebe maka Early Grade Reading Assesment (EGRA) halao ne’e los duni iha fatin barak maka ha’u ba vizita, labarik sira barak maka la hatene lee no hakerek,”hatutan nia.

Primeiru Vice ME hatutan, ME forma ekipa para bele haree hikas oinsa halo revizaun ba revizaun ba kuríkulu pre-eskolar ninian.

“Desizaun politiku iha ne’eba halo revizaun ba kuríkulu Pre-eskolar ensino baziku, saida maka ami halo ami forma ekipa ida ne’ebe maka kompostu husi peofessores sira ne’ebe maka hanorin iha ensino baziku, depois ho peritu, asesor, konsultore Timor oan sira, iha area 9 ne’ebe disiplina iha ensino baziku, hamutuk ho peritus internasional sira, atu haree fila fali veiklu ne’ebe maka uza iha 2009,”tenik Dulce de Jesus.

Nia sublinha, iha programa bo’ot ida maka revizaun kurikulu ba Pre-Eskolar  Ensino Baziku, tanba revizaun kurikulum mundu tomak, mesmu nasaun sira abansadu kuaze tinan tinan halo revizaun ba sira nia kuríkulu.

“Ita nia implementasaun ba kuríku ida ne’e hanesan ohin razaun ita halo  revizaun kuríkulu ne’e buat foun ida, mundu tomak ne’e mesmu nasaun sira seluk avansadu tebes, sira kuaze tinan-tinan halo revizaun ba sira nia kuríkulu,”esklarese nia.

Tuir Dulce de Jesus katak, presiza estudante aprende buat ne’ebe maka aktualizadu, labele halo oan sira aprende buat ne’ebe maka atrazadu ona, tenki atualiza estudante sira.

“Ita hakarak ita nia oan sira aprende buat ne’ebe maka aktualizadu, ita labele halo ita nia oan sira aprende buat ne’ebe maka atrazadu ona, tenki aktualiza sira, tanba edukasaun ne’e, sempre iha buat foun maka mosu, entaun konvida ita aktualiza ita nia oan sira,”salienta Dulce de Jesus.

Iha okajiaun ne’e Dulce de Jesus realsa katak,  iha kurikulum halo livru manual ba professores, livru material ba alunus, nomos hala’o formasaun ba professores sira.

“Iha kuríkulu ne’e, ita halo livru manual ba profesores sira, halo livru materia ba alunus sira, ita halo formasaun ba professores sira, tanba ita hakarak professores sira tenki hatene tanba planu de aula, basa planu de aula importante tebes,”dehan nia. eni

Jornal Nacional Diário