NELSON MARTINS LA HATENE MADALENA HUSU OSAN

Sasin Nelson Martins eis Ministru Saude iha IV Governu, deklara ba tribunal, Kuarta (07/10) katak, iha tinan 2011 arguida eis Vise Ministra Saúde Madalena Hanjam halo proposta ho valor osan U$ rihun 300 resin ba iha finansas, nia rasik laiha koñesementu maibe so hatene deit kona ba asina kontratu ne’e.

“Iha tinan 2011 bainhira sasan ne’e (ekipamentu médiku) tama, no Vise Ministra Saúde halo proposta ho valor osan U$ 300 resin ba iha finansas, ha’u laiha koñesimentu maibe so hatene deit kona ba asina kontratu ne’e,”dehan sasin Nelson Martins hodi kompleta julgamentu ba loron datoluk nian kona ba kazu arguida eis Ministra Finansas Emilia Pires ho eis Vise Ministra Saúde Madalena Hanjam, ne’ebé deskonfia hamout osan Estadu ba interese privadu.

Arguida Madalena Hanjam ba iha Primeiru Ministru IV Governu konstitusional Kay Rala Xanana Gusmão hodi husu pedidu ba PM osan millaun 1 rihun 300 resin, no iha mos karta ida husi arguida eis Ministra Finasas, Emilia Pires hodi reforsa pedidu arguida Madalena nian ne’e mos sasin Nelson Martins la iha koñeesimentu, tanba sasin laiha koñeesimentu kona ba perguntas husi parte Ministeriu Publiku nian, maka MP verifika fali iha dokumentus iha mos karta ida husi sasin ne’ebe hanesan Ministru Saude iha altura ne’eba, nia iha koñesimentu. No rekoñese katak nia haruka duni ba iha PM hodi bele fasilita dotor Cubano sira nia hela fatin iha Hotel Vila Verde no iha Audian.

Kona ba kontratu B iha 2012 ne’ebe mak arguida Madalena halo proposta osan millaun 2 resin ba arguida Emilia hodi aprova, sasin Nelson Martins lia tun dehan, momentu iha 2012 ne’e Ministeriu Saude sofre krizi moras iha 2007 to’o 2012 mak flu burung, malaria, sarampo no sangue ne’ebe halo hospital hotu-hotu nakonu ho pasienti ne’e mak presiza duni kama, no pedidu Madalena ho arguida Emilia resposta ho lian Ingles.

Depois karte ne’e hetan aprovasaun husi Emilia Pires, tanba Vise Ministra Saude iha altura neba halo proposta hodi husu ajudikasaun direta, ne’e nia la hatene aprova ka lae, nia laiha koñesimentu tanba iha kontratu B nian ne’e nia laiha, so ida primeiru nian deit.

Sasin Nelson Martins mos deklara ba tribunal katak, iha tinan 2011 nia halo duni viajen servisu nian ba Australia ho membru Governu seluk hanesan Ministru Edukasaun, Ministru Ekonomia Desenvolvimentu no sira seluk tan, iha ne’eba tanba iha tempu livre nia aporveita oportunidade ne’e halo kontaktu liu husi telefone hodi hasoru malu ho kompañia Mac’s Metal Craft hodi haree direta fabrika kama ne’ebe atu fornese ba iha Hospital Nacional Guido Valadares ne’e iha duni ka lae.

Tuir sasin Nelson katak, kama refere ho tipu eletrika ne’ebe iha kama nia sorin iha ai ne’ebe bele satan netik pasiente bainhira fila an labele monu kuadu dukur. Iha vizita ne’e nia (Nelson) laiha planu atu hasoru kompañia ne’e, tanba antes ne’e kompañia nain ne’e nia mai ona Timor hodi halo kontratu.

Kompañia Mac’s Metal Craft ne’e, nia nain maka laen kaben husi arguida Emilia Pires nian. Tanba ne’e, vizita ba kompañia ne’e atu haree tuir tipu kama ne’ebe mak eskolha ona. Tipu kama ne’e atu uza iha HNGV, tanba tempu ona para uza kama ne’ebe eletrica no modernu iha Hospital.

Audensia julgamentu ne’e prezidi husi Juiz koletivu kompostu husi juiz prezidente, José Maria de Araújo, Francisca Cabral ho Maria Solana; husi parte Ministeriu Publiku (MP), reprezenta husi Prokuradora, Angelina Saldanha, Lidia Soares no Jacinto Babo no arguida Madalena Hanjam hetan asistensia legal husi advogadu privadu, José Guterres ho Nuno Morais Sarmos, ho arguida Emilia Pires hetan asistensia legal husi advogadu privadu, José Pedro Camões, Rui Costa Fereira ho Angelica Moniz.

Kazu Emilia-Madalena Grave

Iha fatin la hanesan tuir jurista, Manuel Tilman katak, kazu eis Ministra Finansas, Emilia Pires no eis vise Ministra Saude, Madalena Hanjam ne’e grave, tanba korupta kedas osan ho montante dolares rihun 11.

“Krimi sira akuza ne’e grave krimi ida ema bolu naran partisipasaun ekonomika iha negosiu ida ne’e hakerek iha artigu 299 kodiku penal, iha fali artigu 274 kodiku penal ida ne’e dehan katak administração da noza ne’e traduz ba tetun dehan katak halo administrasaun ne’ebé prezuiju ba bens Estadu. Kuandu korupsaun no halo buat seluk ne’ebé liu deit rihun 2 hetan pena kadeia ne’e tinan tinan 3 to’o tinan 5, agora ida rihun 11 kedas ne’e bele hetan tinan 3 ba to’o tinan 7 no 8 hanesan ne’e ne’ebé kazu ne’e grave,”tenik eis deputadu Manuel Tilman.

Entretantu iha fatin ketak, diretora Ezekutivu Forun Komunikasaun ba Feto Timor-Lorosa’e (FOKUPERS) Marilia da Silva Alves, hateten senti triste tanba kazu refere feto maluk maka komete.

“Hanesan feto dalaruma hau triste oituan, tanba durante ne’e kazu akuzasaun ba krimi ne’e maioria eis ministra hanesan uluk mana Lucia Lobato, e agora aumenta tan mana nain rua nain rua (2) hanesan eis Ministra Finansas Emilia Pires no eis Vise Ministra Saúde Madalena Hanjam,”dehan nia.

Maibe nia dehan, kazu ida ne’e sei iha prosesu julgamentu hela ne’ebé ita labele foti konkluzaun ida katak sira halo duni ida ne’e, depois prova hotu husi tribunal maka ita foin hatene sa desizaun maka sei fo ba sira.des/ ves

Jornal Nacional