Organizasaun
Conectas Direitos Humanos, brazileira, no EG Justice, norte-amerikana, husu
maka’as ba Komunidade Nasaun Lia-portugés (CPLP) atu halo investigasaun ida
kona-ba violasaun direitu umanu iha Giné Ekuatoriál no "foti medida
desiziva".
ha
karta ne’ebé dirije ba sekretáriu ezekutivu CPLP nian, Murade Murargy, no ba
xefe diplomasia sira hosi Estadu-membru CPLP ualu seluk, organizasaun sira husu
atu komunidade halo investigasaun 'in loco' ida, ne’ebé envolve
"interlokutór sira sosiedade sivíl nian".
Organizasaun brazileira ho norte-amerikana ne’e hakarak atu rezultadu sira investigasaun ne’e nian bele aborda durante simeira xefe Estadu no governu CPLP nian oin mai, ne’ebé prevee ba novembru, maski seidauk iha data, iha Brasília.
Iha karta ne’e, husu mós atu komunidade "reitera no intensifika rekomendasaun sira" ne’ebé aprezentada iha última Revisão Periódica Universal do Conselho de Direitos Humanos ONU nian.
Iha 2014, hafoin rekomendasaun nasaun sira CPLP nian, Giné Ekuatoriál konkorda atu ratifika tratadu internasionál balun, hanesan Protokolu Fakultativu ba Paktu Direitu Ekonómiku, Sosiál no Kulturál, maibé to’o loron-kuarta ne’e "seidauk foti asaun ruma kona-ba ne’e, nein asinatura ba instrument sira ne’e", alerta.
"Medida hirak ne’e vitál atu nune’e Komunidade hatudu respeitu ba nia estatutu no adezaun ba nia Rezolusaun kona-ba Promosaun no Protesaun Direitu Umanu iha CPLP, iha 2013", lee iha karta ne’e.
Organizasaun rua ne’e reforsa katak "CPLP iha dever atu verifika nível kompatibilidade Giné Ekuatoriál nian ho prinsípiu nia estatutu nian", liuliu ho artigu 5.º, ne’ebé deklara katak CPLP tenke gia hosi "Primadu Dame nian, Demokrasia, Estadu Direitu, Direitu Umanu no Justisa Sosial nian".
Iha carta ne’e mós fó hanoin fali katak, iha 2015, organizasaun rua ne’e ho Human Rights Watch halo apelu ne’ebé hanesan ba nasaun CPLP sira, maibé pedidu ne’e la hetan atendimentu.
Horikedas Giné Ekuatoriál tama formalmente ba CPLP, iha jullu 2014, situasaun direitu umanu "sai aat liután", hahú hosi ne’ebá, ho pena kapitál sei vigora iha nasaun, maski ida ne’e sai hanesan mós kondisaun ida hodi bele tama ba bloku luzófonu, avalia autór sira hosi karta ne’e.
Nasaun ne’e enfrenta mós "korrupsaun jeneralizada, la iha Estadu direitu no la respeitu direitu fundamentál", no "Prezidente Obiang Nguema Mbasogo rasik aprova no enkoraja tortura no impunidade", denunsia.
Autór sira hosi karta ne’e lembra diskursu Prezidente nian iha novembru 2015, iha ne’ebé nia insentiva atu "amputa tiha kriminozu sira-nia ain", ho nune’e ema bele identifika sira iha estrada, maski nega iha foru internasionál katak iha tortura iha nia nasaun.
Aleinde ne’e, lee iha karta ne’e, "parte boot hosi populasaun kontinua moris iha kondisaun kiak" no "governu limita espasu sosiedade sivíl no impede asesu ba jornalista sira".
Organizasaun sira mós fó ezemplu kona-ba eleisaun prezidensiál iha fulan-abril ikus, prosesu ne’ebé "marka hosi represaun no violasaun direitu umanu kontra sosiedade sivíl no partidu polítiku opozisaun sira".
"Forsa sira governu nian ataka violentamente membru sira partidu opozisaun nian", "ema barak, inklui feto no labarik sira, hetan kanek, no ema 150 resin detidu arbitrariamente", no iha mós informasaun ne’ebé hatudu tortura hosi parte polísia", denunsia.
Adezaun Giné Ekuatoriál nian ba CPLP hamosu polémika no divizaun entre Estadu-membru sira seluk, la’ós kestaun lian de’it, no portugés sai lian ofisiál iha eis-kolónia española hodi kumpre de’it rekizitu sira ne’ebé CPLP ezije, maibé mós iha violasaun direitu umanu iha nasaun afrikanu ne’e.
SAPO TL ho Lusa
Organizasaun brazileira ho norte-amerikana ne’e hakarak atu rezultadu sira investigasaun ne’e nian bele aborda durante simeira xefe Estadu no governu CPLP nian oin mai, ne’ebé prevee ba novembru, maski seidauk iha data, iha Brasília.
Iha karta ne’e, husu mós atu komunidade "reitera no intensifika rekomendasaun sira" ne’ebé aprezentada iha última Revisão Periódica Universal do Conselho de Direitos Humanos ONU nian.
Iha 2014, hafoin rekomendasaun nasaun sira CPLP nian, Giné Ekuatoriál konkorda atu ratifika tratadu internasionál balun, hanesan Protokolu Fakultativu ba Paktu Direitu Ekonómiku, Sosiál no Kulturál, maibé to’o loron-kuarta ne’e "seidauk foti asaun ruma kona-ba ne’e, nein asinatura ba instrument sira ne’e", alerta.
"Medida hirak ne’e vitál atu nune’e Komunidade hatudu respeitu ba nia estatutu no adezaun ba nia Rezolusaun kona-ba Promosaun no Protesaun Direitu Umanu iha CPLP, iha 2013", lee iha karta ne’e.
Organizasaun rua ne’e reforsa katak "CPLP iha dever atu verifika nível kompatibilidade Giné Ekuatoriál nian ho prinsípiu nia estatutu nian", liuliu ho artigu 5.º, ne’ebé deklara katak CPLP tenke gia hosi "Primadu Dame nian, Demokrasia, Estadu Direitu, Direitu Umanu no Justisa Sosial nian".
Iha carta ne’e mós fó hanoin fali katak, iha 2015, organizasaun rua ne’e ho Human Rights Watch halo apelu ne’ebé hanesan ba nasaun CPLP sira, maibé pedidu ne’e la hetan atendimentu.
Horikedas Giné Ekuatoriál tama formalmente ba CPLP, iha jullu 2014, situasaun direitu umanu "sai aat liután", hahú hosi ne’ebá, ho pena kapitál sei vigora iha nasaun, maski ida ne’e sai hanesan mós kondisaun ida hodi bele tama ba bloku luzófonu, avalia autór sira hosi karta ne’e.
Nasaun ne’e enfrenta mós "korrupsaun jeneralizada, la iha Estadu direitu no la respeitu direitu fundamentál", no "Prezidente Obiang Nguema Mbasogo rasik aprova no enkoraja tortura no impunidade", denunsia.
Autór sira hosi karta ne’e lembra diskursu Prezidente nian iha novembru 2015, iha ne’ebé nia insentiva atu "amputa tiha kriminozu sira-nia ain", ho nune’e ema bele identifika sira iha estrada, maski nega iha foru internasionál katak iha tortura iha nia nasaun.
Aleinde ne’e, lee iha karta ne’e, "parte boot hosi populasaun kontinua moris iha kondisaun kiak" no "governu limita espasu sosiedade sivíl no impede asesu ba jornalista sira".
Organizasaun sira mós fó ezemplu kona-ba eleisaun prezidensiál iha fulan-abril ikus, prosesu ne’ebé "marka hosi represaun no violasaun direitu umanu kontra sosiedade sivíl no partidu polítiku opozisaun sira".
"Forsa sira governu nian ataka violentamente membru sira partidu opozisaun nian", "ema barak, inklui feto no labarik sira, hetan kanek, no ema 150 resin detidu arbitrariamente", no iha mós informasaun ne’ebé hatudu tortura hosi parte polísia", denunsia.
Adezaun Giné Ekuatoriál nian ba CPLP hamosu polémika no divizaun entre Estadu-membru sira seluk, la’ós kestaun lian de’it, no portugés sai lian ofisiál iha eis-kolónia española hodi kumpre de’it rekizitu sira ne’ebé CPLP ezije, maibé mós iha violasaun direitu umanu iha nasaun afrikanu ne’e.
SAPO TL ho Lusa
Sem comentários:
Enviar um comentário