ISABEL DEKLARA TAUR SEI LA SIMU PENSAUN VITALISIA

DILI - Primeira Dama Isabel Fereira hatete, desde inísiu Prezidente Repúblika Taur Matan Ruak deklara ona katak la konkorda ho lei pensaun vitalísia, tanba ne’e baihira nia mandatu remata sei la simu pensaun vitalísia. 

“Prezidente Repúblika rasik la konkorda ho pensaun vitalísia tanba ne’e kuandu nia mandatu hotu nia sei la simu pensaun vitalísia,” Primeira Dama Isabel Fereira haktuir ba jornalista sira iha Salaun Centru Quesadhip Ruak Taibesi Dili, Kuarta, (07/09).

Isabel hatete, kestaun la konkorda la’ós  foin agora tanba uluk bainhira prezidente repúblika rejigna-án hosi nia kargu nu’udar xefe  estadu maior jenerál F-FDTL iha tinan 2011, nia benefisiu mós ba lei pensaun vitalísia maibé iha momentu ne’ebá kedas nia hatete ona la simu osan ne’e.

“Osan ne’e aloka ba ema faluk no oan ki’ak  sira para selu sira nia oan sira ba eskola, entaun osan naton ne’e ami entrega ba organizasaun sira no mos ba maluk sira ne’ebé  presisa kontinua sira nia estudu ba universidade hodi osan ida ne’e maka selu i ami la uza osan ne’e,” hatete Primeira Dama.

Alende kona-ba lamentasaun hosi lideransa balun katak Prezidante Taur nia uma hanesan palásiu, Primeira Dama hatete, uma ne’ebé halo la’ós  utiliza osan estadu maibé uza duni nia kosar ben maka hodi halo uma ne’e.

“Importante maka klarifika ba públiku katak uma ne’ebé ami halo la’ós  osan estadu nian maibé hosi ami nia kosar ben rasik,” deklara primeira dama.

Halakon Pensaun Vitalísia

Kona-ba pensaun vitalísia, Primeira Dama rasik konvoka ona reuniaun ho sosiedade sivil oinsá  tau ideia hamutuk atu rekomenda ba parlamentu nasionál hodi halakon ka revoga tiha lei pensaun vitalísia.

“Ami halo reuniaun atu tau ami nia ideia hamutuk hodi hato’o ami nia proposta ka deklarasaun ida kona-ba lei pensaun vitalísia no ami husu para atu halakon,” Primeira Dama Isabel Fereira Informa ba jornalista sira iha Salaun Centru Quesadhip Ruak Taibesi Dili, Kuarta, (07/09).

Isabel hatete, loos duni kompeténsia atu altera lei ne’e iha parlamentu nasionál nia liman maibé hanesan sidadaun kontinua esforsu atu oinsá  bele halakon tiha lei ne’e.

Iha fatin hanesan, diretór ONG Luta Hamutuk, Mericio Akara hatete, nia konkorda ho esforsu primeira dama nian atu lei ne’e tenke halakon tiha tanba la kondis ho situasaun povu nia moris.

“Ita moris iha ida ho Timor-oan barak maka moris iha mizeria ka ki’ak , la justu, iha grupu sira ne’ebé  moris liu fali posibilidade nasaun nian, tanba de’it servisu ne’ebé presta ba povu no estadu,” hatete Mericio.

Mericio hatete, Servisu públiku ne’ebé ezekuta hanesan titular ba orgaun soberanu tenke hetan rekompena ho justu remunerasaun no privilesu balun ne’ebé dalaruma atribui ba ninia dezempeñu.

“Maibe atu justifika katak servisu publiku ba tinan 1-5 ka 10 tenke iha atribuisaun pensaun ida no previléizu vitalísia sira ne’ebé  liu fali seguransa social previstu iha artigu 22 deklarasaun universal ba direitus umanus no iha artigu 56 ita nia konstituisaun nian,” dehan Mericio.

Mericio hatete, Sidadaun sira hotu hetan direitu ba seguransa no asisténsia social tuir termus lei nian, maibe lei ne’e hatudu injustisa ema ida la’ós  deit atu dezeobedese maibé nia iha obrigasaun atu la halo tuir.

“Ita verifika katak iha lei la justu, tuir lolo’os labele aprova tanba sei presiste nafatin ba interese no privilesu grupu ki’ioan ida ka de’it, bainhira ita nia populasaun sira infrenta nafatin difikuldade sira ho rendimentu ki’ik maibe sira luta nafatin atu mantein sira nia nia moris hodi labele monu ba ki’ak ,” haktuir Mericio.

Laiha sentidu ko’alia ba seguransa social bainhira la ko’alia  mos kona ba justisa social, tanba justisa social bele dehan katak fó asesu ba ema hotu hodi hela iha fatin diak, maibé ita labele haree ba liafuan sira ne’e hanesan direitu ida ba uma luxu estadu nian ne’ebé uza to’o funsaun remata.

Signifika katak fo asesu ba edukasaun ba ita nia oan sira maibe la signifika katak ex titulares sira nia oan maka iha direitu ba livru, ekipamentus no eskola sira ne’ebé di’ak hodi hametin nafatin siklu titular sira nia iha familia ki’ak  sira nia le’et.

“Tanba ne’e sidadaun no organizasaun hakarak rekomenda ba PN ka orgaun kompetente sira atu halakon lei ne’e tanba la justu no prosedimentu tenke nesesáriu ba ninia revogasaun,”katak nia.

Tuir observasaun, sosiedade sivil sira ne’ebé  ba partisipa iha enkontru ida ne’e maka reprezentante hosi ONG Luta Hamutuk, ONG Belun no Sentru Quesadhip Ruak.(mj4)

Timor Post