TIMOR LESTE RISKU BO’OT BA TSUNAMI

Vise Ministru Solidaridade Sosial (MSS), Miguel Marques Manetelo informa, Timor Leste sai risku bo’ot ba tsunami, bainhira hare husi mapa.

 Basa bazeia ba mapa Timor, rai tun ba okos ona, tanba ne’e maka ministeriu realiza ezersisiu nasional hodi antisipa wainhira mosu tsunami iha Timor Leste.

“Ita hare iha televisaun, nasaun Australia sira nian ne’e  iha tasi klaran, se wainhira ita hare ba ida ne’e, Timor Leste sai risku bo’ot, tanba ita iha ilha rai nia sorin, wainhira nia liu ona ilha sira iha ita nia oin, podeser antes to’o ba ita bele menus, buat ne’ebe maka ita tauk akontese duni, ita kuandu  hare mapa tasi tun ona hanesan rai nia abut tun ona  tanba ne’e maka bele sai risku mos ba ita,“ informa Vise Ministru Miguel Marques Manitelo ba jornalista iha Tasi Tolu, Kuarta (7/9/16).

Ho rezultadu mapa refere mak, MSS realiza ezersisiu hodi halo preparasaun, tanba dezastre ne’e mai la fo hatene, nia mai kualker momentu, nune’e antes tsunami atu mosu ema ida-idak bele hatene nia funsaun.

Nia hatutan, imajina wainhira akontese tsunami, carro funerario no ambulansia mos seidauk sufisiente atu atende.

“Ita nia rekursu humanus lasufisiente, maibe neneik sei to’o iha ne’eba. Ita espera ho ita nia rekursu uitoan ne’e, labele mosu dezaste ida ne’ebe maka bo’ot liu iha ita nia rai. Buat ne’ebe ita halo antisipa ne’e mak halo preparasaun ezersisiu hodi bele responde ho lalais wainhira akontese dezastre,”tenik nia.

Nia haktuir, kondisaun Timor Leste, wainhira mosu inundasaun mosu mota sa’e ne’e bebeik, maibe ho eskala ne’ebe maka ki’ik, tanba dala ruma MI ho MSS ba to’o ona hodi evakua ema no depois fo apoia emerjensia.

Iha parte seluk, Ministru Interior Longuinos Monteriu hatete katak, geogrefikamentre Timor Leste vulneravel ba dezastre naturais no mos sei kontinua risku husi parte mudansa klimatika iha futuru.

“Familia barak  sei hetan difikuldade asesu be no aihan, geogragikamente mos TL enfrenta amiasa bo’ot ba dezastre naturais, tanba inpaktu provalidade potensia atu provoka tsunami, tanba ne’e iha 2016 ita sei ajuda halo real liu ba jestaun koordenasaun kapasidade kompenete estadu nian hotu hodi bele responde wainhira iha terrenu,” afirma nia.

Kapasidade protidaun hodi resposta imediata maka sai sasukat kapasidade instituisaun Governu nian, oinsa maka bele halo koordenasaun ba instutuisaun hotu. Ety

Jornal Nacional