sábado, 2 de junho de 2018

Liberta ona ró xinés sira ne'ebé kaer tubaraun iha Timor-Leste ho kausaun dolar rihun 100


Ró xinés hamutuk 15 ne'ebé la sai hosi Timor-Leste dezde tinan liubá hafoin kaer toman halo peska ba tubaraun, inklui espésie protejidu sira, sai ona hosi nasaun, iha findesemana ne'e, hafoin selu tiha kausaun ida hamutuk dolar rihun 100.

Manuel Tilman, advogadu hosi empreza Hong Long Fisheries, na'in hosi ró sira ne'e, konfirma ona katak ró sira ne'e sai hosi nasaun iha findesemana hodi halo manutensaun iha Xina, selu onna kausaun ida ne'ebé husu hosi Tribunal Baucau nian.

Tuir nia esplika katak, kausaun ne'e husu tanba sei hala'o hela investigasaun sira hosi Ministériu Públiku kona-ba peska hosi tubarasaun atus resin hosi espésie sira ne'ebé hanesan protejidu.

Empreza hetan liberdade hosi Ministériu Públiku hosi krimi ida ne'ebé deskonfia ba violasaun hosi lisensa sira peska nian iha nasaun, krimi koletivu ne'ebé maka Hong Long antes hetan akuzasaun.

"Governu aprezenta ona kesar ba violasaun lisensa sira nian maibé hafoin ne'e Governu rasik maka hasai tiha kesar ne'e hodi afirma katak laiha responsabilidade", nia hatete.

Ministru Agrikultura ho Peska timoroan, Estanislau da Silva, konfirma ona ba Lusa katak hodi bele fila ba Timor-Leste, bainhira empreza desidi, ró sira tenki hahú fali prosesu hodi husu lisensa foun sira ba peska.

"Prosesu ne'e halo hosi Ministériu Públiku ho tribunal sira. Lisensa anterior sira la vale ona. Agora sira tenki husu fali lisensa foun sira, desizaun atribuisaun nian sei halo hosi Governu tuirmai", nia afirma.

Kazu ne'e akontese iha tinan liubá, bainhira Governu desidi suspende lisensa sira hosi ró xinés sira ne'ebé maka hetan halo peska ba tubaraun no para to'o agora bainhira halo hela invetigasaun sira.

Asaun hosi autoridade timoroan ne'e mosu hafoin polémika rua ne'ebé envolve ró hanesan ne'ebé maka dezde iha fulan-Novembru tinan 2016 nia laran lisensa ida durante tinan ida hodi halo operasaun iha bee timoroan nian.

Iha fulan-Fevereiru, Lusa fó sai iha notísia katak ró sira halo peska ilegal ba tubaraun sira, halo governu timoroan anunsia investigasaun inter-ministerial ida ne'ebé, iha fulan-Abril, desidi aplika ba ró hamutuk 15 multa ida dolar 500 (ba ró ida-idak).

Hafoin ne'e, iha loron 08 Setembru, hetan fali ró sira ne'e halo peska tubaraun durante operasaun ida ne'ebé halo hamutuk entre polísia timoroan ho organizasaun ambiental Sea Shepherd.

Operasaun envolve ona ró Ocean Warrior hosi Sea Sheperd ne'ebé ho lanxa lalais sira ajuda lori ona efetivu sira hosi Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) nian ne'ebé halo ona operasaun iha ró sira ne'e nia laran.

SAPO TL ho Lusa

Sem comentários: