TL TAMA ASEAN SEI LA SAI PENONTON

Vice Ministru Negosiu  Estranjeiro Ko’operasaun (MNEK) Roberto Soares hateten,  bainhira Timor Leste tama organizasaun Association  South  East Asian Nations (ASEAN)  Timor oan sei la sai penonton.

 Roberto Soares hato’o lia hirak ne’e hodi responde   preokupasaun ne’ebe maka husi Sosieadade Sivil, Sivitas Akademia  nomos  husi partidu politiku balun , seitor privadu sira    ne’ebe dehan katak, bainhira TL tama  karik ASEAN TL sei sai fali hanesan penonton fali tamba seidauk preparadu.

“Prespektiva sira hanesan ne’e  prespektiva  ne’ebe minimiza  ita nia Estadu  nia  kredibilidade ,   ita nia  nasaun nian integridade rasik soberania rasik,  tanba sa   tanba  ita se  hare husi   ita nia   prosesu  hodi hari  ita nia nasaun, Timor   iha ninia objetivu papel ne’ebe   durante luta naruk, durante konsolidasaun  ba  ita nia nasaun ne’e,”esplika Roberto Soares,   iha workshop  on ASEAN Economic  Community (AEC)  iha sala Auditorium Universidade Timor Leste (UNTL) Kinta (23/06).

 Roberto Soares  fo hanoin hikas tempu  pasadu  nian katak, se Timor oan la konfia   iha ninia kapasidade  rasik ohin loron labele hetan ukun rasik a’an. Maibe  tanba  Timor oan fiar  ba ninia kapasidade potensialidade no   iha ninia a’n rasik, ne’e maka ohin loron Timor ukun  rasik a’an.

Vise MNEC  hatutan,  iha mundu tomak hare’e  ba prosesu luta ba ukun rasik a’an  Timor Leste nian  uniku teb-tebes  hare’e iha mapa  Timor rai ida   ne’ebe maka kikoan kuaze iha mundu tomak haluha Timor  la iha nasaun ida apoiu prosesu luta   Timor nian.

  “Ita  bo’ot sira hare’e  ita nia  lideransa sira matenek  oinsa organiza no forma ita  nia estrutura ba  ita nia luta ukun rasik a’an liu husi dalan tolu, ida maka sira  iha ailaran   ita bolu dehan grilia, ida fali maka sira  ne’ebe maka  iha rai liur  ita bolu dehan diplomatika,  no ida seluk tan  joven sira  ne’ebe maka ativu  iha rai laran bolu naran klandestina,”dehan Roberto Soares.

 Husi estratejia tolu ne’e to’o ohin loron  nasaun bar-barak hakarak tenta amprende  oinsa Timor  bele konsege introdus  ninia  estratejia tolu ne’ebe maka uniku teb-tebes hodi konsege kaer metin povu Timor  hodi atinji ninia ukun rasik a’an.

Roberto Soares akresenta, Indonesia nasaun ne’ebe maka superpotente depois  iha pais ASEAN tomak   iha tempu ne’eba fo apoiu hotu, Australia mos fo apoiu nasaun bar-barak fo apoiu Timor mesak.

“ne’e atu dezafia  ba  ita bo’ot sira katak,   ita nunka  bele iha prespektiva  hanesan nasaun,   ita atu sai fali penonton,   ita tane liman fali,  ita nunka bele tau iha ita nia pensamentu total  iha ita nia fuan, nudar hanesan Timor oan, ha’u tenki halo saida parake atu bele asegura politika ne’ebe maka ita hare atu bele salva guarda  ita nia intrese nasional, salva guarda   ita  nia independensia no salva guarda  ita nia soberania  ” katak Roberto Soares.

Iha mundu global  la iha ona nasaun ida maka moris mesak nia atu bo’ot liu nia atu ki’ik liu ni atu riku liu, la ida maka moris mesak atu bele kobre mundu tomak nudar ukun mundu tomak.

 Ohin loron iha globalijasaun nia tempu presiza tebes  interdependensia atu fo apoiu malu, tanba  ne’e maka presiza atu servisu hamutuk iha organijasaun ou iha mekanismu ko’operasaun para depois bele asegura Timor Leste nia nia soberania  no independensia ukun rasik a’an ne’e.avi

Jornal Nacional