quinta-feira, 26 de janeiro de 2017

MERKADU TAIBESI LAIHA HIGIENE

(salvioonline.com), DILI – Kuaje ema nain 10o resin mak tama iha sintina ne’e durante loron ida nia laran, maibe lakohi atu hamoos no proteze.

Sintina ki’ik ne’e lokaliza iha merkadu Taibesi – Dili. Merkadu ho nia fasilidade tomak halo husi governu liu husi Ministeriu Komersiu Industria no Ambiente (MKIA) iha tempu hirak liuba uja orsamentu Estadu lubuk ida, maibe realidade hatudu problema ki’ik de’it hanesan sintina ne’e labele solusiona no rezolve.

Nune’e, negosiante sira husu ba governu hodi haruka staff cleaner sira ne’ebé mak durante ne’e hala’o sira nia serbisu kona – ba hamoos fo’er tenke mos hamoos sintina ida ne’e. Maske sintina ne’e abandonadu kleur ona, be’e moos mos laiha, maibe negosiante sira kontinua uja nafatin. Ho ida ne’e mak halo sintina ne’e nakonu ho fo’er no iis tebes.

Antes merkadu ne’e entrega ba munisipiu Dili, sintina iha merkadu ne’e sempre moos hela de’it, tanba MKIA koloka ema ba serbisu iha fatin ne’e. Hafoin transferensia poder no transfere mos merkadu ne’e ba munisipiu nia kompetensia, entaun hamosu problema, tanba munisipiu Dili hapara tiha service cleaner sira ne’ebe responsabiliza hamoos fatin ne’e.

“Ha’u mós lahatene tanba saida mak sira la ba hamoos? Ne’e mak ha’u dehan hanesan ne’e governu selu cleaner sira ka la’e?. Tanba bainhira sira la mai hamoos bele afeita ba ami-nia saúde nomós ema labele mai haan iha ami-nia warung (restaurante-red),” preokupa vendedor nasi bungkus Alberto Mendonca ba Jornalista sira iha merkadu Taibesi, Domingu (22/01).

Mendonca hatutan, cleaner sira la ba hamoos sintina no haris fatin iha merkadu Taibesi ne’e bele kontribui moras ba vendador sira nia saúde nomos ema bele hakribi sira nia produtu liliu mak hahan sira iha restaurante laran, tanba fo’er no iis maka’as hosi sintina.

Nia mos rona katak, antes ne’e autoriedade munsipiu Dili mak hasai desijaun hodi hapara tiha Cleaner sira iha merkadu Taibesi. Nune’e, hamosu implikasaun barak. Implikasaun ida mak sintina sira sai intupidu hodi hamosu iis maka’as no afeta ba vendedor sira produtu ladun hetan folin, tanba impaktu husi merkadu ne’ebe ladun iha higiene di’ak.

Merkadu ne’e iha haris fatin tolu (3) no sintina tolu (3) nakloke ba publiku no gratuita kompara ho antes ne’e se mak hakarak uja sintina hirak ne’e tenke selu 0,25 centavos kada ema ida.

“Ami nu’udar vendador iha merkadu Taibesi ne’e, ejize ba governu tenke tau atensaun ba ami nia preokupasaun hirak ne’ebé ami agora infrenta hela liu-liu mak bee ne’e hodi bele fasilita ami iha tempu badak nia laran,” esplika Mendonca.

Iha fatin hanesan, negosiante Joaquina Soares hatete, sintina no haris fatin lahamoos entaun ema mai atu haan iha sira nia restaurante mós ema hakribi tanba bee laiha hodi fase iis ne’ebé mak foer nakonu iha sintina laran no liur ne’e.

“Ami hanesan negosiante iha merkadu Taibesi ne’e sinti tristi teb-tebes ho kondisaun sintina no haris fatin ne’ebé mak kontinua abandonadu tanba bee laiha hodi bele fase netik foer sira ne’e”, hatete Soares.

Uluk haris fatin no sintina seidauk aat ne’e bainhira ema tama selu kada ema $.0.25 sentavus maibé agora abandona hela hanesan ne’e governu tenke hadia atu nune’e negosiante sira bele utiliza ona.

Hatan kona – ba kestaun ne’e, adjuntu prezidente munisipiu Dili, Jeca Smith hatete merkadu Taibesi no Manleuana iha tempu ne’eba to’o ohin loron nia responsabilidade maximu mak Ministeriu Estatal no MKIA.

Munisipiu Dili mos koloka nia ema iha merkadu rua ne’e hodi responsabiliza de’it ba assuntu seguransa no hamoos.

“Informasaun kona – ba kobaransa ba uja sintina sira ne’e ami rona, maibe ami lahare no matan no ka’er ho liman,” esplika Smith.

Smith konsidera ema sira ne’ebe durante ne’e halo kobaransa ba uja sintina publiku sira iha merkadu Taibesi no Manleuana ne’e nu’udar aktu ilegal ida, tanba to’o ohin loron seidauk iha baze legal ida kona – ba oinsa bele halo kobaransa ba sasan sira hanesan ne’e.

“Tuir ami ne’e ilegal. Tanba governu mak durante ne’e sei tau hela atensaun ba fasilidade sira iha merkadu hirak ne’e,” nia hatete. (ino)


Sem comentários: