TL PRESIZA HALO ‘ALERTA’ BA VIRUS ZIKA

Povu Timor Leste, dau-daun ne’e, taridu hela ho ameasa boot virus ZIKA ne’ebe invade maka’as Singapura. Tanba ne’e, reprezentante povu iha Parlamentu Nasional (PN) husu ba Ministeriu Saude (MS) atu bele hola asaun prevensaun.

Elustris Deputadu sira propoin atu MS monta lalais ona posto saude ida iha Aeroporto Internasional Prezidenti Nicolau Lobato, hodi bele asegura ema sira tama husi rai liu mai.

Virus ZIKA hadaet husi susuk ne’ebe bele fo perigu boot ba ema nia saude, liu-liu inan isin rua sira no labarik sira ne’ebe iha inan nia knotak.

Virus ZIKA ho moras dengue transmite husi susuk Aedes Aegypti ne’ebe fasil tebes hadaet ba ema, ne’ebe fo perigu tebes ba bebe ho inan isin rua. Tanba ne’e, indikasaun virus ZIKA ne’e sai ona atensaun boot iha mundu internasional atu bele halo prevensaun.

Virus ZIKA ne’e rasik nudar tipu virus husi Flavivirus, ne’ebe ninia karater atu hanesan ho moras dengue.  Faktor hadaet virus ZIKA husi susuk Aedes Aegypti ne’ebe moris barak iha rai sira ho iklima tropikal (tropis) hanesan iha Afrika no rai balun tan.

Susuk Aedes nudar susuk ida ne’ebe ativu iha rai loron ne’ebe bele moris iha uma laran no liur. virus ne’e mos bele daet husi inan isin rua ba bebe ne’ebe iha knotak durante bebe iha inan ne’e isin.

“Virus ZIKA daet ona mai Singapura no ita iha relasaun besik tebes ho Singapura tanba semana-semana aviaun Singapura nian  mai dala tolu iha  Timor Leste, tanba ne’e tenke iha duni posto MS ida iha aeroporto Comoro atu halo prevensaun,” hateten membru PN husi Bankada FRETILIN, Francisco Miranda Branco, ba Jornalista sira iha PN, Segunda (05/09/2016).

Deputadu Francisco Branco fo hanoin katak, diak liu TL halo alerta ona ba prevensaun virus ZIKA antes virus at ne’e daet mai to’o iha teritoriu Timor Leste.

“Diak liu prevene antes, do que mosu tiha mak ita prevene, ne’e labiban ona,”  afirma Francisco Branco.

Iha biban ne’e, deputado Branco husu ba vizitantes sira ne’ebe mak ba mai Sinapura, tenke ba halo check up hodi nune’e bele hatene katak nia tama mai ne’e livre husi virus ZIKA ou lae.

Virus ZIKA la’os deit lori perigu ba inan isin rua, maibe bele mos estraga ema ho idade produtivu. Virus ida ne’e atake orgaun isin lolon no sistem saraf ema nian ne’ebe rezulta peradangan akar saraf iha kotuk ruin (Guillaian-Barre), ne’ebe halo uat sira fraku, hahuuhusi ain depit daet ba liman kabun to’o ema nia oin.mia

Jornal Nacional