Problema Merenda Eskolar, Taur Husu Deskulpa Ba Estudante

BOBONARO - Sestu Governu Konstitusional hamutuk ho Parlamentu Nasional neebe asumi mandatu Durante Tinan lima, lakonsege rezolve problema Merenda Eskolar neebe estudante sira hasoru Prezidente Republika Husu Deskulpa ba Povu.

Tuir Prezidente Republika Taur Matan Ruak katak problema merenda eskolar nee hanesan kanker ida iha governu tamba durante hau nia vizita haten merenda eskolar balun fo fuhuk, balun koto fuhuk no seluk tan.

hau koalia problema merensa eskola hau mak moe fali, tamba nee hau husu deskulpa ba imi (Estudante red) hau lori governu no parlamentu nia nia naran hau husu deskulpa,” dehan Taur liu husi Dialogu komunitaria ho povu suku Ilat-laun, Postu Administrativu Bobonaro, Sesta (10/02/2017).

Sistema Kontrolu Fornesimentu Bee Moos Seidauk Di’ak

DILI, (ANTIL) – Jeralmente sistema distribuisaun bee moos ba komunidade iha kapitál Dili funsiona hela maibé prosesu operasaun, manutensaun no sistema kontrola rekoñese seidauk di’ak.

Kestaun ne’e hato’o hosi Diretór Diresaun Nasionál Servisu Agua (DNSA), Gustavo da Cruz ba ANTIL iha nia servisu fatin, Kaikolim Segunda (13/2) kona-ba funsionamentu operasaun ba sistema ne’ebé seidauk di’ak.

“Durante ne’e, dirijente, xefe departamentu no xefe sesaun sira ladun kontrola di’ak operadór sira atu halo operasaun ba sistema rasik no sira ladauk sente nia kna’ar fó impaktu ba vida moris povu nian”, hateten nia.

Atende 24 Horas, Públiku La Aproveita Diak Sentru Saúde

DÍLI (ANTIL) – Estabelesementu Sentru Saúde ho nia atendementu 24 Horas durante ne’e menus, tamba komunidade sira la aproveita funsaun fasilidade saúde ne’ebe governu hari’i ne’e ho didiak.

Iha vizita servisu Primeiru Ministru (PM) Rui Maria de Araújo ba Sentru Saúde Formosa Dili, xefi governu ne’e kestiona ho komunidade sira ne’ebe durante ne’e la hare’e didiak funsaun hosi Sentru Saúde nian ne’e rasik.

“Sentru Saúde atende 24 horas, maibé públiku la mai utiliza, iha infremeiru no médiku, maibé públiku la mai konsulta, sira ba fali iha ospital bo’ot sira,” tenik PM Rui ba Jornalista sira, Segunda (13/02/2017), iha ninian vizita ne’ebe akompan hosi Vise Ministra Saúde, Ana Isabel Soares.

L4: Hau Veternus Fo Apoiu Lu-Olo

DILI - Oras nee kandidatura Prezidente Republika (PR) periode 2017 too 2022, ema nain 8 mak rejista ona iha tribunal rekursu hanesan, Angela Freitas, Jose Luis Guteres, Amorim Vieirra, Jose Neves, Luis Tilman, Antonio Fatuk Mutin, Antonio da Conceição no Francisco Guterres Lu-Olo.

Ho kandidatura nain 8 nee, veteranus sira iha Timor Leste barak mak deklara-an ona hodi fo apoiu ba Francisco Guterres Lu-Olo hodi sai Prezidente Republika (PR) periode 2017 too 2022.

Tuir Veteranus Andre da Costa L4 katak, Lu-Olo hanesan ema veteranus ida hodi kandidata-an ba Prezidente Republika (PR) periode 2017 too 2022, nia hanesan mos veteranus fo apoiu ba Lu-Olo.

Ba katuas Lu-Olo nudar ema veteranus, hau veteranus, nia veteranus, ba pesoal, hau nia maluk veteranus iha neebe hau iha nee,” dehan Veteranus Andre ba jornalista hafoin remata konsolidasaun partidu nian iha Metiaut-Dili, Sabadu (11/02/2017).

FC PORTU TAIBESI DISKUTI DESTIÑU KLUBU

Estrutura FC Portu Taibesi, Sábadu (11/02), konsentra hamutuk iha Rozela Restaurante Metiaut-Díli, hodi diskuti konaba destiñu FC Portu Taibesi nian ba futuru.

Prezidenti interinu FC Portu Taibesi, Agostino Nunes informa katak, liu husi sorumutu ne’e, estrutura FC Portu Taibesi, bele halo avaliasaun no mós buka oinsa atu bele responde ba situasaun no nesesidades oras ne’e dadaun klubu Portu hasoru.

“Ema hotu hatene uluk Portu Taibesi ho sponsor husi maun-alin balun, maibé agora sira fila fali ba sira nia fatin la’os ona sponsor, tanba ne’e maka agora Portu Taibesi laiha sponsor, maibé ami la’o nafatin liu husi apoiu malu. Ami sei hamriik ho subsídiu ne’ebé ami hetan maske ida ne’e hanesan todan ida, maibé ami tenki avansa nafatin tanba dignidade Portu nian labele halo lakon,” dehan Agostino Nunes iha Rozela Restaurante Metiaut, Sábadu (11/02/2017).

LA BELE FAHE FINI HO INTENSAUN

Fahe fini ba komunidade nudar pasu positive ne’ebe Governu halo hodi bele asegura  nesesidades agrikultor sira nian, maibe la bele utilize fahe fini ne’e ho intensaun politika.

Diretor Executivu Forum ONG Timor Leste (FONGTIL), Arsenio Pereira da Silva, konsidera fahe fini ne’e diak, maibe la bele haree liu ba koor politika.

“Koalia kona ba fini, laos fini aihan deit, maibe mós fini ikan, animal hakiak no fini oi-oin para bele produs halo barak no bele asegura mos nesesidades  merkadu, ida ne’e mak intensaun husi  Ministeriu Agrikultura no Peskas (MAP),” informa Diretor Executivu FONGTIL, Arsenio P.da Silva ba JN-Diario iha nia kna’ar fatin Sesta (10/2/2017)

Arsenio esplika, tinan-tinan, Governu fahe fini ba agrikultor, maibe wainhira haree liu ba koor politika, maka sei sauganti deit no la iha nia sustentabilidade.

Arsenio esplika katak, se intensaun fahe fini haree ba koor politiku, diak liu ba servi partidu, atu nune’e, la bele prezodika Governu.ety

Jornal Nacional Diário

DELEGADU NO REPREZENTANTE SUKU LAIHA SALARIU

Xefi suku Comoro, Eurico da Costa de Jesus hateten, tuir informasaun husi Governu katak ba delegadu no reprezentante juventudi iha kada suku no aldeia laiha salariu, tanba orsamentu ba suku hetan redusaun husi Governu.

“Ami xefi suku simu ona osan fulan tolu nian e kada fulan ami simu $145.00 no xefi aldeia simu ona fulan rua nian ho montante kada fulan $100.00, e salariu ne’ebe ami simu ho montante ki’ik tebes, tanba iha redusaun husi Governu ho razaun tanba halo transferensia ou delegasaun servisu ba fali administrasaun Munisipiu Dili ho nune’e mak salariu ba delegadu no reprezentante juventude iha kada aldeia no suku sei lahetan salariu maibe la hatene tanba ne’e programa husi Governu,”hateten Eurico da Costa de Jesus, ba JN-Diario, iha nia knar fatin, sede suku Comoro-Dili, Sesta (10/02/2017).

Nia dehan, karik Governu iha ona hanoin katak delegadu no reprezentante juventude hetan lejitimasaun ou kobransa husi populasaun rasik.

“Hau rasik sei buka meius balun hodi haree osan ba sira hanesan mos iha estrutura anterior katak ema hirak ne’ebe tur iha konsellu do suku inklui delegadu no reprezentante juventudi suku hetan $45.00 kada fulan maibe fulan tolu mak sira simu, maibe daudaun ne’e orsamentu ba sira sei estuda hela ho nune’e ami propoin ona ba administrasaun Munisipiu Dili atu haree oinsa mak bele buka meius finanseiru ruma ba sira portantu liu husi kobransa ruma ou tasa domestika ruma,”hatutan Eurico. Ita

Jornal Nacional Diário

LEE MÓS IHA JORNAL NACIONAL DIÁRIO

KANDIDATU-FP ATIVU IHA PARPOL, TENKI LISENSA SEM VENSIMENTU

Prezidente Komisaun Funsaun Publiku (KFP), Faustino Cardoso, hatete, kandidatu Prezidente Republika (PR) no mos Funsionariu Publiku (FP) ne’ebe mak dadaun servisu iha instituisaun Estadu, hakarak uja tempu tomak hodi hala’o no ativu iha Partidu Politiku (PARPOL) tenki lisensa espesial sem vensimentu, tamba la servisu liu loron 21 tenki dimitidu.

FP tenke kumpri lei funsaun publika nian katak, labele abandona oras servisu hodi hala’o fila fali atividade partidu nian, inklui tenke kumpri kodigu penal labele uja sasan Estadu nian hanesan kareta, motor, telefone no seluk tan, wanhira hetan sei kona  kodigu penal, tamba dekulatu de uzu.

“Karik hakarak uza partisipasaun tempu tomak ba partisipasaun politiku husu  lisensa espesial sem vensimentu no mos kumpri kodigu penal, labele uja sasan  Estadu nian hanesan kareta, motor, telefone, satan uza fatin servisu Estadu  nian  atu  hala’o interese partidu politiku ne’e labele, wanhira hetan sei kona  kodigu  penal, tamba dekulatu de uzu”esklarese Prezidente KFP, Faustino  Cardoso, ba  JN-Diario iha Centru Convenções de Dili (CCD), Sesta (11/02/2017).

Rogerio: Emilia Pires Buka Diak Deit

DILI - Relasiona ho deklarasaun Eis Ministra Finansas (MF), Emilia Pires nia statementu foin lalais nee katak nia (Emialia) laos Timor oan, maibe nia sidadaun Portugal tanba nee veteranus Rogerio Lobato dehan Emilia buka diak deit.

Tuir Veteranus Rogerio Lobato katak, ho deklarasaun Emilia Pires nian nee hatudu hahalok ladiak ba povu no nasaun Timor Leste tanba wainhira monu ba susar ruma larekoinese Timor Leste.

Klaru hatudu hahalok ladiak tanba nia atu sai ministra ba rai ida nee, nia ema Timor, maibe agora nia monu ba susar nia laos Timor oan,” dehan Veteranus Rogerio ba jornalista sira hafoin remata partisipa inagurasaun sede nasional kampania, Aimutin-Dili, Sesta (10/02/2017).

Veteranus Rogerio haktuir, tuir lolos Emilia tenke hakruk ba desizaun tribunal nian, se nia sente lasala, tenke hatudu nia-an ba justisa katak lasala, labele buka dalan ba halai fali.  Rogerio salenta, nia (Rogerio-red) rekoinese katak sistema justisa mak oras nee lao iha Timor Leste lao diak, maske sei nurak maibe jusi sira iha kapasidade hodi halo julgamentu.

Iha sorin seluk, Dekanu Fakuldade Direitu-UNDIL, Justino Sopalo Ximenes dehan, konstituisaun artigu 16 hatete katak ema hotu-hotu hanesan iha lei nia oin hanesan tantu ema kiik ka boot.  Raimundo S. Fraga

Suara Timor Lorosae

Rogerio Lobato: Kandidatu PR Balu Kaer Nicolau Nia Naran Hodi Hetan Votus

DILI – Rogerio Lobato hanesan alin husi Prezidente Nicolau Lobato hateten, oras nee kandidatu Prezidente Republika balu kaer figura Nicolau Lobatu nia naran, para atu buka votus iha eleisaun.

Hau respeita kandidatu sira neebe bele kaer, maun Nicolau nia naran atu buka votus ba sira iha elisaun, nee demokrasia maibe hau hakarak dehan, se kolia ba petermoniu Nicolau Lobato nian, nee Fretilin nia patermoniu,” dehan Rogerio, iha nia diskursu, bainhira partisipa iha seremonia anunsiu kandidatura PR Francisco Guterres Lu-Olo no inagurasaun CD kampana, iha Aimutin, Sesta (10/02/2017).

Nia dehan, Komesa kampana ema koalia ona konaba Prezidente Nicolau Lobato, maibe Nicolau Lobatu povu hotu iha nasaun ida nee nian, mais primeiru patermoniu nee Fretilin nia patermoniu, Nicolau Lobatu laos mate deit ba indepensia, mate mos tanba ba Fretilin.

Iha biban nee mos Rogerio hateten, Bainhira luta ba dezemvolvimentu, iha dalan klaran hirus malu, maibe nee prosesu ida, atu oinsa maka iha tinan hira nee nia laran bele iha dezemvolvimentu ida ke boot teb tebes.

Iha fatin hanesan Koordenador Partidu Fretilin Munisipiu Bobanaro, Paulo Moniz Maia hateten, Prezidente Nicolau Lobato hanesan figura ida neebe maka mai husi Fretilin, no luta ba independensia rai ida nee nian. Carme Ximenes

Suara Timor Lorosae

FFTL So Hakruk de’it ba AFC-FIFA, La’os Governu

DILI: Federasaun Futebol Timor-Leste (FFTL) lakohi partisipa iha enkontru triparti ne’ebé organiza husi Sekretariu Estadu Juventude no Desportu (SEJD), ho razaun katak FFTL so haktuir de’it ninia estatutu no estatutu AFC-FIFA.

SEJD organiza enkontru Triparty entre FFTL, LFA ho Klubus futebol, iha Sesta (10/02), hodi ko’alia kona-ba Kongresu ba FFTL ne’ebé tuir planu sei hala’o iha fulan Abril tinan ne’e.

Liu husi karta resposta ba karta konvite triparti husi SEJD, ne’ebé FFTL hasai iha loron 8 Fevereiru 2017, FFTL konsidera SEJD laiha konsiderasaun ba FFTL ne’ebé iha ninia regras no estatutu rasik.

“Materia reuniaun Triparti ne’e Diresaun Ezekutivu no Prezidente Asosiasaun, Prezidente Arbritajen, Treinadores, no mós Asosiasaun Futebol Femenino, konsidera la tuir dalan ho nune’e deside la partisipa iha reuniaun refere,” katak FFTL liu husi karta ne’e.

Akordu ho Real Madrid, SEJD inkaisa LFA iha laran

DILI - Relasiona ho akordu ne’ebe Sekretaria De Estado Joventude no Desportu (SEJD) tuir planu atu reforsa liu tan akordu antes, iha akordu foun ne’e SEJD sei inkaisa mos Liga Futebal Amadora (LFA) iha laran.

“Ami sei iha perioridade asuntu internu ne’ebe ita tenki trata, tanba ne’e mak ami iha planu inkontru lai ho federasaun, klubu no LFA uluk tia para hodi hetan idea, hanoin no solusaun ruma ba planu sira ne’e hotu, i depois mak ami foin hakat fali ba Spanyol para hasoru malu ho Fundasaun Real Madrid hodi hare’e akordu ne’e” hatete, Sekretaria de Estado Joventude no Desportu (SEJD) Leovigildo da Costa Hornai.

Leo hatutan, akordu ne’e atu habelar liu tan kooperasaun ne’ebe iha ona hodi reforsa liu tan LFA iha laran! Tanba LFA mos iha artigu/kauza ida ne’e koalia konaba papel no rezistensia LFA nian iha ambitu kooperasaun no akordu. “Hau halo ona distribuisaun dokumentus sira ne’e ba ona Presidente LFA, para sira nia ekipa hodi hare’e konaba sira nia pozisaun no intensaun husi kooperasaun ida ne’e, i depois para sira lori fali mai hodi ita halo hamutuk formulasaun ida diak ba ita nia versaun rasik, para depois hodi ita lori ba iha Fundasaun Real Madrid”tenik SE ne’e ba Jornalista BT iha k’nar fatin sional Dili, segunda-feira (30/01).

Xanana: “Ha’u Sei Vota Lú-Olo ba Prezidenti”

Prezidenti Partidu Kongresu Nasionál Rekonstrusaun Timor (CNRT), Kay-Rala Xanana Gusmão sei hili Kandidatu Prezidenti, Francisco Guterres “Lú-Olo” ba prezidenti tanba Lú-Olo kompriende Estadu.

“Ohin ha’u ko’alia ba Lú-Olo hanesan alin, dehan Siñor Lú-Olo, ita boot ba Prezidenti Republika ha’u sei hili ita boot ba kumpri dever ida kaer Estadu metin. Ema ida ne’e maka Lú-Olo,” Xanana Gusmão hato’o lia hirak ne’e iha nia diskursu bainhira partisipa iha lansamentu sede kampaña Kandidatu Prezidenti, Francisco Guterres “Lú-Olo”, iha Aimutin, Komoro, Díli, Sesta (10/02/2017).

Xanana dehan “Ha’u nia alin Lú-Olo ba UNTL hasai tiha kursu Direitu, tanba nia iha esperiénsia iha Asembleia Konstituinte, Primeiru Prezidenti Parlamentu Nasionál. Nia kompriende estadu no Timor presiza ema ne’ebé iha leten ás ba kompriende Estadu, iha sentidu estadu, hatene nia obrigasoens konstitusionais, hatene nia obrigasaun ba liur no ba povu bainhira sai nu’udár Prezidenti Repúblika”.

Xanana fó poiu ba Lú-Olo kle’ur ona, la’os ohin loron. “Sé-sé de’it maka atu mosu mai mós ha’u la importa, ne’e atu dehan katak la’os foin agora ha’u fó apoiu ba Lú-Olo”. (Efrem)

Matadalan

António Maher Lopes / Fatuk Mutin, kandidatu ba Eleisaun Presidensial 2017 - biografia

Nota Biografika Dr. António Maher Lopes / Fatuk Mutin, kandidatu ba Eleisaun Presidensial 2017

António Maher Lopes / Fatuk Mutin moris iha Dili, loron 1 Dezembru 1965. Tama Eskola “Ensino Primario” iha Escola Colégio das Madres, Balide, Díli, iha tinan 1971 to’o 1974, tanba “Revolução dos Cravos” nebe’e halo monu rejime fasista português iha loron 25 Abril 1974 no mos tanba situasaun rungu-ranga no forsas agresoras Indonesia nian invade Timor Leste iha loron 7 Dezembru 1975 mak la konsegue remata “Escola Primária”.

Liu tiha tinan 3 (tolu), hahu’u hikas fali “Ensino Primário” iha “Escola Colégio S. Fracisco Xavier”, Dare, iha tinan 1977 no remata iha tinan 1979. Hafoin, tuir aspirantadu ho halo exame admisaun ba “Seminário Menor de Nossa Senhora de Fátima”, Lahane no hahu’u “Ensino Pré-Secundário, Secundário no prepedeútico” iha “Escola Externato de S. José”, Balide, Díli iha tinan 1980 to’o 1987.